FHN yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına əməl etməyən, təlimatlara uymayan hansısa qurumu birbaşa ləğv edə bilməsə də, onu yüksək məbləğdə cərimələyə bilər. Hətta ilk cərimədən sonra İnzibati İcraat haqqında qanuna əsasən bir neçə dəfə cərimələyə bilər.
Bu sözləri Axar.az-a beynəlxalq hüquq üzrə professor Fərhad Mehdiyev “Diqlas”dakı yanğından sonra bənzər hadisənin başqa inzibati və yaşayış binalarında baş verməsinin qarşısının alınması üçün görülməsi vacib olan işlər barədə deyib.
F.Mehdiyev bildirib ki, FHN məhkəməyə də müraciət edə bilər:
“Bundan narahat olmaq və sahibkarlığa maneə kimi dəyərləndirilməsindən ehtiyat etmək lazım deyil. Əksinə, bu, sahibkarlığın qorunması baxımından vacibdir. Çox istərdim ki, FHN cərimədən əvvəl nöqsanlarla bağlı akt tərtib etdikdən sonra qarşı tərəfə məhdud bir vaxt versin. Məsələn, bir ay! Bir aydan sonra yoxlama zamanı müəyyən olunsa ki, nöqsanlar aradan qalxmayıb, onda cərimə tətbiq edilsin. Cərimə tətbiqi də müddətli olsun – yəni növbəti bir ayda cərimə tətbiq edilən obyektdə daha bir yoxlama keçirilsin. Yenə də nöqsanların aradan qaldırılması yönündə iş görülmədiyi üzə çıxarsa, növbəti, daha ağır cərimə və məhkəməyə obyektin fəaliyyətinin dayandırılması barədə müraciət edilsin”.
F.Mehdiyev deyib ki, sərt metodlardan istifadə edilməməsinin səbəbləri var:
“Məsələn, bir çox sahibkar bəzi qurumlar, nazirliklər tərəfindən yersiz müdaxilələrə məruz qaldıqlarını bildirir və vaxtaşırı dövlətdən yardım istəyir. Dövlət də dəfələrlə sahibkarlardan yana olduğunu nümayiş etdirib. Amma FHN sahibkarların bu iddiasından çəkinməməli, ehtiyat etməməli, ən sərt tədbirlər almaqdan geri durmamalıdır. Nəhayət, sahibkarlar da anlayacaq ki, bu tədbirlər onların özünün malının və canının qorunması üçündür”.
F.Mehdiyev bildirib ki, ticarət mərkəzlərinin çoxunda vəziyyət ürəkaçan deyil:
“Məsələn, Sədərək Ticarət Mərkəzində yanğın baş versə, nə həmin əraziyə yanğınsöndürən avtomobil girə biləcək, nə də başqa yolla yanğının tez bir zamanda söndürülməsi mümkün olacaq. Yaxud, Yasamal rayonunda “Bizim market” mağazası var. Daim insanla dolu olur. Marketin ikinci mərtəbəsinə çıxış ancaq liftlədir, pilləkəni yoxdur. Mən onlara dedim ki, niyə pilləkən yoxdur, yanğın zamanı nə baş verəcək, düşünmüsünüzmü? Dedilər ki, yanğın nərdivanı var. Ancaq mən o yanğın çıxışını, nərdivanını axtarsam da, görə bilmədim. Bu adi, ikimərtəbəli marketdə olan böyük bir nöqsandır. Təsəvvür edin, daha hündür ticarət mərkəzlərində, yaşayış binalarında necə nöqsanlar var”.
Ekspert vurğulayıb ki, bütün sahibkarlara birdəfəlik xəbərdarlıq edilməlidir:
“Hansısa qurumun bu məsələ ilə bağlı səlahiyyətlərinin artmasını gözləməyə ehtiyac yoxdur. Sadəcə, sərt tədbirlərə əl atılmalıdır. Həmçinin qanunvericilik ağırlaşdırılmalıdır, standartları artırmaq lazımdır. Elektron hökumət portalında bu qaydaları camaata tanıtmaq lazımdır. VÖEN-i olan bütün şəxslərin hamısının qeydiyyatı Vergilər Nazirliyində var. Bütün bu insanlara sms vasitəsilə təlimatlar, qaydalar, standartlar göndərilməlidir ki, həmin şəxslər nəyi necə etməli olduqlarını bilsinlər. Çünki bu gün insanların əksəriyyətinin qanunvericilikdən xəbərləri yoxdur. Nəzərə alınmalıdır ki, dövlətin məqsədi əslində cərimələmək deyil, bu problemi aradan qaldırmaqdır”.
F.Mehdiyev bildirib ki, təkcə inzibati binalarda deyil, yaşayış binalarında da vəziyyət acınacaqlıdır:
“Bu gün hətta düzgün tikilən binaların heç birində yanğın nərdivanı yoxdur, lakin bu, bütün yaşayış binaları üçün mütləqdir. Çünki yanğın zamanı binanın daxilində insanlar alovdan deyil, tüstüdən dünyasını dəyişir. Bu baxımdan binanın bayırdan olan yanğın nərdivanı mütləqdir. Bu zaman insanlar tüstünün təsirinə az məruz qalaraq binanı tərk edə bilirlər. Ancaq blok tipli çıxışlarda bu, mümkün deyil.
Yəni FHN ən xırda detalı belə nəzərdən qaçırmadan, ən sərt ölçülər götürməlidir”.
Professor əlavə edib ki, bu gün şəhərsalmada ciddi nöqsanlar var və problem də buradan qaynaqlanır:
“Bir-birinə bu qədər yaxın binalar olarmı? Adi yol, maşın parklama yeri qoyulmur. Bakıda şəhərsalmada ciddi pozuntular var. Yolların kənarları satılıb, parklanma yerləri yoxdur, bir ağaclıq, yaşıllıq qalmayıb. Belə olduğu üçün ciddi təhlükəsizlik problemi ilə üzləşirik”.
