Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili dünən Prezident İlham Əliyevlə görüşdü. Gözlənilənlərin əksinə olaraq, görüş bir o qədər də soyuq keçmədi. Hətta Azərbaycan prezidenti qonağın şərəfinə rəsmi ziyafət də verdi və onlar mətbuata birgə açıqlama verdilər.
Zurabişvili: “Əgər Gürcüstan Dağlıq Qarabağ probleminin həllində rol oynaya bilsə biz buna hazırıq”.
Zurabişvilinin AZERTAC-a verdiyi müsahibə xüsusilə maraqlı oldu. Düzdür, bizim juralistlər “qonaqpərvər suallar” verdilər, ancaq yenə də xanım prezident son günlər Gürcüstan hökumətinin yürütdüyü siyasətin Bakıda narahatlıq doğurduğunu anladı və iki dövlət arasındakı münasibətlər barədə ilk suala “Mükəmməl, mükəmməl, mükəmməl” deyərək cavab verdi.
Zurabişvilinin belə maraqlı cavab verməsi təsadüfi deyildi. O bu qədər isti qarşılanacağını gözləmirdi. Çünki, Gürcüstan sözün həqiqi mənasında son vaxtlar Azərbaycanın əleyhinə kritik addımlar atır və bəyanatlar verirdi. Görünür, belə bir zamanda Azərbaycan prezidentinin göstərdiyi alicənablıq və qonaqpərvərlik xanım prezidentin yaddaşında da dərin iz qoydu. Ona görə də ilk fürsətdəcə “hər şey mükəmməldir” mesajını verdi.
Ancaq heç də hər şey mükəmməl deyil. Bunu Zurabişvili də gözəl anlayır. Bakı müttəfiqinin siyasətindən bərk narahatdır. Böyük ehtimalla bunu bağlı qapılar arxasında İlham Əliyev də qeyd edib. Ancaq yenə də Zurabişvilinin “hər şey yaxşıdır, hər şey mükəmməldir” deməsi rəsmi Tiflisin də Azərbaycanın Gürcüstana münasibətini dəyişməsi və mövqeyini sərtləşdirməsindən çox narahat olduğunu göstərir.
Zurabişvili müsahibəsində dəfələrlə “çətin vaxtlarda bir-birimizə dəstək olmuşuq” deyir və ardınca Gürcüstanın güclü və demokratik dövlət quruculuğu işini uğurla başa çatdırmasından danışır. Təbii ki, Azərbaycan hər zaman, ən çətin anlarda Gürcüstana həm maddi, həm də siyasi dəstək olub. 2003, 2008, 2010 və digər illərdə Gürcüstana edilən yardımlar, minlərlə kub metr qazın Gürcüstana hədiyyə edilməsi, Rusiyaya rəğmən Gürcüstanla BTC, BTƏ kimi layihələrdə ortaq olunması, Gürcüstana milyonlarla dollar dəyərində investisiya və borc kapitalının verilməsi və ən əsası Gürcüstanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsinin Azərbaycan tərəfindən rəsmi şəkildə dəstəklənməsi Zurabişvilinin qeyd etdiyi dəstəkdir.
Gürcüstan son 25 ildə Azərbaycan üçün xoş sözlərdən başqa nə edib?
Gürcüstan ərazisindən keçən hər kəmər, hər layihədən böyük gəlir əldə edib və SSRİ dağıldıqdan sonra qonşuluqda özünə iki böyük müttəfiq tapıb. Türkiyə və Azərbaycan. Bütün bunlara rəğmən Gürcüstan hələ də Ermənistanla əməkdaşlıq edir. Azərbaycan 20 ildən çoxdur ki, Qarabağı işğal etmiş Ermənistanı iqtisadi blokada vəziyyətində saxlamağa çalışır. Ermənistan üçünsə əsas koridor Gürcüstan və İrandır. İllərdir Rusiyanın Ermənistana satdığı silahlar məhz Gürcüstanın ərazisindən keçərək Ermənistana göndərilir. Həmən silahlar ki, səngərdə vətən qoyuran onlarla qeyrətli Azərbaycan oğlunu şəhid edib...
