Azərbaycan məktəblərində 2008-ci ildən bəri kurrikulum sistemi tətbiq edilir. Haqqında müxtəlif fikirlər olan bu sistem illərdir müəllimlər tərəfindən bir çox halda tənqid olunub. Tətbiq olduğu zamandan şagirdlər və valideynlər tərəfindən narazılıqla qarşılanan bu yeni sistem ölkədə gənclərə nə dərəcədə fayda verib? 

“Yeni təhsil sisteminə keçidin özünü göstərməsi üçün vaxt alması təbii haldır” deyə fikir bildirən təhsil eksperti Elçin Əfəndi Ednews-a bu barədə danışıb.

“Hazırki təhsil sistemi 2008-ci ildən bəri istafadə edilir. Təbii ki, kurrikulum təhsil sisteminin tətbiqində birbaşa effektivlik görülməyib. Bu barədə deyə bilərik ki, yeni təhsil sisteminin təsirini görmək üçün hələ vaxt lazımdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, kurrikulum sistemində təhsil almış gənclər hələ ilk dəfə 2019-da dövlət imtahanı veriblər və ali təhsil müəssisələrinə qəbul olublar. Bu il isə bu gənc nəsil artıq ali təhsili bitirib və müəllimlik üzrə oxuyan tələbələr yaxın gələcəkdə məktəblərdə işləməyə başlayacaq. Əslində biz elə bu baş verdikdən sonra kurrikulumun təsirini görməyə başlayacağıq. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu müəllimlər özləri də kurrikulum sistemi ilə tədris alıblar və təbii ki, sistemin tətbiqində öz fərqlərini ortaya qoyacaqlar. Ancaq o zaman biz kurrikulum sistemi ilə tanış olacağıq”. 

Valideynlərin məsələ ilə bağlı narazılıqlarının səbəbini ekspert, şagirdlərin məcbur əlavə təlimlərə getmək məcburiyyətində olması ilə əlaqələndirib. 

“Əlbəttə ki, yeni tədris sisteminə keçid adi bir məsələ deyil. Bunun üçün yeni müəllimlik kursları və təlim proqramları qurulmalıdır. Misal üçün, hazırda bəzi məktəblərdə şagirdlərə xarici dilin əlifbasını öyrətmədən birbaşa cümlə qurmağı öyrətməyə çalışırlar. Bu halda təbii ki, valideynlər arasında narazılıq halları yaranır və onlar övladlarını çarəsizlikdən əlavə təlimlərə aparırlar. Görün indi təhsil sistemi necə acınacaqlı vəziyyətdədir ki, hələ ibtidai sinifdən valideynlər şagirdləri əlavə kurs və məşğələlərə göndərmək məcburiyyətində qalırlar. Əvvəl bu hal on və onbirinci siniflərdə baş verirdisə, artıq bu onbir illik tədis boyu baş verir”. 

“SSRİ dövründə təhsil almış müəllimlərdən ibarət kadr kurrikulumu tətbiq etmək iqtidarındadırmı?” sualına cavab olaraq E.Əfəndi vurğulayıb ki, tədris müəssisələrindəki müəllimlərin kurrikulumla dərs keçmək iqtidarında olmadığı açıq şəkildə görünür. 

“Əlbəttə, bu bütün müəllimlərə şamil edilmir, amma bir çoxları bu sistemi özləri də tam qavramayıb. Bu müəllimlər yeni sistemin bir sıra tələblərinə cavab vermir və bu təbii ki, təhsilin keyfiyyətinə təsir edir. Gələcək illərdə kurrikulum nəslinin tədrisdə öyrədici roluna keçdiyi vaxta qədər sistemin faydasından danışmaq olmaz”.

“Orta məktəblərdə kurrikulumun tam şəkildə tətbiqinə mane olan ən böyük çatışmazlıq isə təhsil vəsaitlərinin, kitabların olduqca keyfiyyətsiz olmasıdır. Bu da şagirdlər üçün çox ciddi problemlər yaradır. Kitablarda çoxlu səhvlərin olması təhsil üçün ən böyük təhlükədir. Bu hal şagirdlərdə dərs vəsaitlərinə güvənsizlik yaradır. Hazırki sistem məni heç də qane etmir.
Düşünürəm ki, Sinqapur və ya Yunan modelinə keçsəydik məncə bu daha səmərəli ola bilərdi. Gələcək üçün sadəcə olaraq bunu deyə bilərəm ki, kurrikulum təhsil sistemi öz bəhrəsini, fikrimcə təxmini 2027-ci ildən sonra verəcəkdir. Çünki, ancaq onda sözügedən sistemin yetirmələrinin verdiyi təhsilə şahid olacağıq. Bu zaman tətbiqi olaraq deyə biləcəyik ki, bu sistem bizə fayda verdi ya yox. Ölkədə təhsilin gələcəyi haqqında düşünsək, az öncə qeyd etdiyim nüanslara görə, deyə bilərəm ki, böyük ehtimal indiki vəziyyətdən daha yaxşı olacaqdır”.

Fərid Axundov