Dünən Rusiyanın Komi Respublikasında Vorkuta-Novorossiysk sərnişin qatarının relsdən çıxaraq aşması nəticəsində 70 nəfərin yaralandığı faciə bizi bir daha həyatın kövrəkliyi və nəqliyyat sisteminin fəlakət qarşısında acizliyi haqqında düşünməyə vadar edir. Körpü və dəmir yollarının dayaqlarını yuyan sel suları, elektrik enerjisinin kəsilməsi - bütün bunlar sərnişinlərin təhlükəsizliyini təhdid edir və nəqliyyat şirkətləri qarşısında təcili tədbirlər görülməsi ilə bağlı tələb qoyur.
Bəs bu şərtlər altında sərnişinlərin inamını necə qorumaq olar? Onların qorxu və qeyri-müəyyənlik hiss etdiyi bir şəraitdə etimad qazanmaq böyük hünər tələb edir.
Təbiətin qəzəbi və infrastrukturun həssaslığı
Təbiət heç kəsə güzəşt etmir. İqlim dəyişikliyi ekstremal hava hadisələrini artırır və nəqliyyat infrastrukturu heç də hər zaman buna hazır deyil. Dağlıq ərazilərdə sellər körpü və dəmir yollarının bünövrəsini zəiflədərək istifadəsini təhlükəli vəziyyətə gətirir. Şiddətli yağışlar və qar fırtınaları elektrik enerjisinin kəsilməsinə səbəb olur, elektrik nəqliyyatının fəaliyyətini iflic edir. Belə bir şəraitdə nəqliyyat şirkətləri təbii fəlakətlərlə bağlı riskləri minimuma endirərək fasiləsiz xidmət və sərnişin təhlükəsizliyini necə təmin edə bilər?
Təbii fəlakətlərin nəqliyyata təsir etdiyi hadisələr
Təəssüf ki, tarix boyu təbii fəlakətlərin nəqliyyatda faciələrə səbəb olduğu xeyli nümunələr var. Bunlardan bəzilərini sizinlə bölüşürük:
1989-cu il, Banqladeş: İki sərnişin qatarının toqquşması nəticəsində 135 nəfər ölüb, mindən çox insan yaralanıb.
1990-cı il, Pakistan: Qatar qəzasında 307 nəfər ölüb, 430 nəfər yaralanıb.
1995-ci il, Hindistan: Sərnişin qatarının toqquşması təxminən 350 nəfərin ölümünə və 400-dən çox insanın yaralanmasına səbəb oldu.
2007-ci il, Rusiya: Krasnodar vilayətində qatar sel altında qalıb və 64 nəfər həlak olub.
2015-ci il, Nepal: Zəlzələ nəticəsində qatar qəzaya uğrayıb və 72 nəfər ölüb.
2021-ci il, Krım: Yaltada daşqın nəticəsində qatar relsdən çıxıb və hərəkət dayandırılıb.
Komidəki faciə ilə yanaşı, Rusiya nəqliyyatında təbii fəlakətlərin səbəb olduğu digər hadisələri də xatırlayaq:
2022-ci il, Xabarovsk: Güclü qar uzaq məsafəli qatarlarda gecikmələrə səbəb olub.
2023-cü il, İrkutsk vilayəti: Meşə yanğınları dəmir yolu infrastrukturuna ziyan vurub, qatarların hərəkəti məhdudlaşdırılıb
Əsas vəzifə: Təhlükəsizlik
Şübhəsiz ki, hər bir nəqliyyat şirkəti üçün əsas prioritet sərnişinlərin təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Bu, infrastrukturun vəziyyətinin mütəmadi olaraq monitorinqi, profilaktik təmirin aparılması və fövqəladə hallar zamanı aydın fəaliyyət planlarının hazırlanması deməkdir.
Müasir nəzarət və xəbərdarlıq sistemlərinin tətbiqi, təbii fəlakətlərin proqnozlaşdırılması üçün ən son texnologiyalardan istifadə faciələrin qarşısını almağa və ya təsirini minimuma endirməyə kömək edə bilər.
Etimadın açarı: Ünsiyyət
Qeyd etmək lazımdır ki, təhlükəsizlik görülən işin bir hissəsidir. Sərnişinlərlə səmərəli ünsiyyət yaratmaq da eyni dərəcədə əhəmiyyətlidir. Təbii fəlakətlər zamanı insanlar düzgün və vaxtında verilən məlumatı xüsusi qiymətləndirir.
Nəqliyyat şirkətləri öz müştərilərinə qrafiklərdəki dəyişikliklər, hava şəraiti ilə bağlı risklər və marşrutlar barədə məlumat verməyə hazır olmalıdır.
Təkcə məlumat vermək yox, onun hansı formada deyilməsi də önəmlidir. Sakit və inamlı tonda danışmaq, insanların hisslərini anlamaq sərnişinlərin etibarını qorumağa və şirkətə bağlılığını möhkəmləndirməyə kömək edəcək.
Ortaq məsuliyyət: Təhlükəsizlik üçün birlikdə
Nəqliyyatın təhlükəsizliyi təkcə bu sahədə fəaliyyət göstərən şirkətlərin öhdəliyi deyil. Dövlət də bu sahədə mühüm rol oynayır.
Nəqliyyat infrastrukturunun tikintisi və istismarı üçün ciddi standartların mövcudluğu, müntəzəm yoxlamaların və auditin aparılması, yeni texnologiyalara investisiya qoyuluşu bu sahənin təbii fəlakətlərə qarşı daha davamlı olmasına töhfə verəcək.
Həmçinin sərnişinlər bu prosesdən kənarda qalmamalıdırlar. Mövcud risklər barədə məlumatlılıq və fövqəladə hallarda davranış qaydalarını bilmək onlara həyatlarını xilas etməkdə kömək edəcək.