Odur ki, Zurabişvilinin qeyd etdiyi dəstək sadəcə sözdə dəstəkdir. Gürcüstan Xocalı soyqırımını da nə dövlət nə də parlamentar səviyyədə tanımır. Zurabişvili həmçinin, müsahibədə qeyd edir ki, bütün beynəlxalq təşkilatlarda iki dövlət bir-birinin mövqeyini müdafiə edir, ancaq daha çoxu edilə bilər.
Gürcüstanı Azərbaycan üçün quru sözdən daha artığını etməyə imkan verməyən nədir?
Xanım prezident bir maraqlı fikir də deyir: “Əgər Gürcüstan Dağlıq Qarabağ probleminin həllində rol oynaya bilsə biz buna hazırıq”. Əlbəttə ki, Gürcüstana problemin həlli üçün çox önəmli bir missiya düşür. O da Ermənistanla olan ticarət yollarını bağlamaqdır. Erməni terrorçuya heykəl qoymaq əvəzinə, Xocalı faciəsini dövlət səviyyəsində tanımaq və dünyaya tanıtmaq.
Sonda Zurabişvili Azərbaycana bir xahiş də ünvanladı: “Azərbaycan Rusiyaya belə bir mesaj verə bilər ki, qonşularıyla sülh və qarşılıqlı hörmət münasibətləri qurmaq Rusiyanın özü üçün daha yaxşı olar”. Bu fikirdən belə anlaşılır ki, Gürcüstan Rusiyayla danışıqlara başlamaq üçün Azərbaycandan yardım istəyir. Əlbəttə, Azərbaycan Gürcüstan və Rusiya arasında mövcud olan problemlərin həllində vasitəçi olmağa hər zaman hazırdır. Azərbaycan prezidentinin bu vasitəçiliyə uyğun imkanı və hər iki ölkə rəhbərləri arasında nüfuzu da var. Ancaq Gürcüstan son dövrlərdə yürütdüyü siyasəti davam etdirsə təbii ki, bu xahiş nəzərə alınmayacaq.
Eurasia Diary Azərbaycan və Gürcüstan əlaqələrinin dəyərləndirilməsi üçün gürcü politoloq Qia Abaşidzenin fikirlərini alıb.
“İlk növbədə bu görüş iki ölkə arasında münasibətlərin inkişafı baxımından çox önəmlidir. Gürcüstan prezidentinin ilk regional səfərini Azərbaycana etməsini müsbət qiymətləndirirəm”, - deyə Abaşidze bildirib.
Ekspert Zurabişvili administrasiyasının daha çox regional inkişafa istiqamətləndiyini qeyd edib.
“Mənim fikrimcə, Zurabişvili azərbaycanlı həmkarı ilə birgə regionda sabitliyin qorunması, nəqliyyat, ticarət, enerji, sosial, mədəni və digər sahələrdə regional əməkdaşlığı genişləndirməyə çox diqqət yetirəcək”, ekspert hesab edir.
“Bu gün hər iki tərəf bir daha bəyan etdi ki, iki ölkə arasında yüksək strateji münasibətlər mövcuddur. Düşünmürəm ki, Cevaxetiyadakı abidə münaqişəsi əlaqələrin korlanmasına gətirib çıxaracaq. Rəsmi Tiflis bu barədə Bakıya lazımı qədər izahatlar təqdim edib”, - Abaşidze hər iki ölkənin gələcəkdə Cənubi Qafqaz regionuna xüsusi həssaslıqla yanaşacağını gözləyir.
Ekspert Qazpromdan qaz idxalı qərarına açıqlama gətirib. O hesab edir ki, Gürcüstan bununla qaz marşrutlarının diversifikasiyasını nəzərdə tutub.
“Gürcüstanda qaz çatışmazlığı olduğu zamanda Azərbaycan bizə yardım əlini uzatdı. Biz bunu yüksək qiymətləndiririk lakin, enerji yollarının şaxələndirilməsi təhlükəsizliyi gücləndirəcək”, - deyə Abaşidze qeyd edib.
O, Gürcüstanın rus qazından asılı olması ilə keçmiş qara günlərə qayıtmasını istəmədiyini bildirib. Qia Abaşidze digər alternativlərin də dəyərləndirilməsinin düzgün olduğunu hesab edir.
Nicat İsmayılov
Ulvi Əhmədli
