Məlum olduğu kimi, hər il 9 may tarixi faşizm üzərində qələbə günü kimi qeyd olunur. Postsovet məkanında bütün respublikalar bu tarixdə II Dünya müharibəsində faşizmə qarşı mübarizədə həlak olanları yad edir və həmrəylik olaraq “Ölməz alay” yürüşünü keçirirlər.

Ancaq buna baxmayaraq, ilk dəfə olaraq Ermənistan həmin tarixi düşmənçilik simvoluna çevirməyə hazırlaşır. Belə ki, “Ermənistanın Ölməz alayı” ictimai təşkilatının rəhbəri Qoar Qumaşyan bu il İrəvanda keçiriləcək yürüşün dünyanın digər ölkələrindəki analoji yürüşdən fərqlənəcəyini açıqlayıb: “9 Mayda insanlar I Qarabağ müharibəsi və “aprel müharibəsi”nin “qəhrəmanlarının” şəkilləri ilə yürüşə çıxacaqlar. Ermənistanın faşizm üzərində qələbə günündə keçirəcəyi yürüş digər ölkələrdən bununla fərqlənəcək”. Yürüş təkcə İrəvanda yox, Gümrüdə, Vanadzorda, Qafanda, İcevanda və Azərbaycanın işğal altındakı Xankəndi şəhərində də keçiriləcək.

Rusiyalı ekspert Yevgeni Mixaylov Ermənistanın addımının yanlış olduğunu, “Ölməz alay” yürüşünün mahiyyətinin dəyişdirilməsinin doğru olmadığını vurğulayıb. Bu yürüş faşizmə qarşı döyüşmüş insanların yad edildiyi mərasimdir, Qarabağda döyüşənlərin bura daxil edilməsi hörmətsizlikdir. Ermənistanın belə bir addıma hazırlaşması “Ölməz alay” ideyasına kölgə salmaqdır.

Y.Mixaylov onu da qeyd edib ki, Dağlıq Qarabağ müharibəsi əslində Azərbaycan torpaqlarının işğal edilməsi tarixidir: “Erməni qoşunları SSRİ-nin dağılması ərəfəsində Azərbaycan torpaqlarını işğal etdilər. O vaxt Qarabağa dünyanın müxtəlif yerlərində yaxşı təlim keçmiş erməni və digər millətlərdən olan terrorçular toplanmışdı. Hədəf də Azərbaycan ərazisini işğal etmək idi. Bunu “Ölməz alay” ideyası ilə eyniləşdirmək məntiqsizlikdir”.

Ekspert, həmçinin bildirib ki, Ermənistan bu addımla Azərbaycan torpaqlarının işğalını legitimləşdirmək istədiyini istisna etmir: “Ermənistan rəhbərliyinin indiki addımlarını bəzən anlamaq mümkün olmur. Hesab edirəm ki, İrəvan belə addımlarla Rusiyaya “müstəqiləm” mesajı vermək istəyir, eyni zamanda, burada MDB ölkələrinə qarşı hansısa çağırış var: “Biz belə istəyirik və belə də edəcəyik”. Bu, həm də böyük müharibə haqqında ümumi yaddaşı yumaq cəhdidir. Ermənistan bununla böyük bayramı siyasiləşdirir və bundan siyasi kapital qazanmaq istəyir. Halbuki “Ölməz alay” nizamnaməsində bu yürüşün siyasətdən kənar olduğu yazılıb. Hesab edirəm ki, Ermənistanın bu addımı təkcə Rusiyada yox, digər MDB ölkələrində də qəzəb doğuracaq, çünki bu, faktiki olaraq, dünya müharibəsində həlak olanların xatirəsinə hörmətsizlikdir”.

Politoloq Nəzakət Məmmədova məsələ ilə bağlı qəzetimizə açıqlamasında bildirdi ki, bu, Ermənistanda hakimiyyətə gəlmiş Paşinyan və onun ətrafındakı qüvvələrin özlərini Qərbpərəst göstərmək, sovet-rus irsindən imtina etmək təşəbbüslərinin təzahürüdür: “Ermənistan faşizmə qarşı ümumbəşəri mübarizənin qələbəsini qeyd etməkdənsə, müasir faşizmin dirçəldilməsinə xidmət edir. Mayın 8-i Şuşanın işğalı günü olduğundan onlar bunu bayram kimi qeyd edirlər. İşğal, soyqırımı faşizmə xas xüsusiyyətlərdir və sivilizasiyalı dünyada qəbul olunmayan hüquqazidd əməllərdir. Ermənistandakı hazırda mövcud olan iqtidar qeyd etdiyimiz kimi, bununla antirusiya meyilli olduğunu bir daha sübut edir. Halbuki sovet dövründə ermənilər marşal Baqramyan və başqaları haqda fəxrlə danışırdılar. Əslində erməni kimi qorxaq xalqın qəhrəmanlarının olması da şübhəli məsələdir. II Dünya  müharibəsi zamanı Baqramyan və digərlərinin Kremldə, Stalinin yanında mövqe tutan Anastas Mikoyanın hesabına general, marşal, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı titullarına saxta şəkildə nail olduqları məlumdur. SSRİ-də Qərbə satqınlıq etmiş kəşfiyyatçılar, çekistlər arasında statistikaya görə ermənilər ilk yerlərdə dayanırlar. Sovet İttifaqında ilk terror aktını da ermənilərin törətdiyi faktdır. Onlar ruslara daim xəyanət ediblər, o cümlədən müharibə zamanı faşistlərlə əməkdaşlıq ediblər. Faşistlərə xidmət etmiş, türklərin, yəhudilərin qənimi terrorçu Qaragin Njdeyə İrəvanda abidə qoyulub. Rusiya buna görə Ermənistana iradını da bildirmişdi. Yəqin ki, ermənilər sovet xalqlarının faşizm üzərindəki qələbəsində heç bir mənəvi haqlarının olmadığını dərk etməyə başlayıblar. Ona görə də faşizm üzərində qələbəni yox, öz barbar və faşistliklərinin nəticəsi olan Şuşanın işğalını qeyd etməyə üstünlük veriblər”.

Mənsumə Babayeva, “İki sahil”