Leypsiqdəki (Almaniya) Maks Plank adına Təkamül Antropologiya İnstitutunun əməkdaşlarının rəhbərlik etdiyi dilçi və genetiklərdən ibarət tədqiqat qrupu Hind-Avropa dillərinin mənşəyi ilə bağlı yeni nəzəriyyə irəli sürüb. Ednews-un verdiyi məlumata görə, işin nəticələri Science jurnalında dərc olunub.
Əvvəlki filogenetik təhlillərdə istifadə olunan məlumat dəstlərindəki çoxlu sayda qeyri-dəqiqlik və uyğunsuzluqlar, habelə qədim dillərin təhlili ilə bağlı mövcud məhdudiyyətlər səbəbindən ailənin yaşı ilə bağlı ziddiyyətli nəticələr var idi. Bu problemləri aradan qaldırmaq üçün müəlliflər 80-dən çox dil mütəxəssisindən ibarət beynəlxalq alimlər qrupu toplayıblar. Onlar 52 qədim dil də daxil olmaqla 161 Hind-Avropa dilindən ibarət yeni əsas lüğət verilənlər bazası yaratdılar. Bundan əlavə, tədqiqatçılar leksik məlumatların kodlaşdırılması üçün ciddi protokollara riayət etdilər.
Xüsusi hazırlanmış təhlil, Latın və Vedik Sanskrit kimi qədim yazılı dillərin, müvafiq olaraq, müasir roman və hind dillərinin birbaşa əcdadları olub olmadığını anlamağa kömək etdi. Təhlillərə görə, Hind-Avropa ailəsinin yaşı təxminən 8100 ildir, beş əsas qol isə ondan təxminən 7000 il əvvəl ayrılmışdır. DNT dəlilləri Hind-Avropa dillərinin Anadolu qolunun Bərəkətli Hilalın şimal qövsündə və ya yaxınlığında meydana gəldiyini göstərdi. Bu budaq Hind-Avropa ailəsinin ən erkən əcdadı idi. Eyni zamanda, digər erkən budaqlar da var idi ki, onlar da birbaşa oradan yayılmışdır.
Buna əsaslanaraq müəlliflər əvvəlki nəzəriyyələri birləşdirərək hind-Avropa dillərinin mənşəyinə dair yeni hibrid fərziyyə irəli sürmüşlər. Bu, Bərəkətli Aypara bölgəsində bu ailənin ilkin formalaşmasından ibarətdir və Qafqazın cənubundakı ərazi ikinci dərəcəli vətən oldu, buradan dillər sonradan şimala çöl bölgələrinə yayıldı, sonra Avropaya köçməyə başladı.
Hind-Avropa dillərində dünya əhalisinin əksəriyyəti - təxminən 2,5 milyard insan danışır. Alman, italyan, polyak, iran və rus dilləri bu ailədən yaranmışdır. Son iki əsrdə Hind-Avropa ailəsinin mənşəyi dilin görünüşünün coğrafi zonasını, eləcə də formalaşma dövründə müəyyən etməkdən ibarət olan bir çox mübahisələrin mövzusu olmuşdur.
Nurlana Hacıyeva
.jpg)
