Xəbər verdiyimiz kimi Finlandiya NATO-nun 31-ci üzv ölkəsi oldu.
Finlandiya NATO-ya İsveçlə birgə daxil olmaq niyyətində olsa da, Stokholm Ankaranın Türkiyədə terrorçuluqda ittiham olunan şəxslərin ekstradisiyası ilə bağlı bütün tələblərini hələ də yerinə yetirmədiyi üçün Türkiyə krallığın Alyansa girişini əngəlləməkdə davam edir. Finlandiyaya isə “yaşıl işıq” göstərən Türkiyə onun alyansa qəbul edilməsinə razılıq verdi.
Finlandiyanın NATO-ya üzvlüyü hərbi blokun yaxın keçmişində ən mühüm hadisələrdən biri olduğunu desək yanılmarıq. Həm də Finlandiya Rusiyanın Ukraynaya hərbi təcavüzünə cavab olaraq neytrallıqdan əl çəkib və Alyansa üzv olmaq qərarına gəlib.
Finlandiyanın hərbi bloka gəlişindən sonra uzun zamandır Rusiya ilə münasibətləri gərgin olan Litvada məsələyə özünəməxsus tərzdə fikir bildirib. Belə ki, Litvanın XİN rəhbəri ironik Tvitterdə ironik bir paylaşım edib. Nazirin paylaşımda “snayperli finlandiyalının şəkillərini seç” olan fotoda Finlandiya sözü silinərək NATO əlavə edilib.
Məsələ ilə bağlı Rusiya Xarici İşlər Nazirliyindən bildirilib ki, Rusiya Baltikyanı ölkələrlə əlaqələrin tamamilə kəsiləcəyini istisna etmir.
Bəs, proseslər bundan sonra hansı məcrada davam edəcək? Baltikyani xüsusən də “xüsusi incəliklə” Rusiyaya təhdid yağdıran Litva Rusiya münasibətlərini hansı aqibət gözləyir?
Məsələ ilə bağlı Ednews-a danışan rusiyalı tarixçi və politoloq Oleq Kuznetsov bildirib ki, hazırda Rusiya və Litva arasında münasibətlər son 30 ildə ən gərgin vəziyyətini yaşayır.
“Litva Xarici İşlər Nazirliyinin bu cür təhdid dolu paylaşı gözləniləndir. Bu çox qeyri-ciddi və səfeh bir addımdır. Bununla da Litva höküməti öz intellektual səviyyəsini nümayiş etdirir. Bu ciddiyə alınan bir addım deyil, çünki siyasət qeyri-peşakarları sevmir. Litva höküməti bir daha dünya arenasında ölkəsinin hansı sırada olmasını göstərir. Bununla o həmçinin digər ölkələrin ona qeyri-ciddi yanaşmalı olduğunu da bildirir”.
Söhbət əsnasında Oleq Kuznetsov Finlandiya Rusiya münasibətlərinə də toxunub.
Politoloqun sözlərinə görə, 1980-ci illərdə Finlandiya hərbi qoşunları İsveçrədən sonra dünyanın ikinci ən güclü ordusu idi. O zamanlar Sovet zabitləri söyləyirdilər ki, Fin və İsveçrədən başqa hamı ilə vuruşa bilərik.
“Lakin müasir dövrdə bu vəziyyət tamamilə dəyişib. Hazırda bu ölkənin kişi sakinlərinin 30%-i alkoqolizm və narkomaniyadan əziyyət çəkir. Ona görə də hazırda ölkədə orduya çağırmağa, döyüşməyə insan yoxdu. Xarici KİV-də yayılan məlumatlara görə, hətta Finlandiyada yaşayan narkotik aludəçiləri hökümətdən leqal formada narkotik qəbul etmək üçün xüsusi rahat, isti məntəqələr tələb edirlər. Bəzi könüllü təşkilatları isə bu işdə həmin bu kəslərə yardım belə edirlər”.
Ekspert bildirib ki, hazırda Finlandiyanın nə texnikası, nə də döyüş potensialı var. Burdan da görünür ki, hazırda Finlandiyanı Ukrayna kimi Rusiyaya qarşı istifadə etmək mümkün olmayacaq.
“Fin narkoman və spirtli içki aludəçiləri cəbhə xəttinə gəlib çıxa bilməyəcəklər. NATO necə ki, Rusiya və Ukrayna münaqişəsinə birbaşa müdaxilə etmirsə, eləcə də heç vaxt Finlandiya ilə Rusiya əlaqələrinə qarışmayacaq. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin Finlandiyanın NATO-ya üzv qəbul olunması ilə əlaqədar bəyanat yayaraq bildirib ki, Rusiya təhdidlərin qarşısını almaq məqsədilə hərbi-texniki və digər xarakterli cavab tədbirləri görməyə məcbur olacaq.
Bunun üçün əlbəttə ki, ölkənin Qərbində müdafiə xətti gücləndiriləcək və texnoloji kəşfiyyat mərkəzləri inşa olunacaq. Həmçinin nəzarət sistemləri və radiotezliklərin fəaliyyəti daha da yüksək səviyyədə təşkil olunacaq. NATO Finlandiyaya Rusiyanın güclü hərbi “pressinq”i ilə daxil olacaq. Bu səbəbdən də Finlandiyanı anti-Rusiya cəbhəsinə çevirmək çox çətin olacaq”.
Sonda Oleq Kuznetsov həmçinin qeyd edib ki, Rusiya Finlandiyanın ağılsız addımlarını iqtisadi təzyiqlə də cəzalandıra bilər. Beləliklə, Rusiya öz ərazisindən keçən Saymen kanalını bağlayar və onların Baltik dənizinə çıxışı məhdudlaşar.
“Xatırladım ki, buradan qonşu ölkənin dünyanın ən böyük 3-cü dəniz ticarəti yolu keçir. Bununlada ölkənin iqtisadiyyatına böyük zərbə dəyə bilər. Ona görə də Finlandiya Rusiyaya qarşı düşünülməmiş addımlardan çəkinməlidir”.
Aysel Şahmar
