Bildiyimiz kimi, Türkiyə Silahlı Qüvvələri və Azad Suriya Ordusunun birgə səyi nəticəsində Suriyanın Afrin şəhəri demək olar ki, bütünlükdə terror qruplaşmalarından təmizləndi. Lakin, hal-hazırda da həmin istiqamətlərdə, daha dəqiq desək Afrinin sərhədyanı bölgələrində hərbi əməliyyatlar davam etdirilir.
Afrinin azad edilməsindən sonra hər kəsi maraqlandıran əsas sual bundan ibarətdir ki, Mənbiçi azad etmək üçün hərbi əməliyyatlar nə zaman başlayacaq? Təbii ki, bu o qədər də sadə məsələ deyil. Çünki Türkiyənin əməliyyatlar zamanı fəaliyyətinə diqqət yetirsək görə bilərik ki, hərbi əməliyyatlardan dərhal sonra şəhərin yenidən inşaasına və dirçəlişinə, eyni zamanda da yaşam səviyyəsinin artırılmasına dair tədbirlər görülür ki, bu da əslində onu ABŞ dan fərqləndirən əsas meyarlardan biridir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, Türkiyədə yaşayan Suriya vətəndaşları qismən, təhlükəsiz bölgələrə yerləşdirilir. Bu mənada Əl-Bab ərazisini xüsusi qeyd etməliyik. Çünki, TSQ-nin həyata keçirdikləri
"Fərat Qalxanı" əməliyyatı zamanı bu bölgədəki əhalinin sayı 2000 dən biraz çox idisə, hazırkı vəziyyətdə 300 000 nəfəri keçmişdir. Hal-hazırda Əl-Bab ərazisində insanlar öz yaşamlarını davam etdirir, məktəblər, səhiyyə ocaqları və.s sahələr də bu bölgədə fəaliyyətlərini davam etdirirlər ki, bu da əslində Türkiyənin gücündən xəbər verir.
Bütün bunları nəzərə alsaq, Mənbiç əməliyyatının hələ başlamaması məntiqə uyğundur.
Bunlardan əlavə regionda siyasi vəziyyət də Türkiyənin xeyrinə dəyişir. Belə ki, əməliyyatlar zamanı Türkiyə yalnız YPG(PYD) ilə deyil, eyni zamanda bütün dünyaya qarşı savaşırdısa, hal hazırda onu dəstəkləyən regiondakı əsas güc sahibi ölkələr vardır. Həmin ölkələr isə Suriyanın dövlət suverenliyini təmin etmək üçün hərəkətə başlayan Rusiya və İrandır.
Rusiya artıq vəziyyəti başa düşür ki, PYD(YPG) ə dəstək verməklə əslində ABŞ a dəstək verir. Belə ki, YPG(PYD) ni maliyyə ilə təmin edən ABŞ dır. ABŞ bununla bölgədə özünə sadiq olan təzyiq qrupları saxlamaq istəyir ki, bununla da həm Türkiyə, həm də Rusiya sərhədlərinə yaxın ərazidə belə bir terror qruplaşmalarını qəbul edə bilməz.
Bu zaman belə bir sual ortaya çıxır ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp son çıxışında "ABŞ ordusunun Suriyadan çıxmaq vaxtıdır" ifadəsi nəyə hesablanmışdı?
Əvvəlki şərhlərimdə də qeyd etdiyim kimi, bu açıqlama Türkiyə ilə münasibətləri yenidən nizama salmaq üçün idi ki, bu da öz nəticəsini göstərmədi. Ankarada keçirilmiş sammitdən dərhal sonra isə "Ağ Ev " dən belə bir açıqlama gəldi: "Biz prezident D.Trampı Suriyadan çıxmamağa razı sala bildik, çünki biz Suriyada İŞİD lə mübarizə aparırıq və insanların bölgədə təhlükəsizliyini təminetmək kimi öhdəliyimiz var". Bu açıqlama isə birbaşa Türkiyəyə ünvanlanmışdı ki, bununla da Rusiya ilə ittifaqa girən "keçmiş dost" Türkiyəyə bir növ aqressiya nümayişi idi.
Türkiyənin Mənbiçə doğru irəliləyişini görə bilərik. Belə ki, xəritəyə nəzər yetirsək, Afrinlə Mənbiç arasındakı Tel-Rıfat və Əl-Babda nəzarəti mövcuddur. Mənbiçə qədər olan ərazi olduqca qısaldılıb. Bundan sonra da Türkiyənin Mənbiçdə qarşılaşacağı qüvvə birbaşa ABŞ olacağıni dşünürəm. Lakin ABŞ ın hansı addımları atacağı sual doğurur. Çünki, Türkiyənin necə iradəli və möhkəm olduğunu elə Afrin əməliyyatında görən ABŞ Türkiyəyə qarşı daha yumşaq siyasət xətti götürə bilər !
Rusif Məmmədov,
Qərbi Kaspi Universitetinin Tətbiqi Politologiya Mərkəzinin eksperti
