Yeni İlə keçəli artıq bir neçə gün olub və görünür bu il Cənubi Qafqazda yeni oyunçu dəyişikliyi baş verəcək.
Belə ki, Almaniyanın Rusiyaya qarşı bir sıra addımlar atacağı, o cümlədən rus sərhədçilərini ölkədən çıxarmağa məcbur edəcəyi və rəhbərliyini ruspərəstlərdən təmizləyəcəyi təqdirdə Ermənistana maliyyə dəstəyi verməyə hazır olduğunu bildirib. Mənbələrdə bildirilib ki, Almaniya bu və digər anti-Rusiya addımları üçün İrəvana maliyyə dəstəyi təklif edərək, Rusiya sərhədçilərinin Ermənistandan tezliklə çıxarılmasında maraqlıdır.
Görünən odur ki, Almaniya anti-Rusiya siyasətini ciddi şəkildə gücləndirib. Əgər əvvəllər o, Cənubi Qafqaz regionunda və Xəzər dənizində nəzərəçarpan oyunçu deyildisə, bu gün biz görürük ki, onun artıq Aİ-nin müşahidəsi altında müəyyən mövqeləri var. Ermənistandakı missiyanı Almaniyanın nümayəndələri tutur, Almaniyanın xarici siyasət kəşfiyyatı isə Ermənistanda fəal iştirak edir və ölkədə gedən prosesləri tənzimləyir. Postsovet məkanında Rusiyanı sıxışdırmaq üçün ümumi siyasətin qurulması çərçivəsində Almaniya və Fransanın öz səylərini Ermənistan istiqamətində koordinasiya etdikləri göz qabağındadır. Lakin ələxsus Fransada baş vermiş baş nazir dəyişikliyi və Azərbaycan – Fransa arasında baş vermiş son gərginliklər, əsasən də Fransanın nisbətən regiondakı aktiv fəaliyyətinə nisbətən fasilə verəcəyi gözləmək olar.
Bəs Almaniya necə? Regionda bu oyunçu (Fransa) dəyişikliyinin baş verməsi məkana necə təsir edəcək və nələr gözlənilməlidir?
Bu aktivliyin işartılarını geridə buraxdığımız ilin noyabr ayının əvvəllərində Almaniya XİN-i Annalena Baerbokun səfərləri zamanı görmək olurdu. Xanım Baerbok səfəri zamanı regionda sülhün maraqlarını qorumaq üçün burdayıq deməyə gəlmişdirsə də Azərbaycan Xarici İşlər Naziri Ceyhun Bayramovla birgə keçirdiyi mətbuat konfransında diplomatik səhvlər buraxaraq, Xankəndi və Şuşanın qondarma rejimin adları ilə səsləndirmişdir. Bundan əvvəlki yazımda qeyd etdiyim ki, o zamankı səfərinə əsl məqsəd kimi Azərbaycanın Almaniyanı enerji ilə təmin etmək istəyini və qabiliyyətini yoxlamaq olaraq göstərmək olardı. Lakin görünür Azərbaycanın balanslı siyasəti onun işinə gəlmədi.
Hazırda isə hədəfi Ermənistandır. Burada hədəf olduqca aydındır. Fransa, ABŞ – ın əsas hədəfi nə idisə, Almaniyanın da hədəfi eyni məqsədi daşıyır: Ermənistanı “kukla” kimi istifadə etmək. Avropa İttifaqı (Aİ) tərəfindən Ukrayna, Moldova və Gürcüstana edilən təklifləri görən Ermənistanın gözləri görünür ışıldayır. Lakin İrəvan höküməti bilməlidir ki, Brüsselin pulu artıq tükənir. Bu yaxınlaşma isə sülhə gedəcək yolda sadəcə Ermənistana ziyan vuracaq.
Prezident İlham Əliyevin televiziya kanallarına keçirmiş olduğu müsahibəsində bu məsələyə də olduqca peşəkar şəkildə toxunulur və lazımı ismarıclar göndərilib. Onların arasında Ermənistan cəmiyyətinə, ona rəhbərlik edənlərə və havadarlarına ünvanlanan mesajlar da var idi. Ermənistan hakimiyyətinin sülh prosesinə deyil, kənar qüvvələrə, havadarlarına fokuslandığını işarə edib:
“Onu da bildirməliyəm ki, biz onlardan fərqli olaraq öz şərhlərimizi 70 gündən sonra yox, 30 gündən sonra göndərdik və ondan iki həftə sonra onlar, bax bu ayın 4-də yeni şərhlər göndərdilər. Yəni, yenə də sual yaranır: Əgər bu şərhləri iki həftə ərzində vermək olarsa, sən keçən dəfə 70 gün nəyi gözləmisən? Yəni, mənim fərziyyəm tam sübuta yetirilir” – deyə İlham Əliyev vurğulayıb.
Dövlət başçısı bu ismarıcı ilə İrəvanın sülh prosesində qeyri-ciddiliyini ortaya qoyub.
Hərçənd oxşar siyasi relyef cəhətdən oxşarlıq olmasa da Ukraynada və vaxtilə Gürcüstanda baş verənlər Ermənistana dərs olmalı, o, sülh sazişində sahib olduğu öhdəlikləri yerinə yetirməlidir.
Əkbər Novruz
