Ermənistan-Suriya müqaviləsinin hər hansı humanitar missiya ilə əlaqəsi yoxdur. 

Fevralın 8-də Ermənistan mütəxəssislərindən ibarət nümayəndə heyətinin humanitar yardım üçün Suriyaya yola salındığı barədə ölkənin Müdafiə Nazirliyi məlumat yaydı. Suriyada insanlara yardım edilməsinin zəruriliyini şübhə altına almağa cəhd etmədən araşdırılma aparılıb və məlum olub ki, erməni heyətin tərkibində hərbi polis nümyəndələri də var. Bu artıq Ermənistanın “Hərbi Polis haqqında Qanun”un 4-cu maddəsinin pozulması deməkdir. 

Müqavilə 

Ermənistan hökuməti 2001-ci ildə Ermənistan və Suriya hökumətləri arasında imzalanmış razılaşmaya əsaslanmaqla hüquqi bazanın təmin edildiyini iddia etsə də, aparılan araşdırma məsələnin tam əksini ortaya çıxarıb.

Beləliklə, “Məlumatlı vətəndaşlar birliyi” Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyindən qeyd edilən müqavilənin surətini əldə edib. Müqavilənin incələnməsi zamanı aydın olub ki, bu müqavilə Suriyaya belə qrupun göndərilməsinə əsas təşkil edə bilməzdi.

2001-ci il avqustun 27-də Ermənistan və Suriya hökumətləri arasında hərbi-texniki əməkdaşlıq haqqında müqavilə həmin dövrün Müdafiə naziri Serj Sarkisyan tərəfindən Dəməşqdə imzalanıb. 

Tənzimləmə mövzusu 

Müqavilənin 2-ci maddəsi əməkdaşlıq sahələrini, 3-cü maddəsi isə əməkdaşlığın həyata keçirilməsi üsullarını tənzimləyir. 

2-ci maddəyə görə, tərəflərin aşağıdakı sahələr və istiqamətlər üzrə əməkdaşlıq həyata keçirməsi nəzərdə tutulur:

- hərbi bilik və texniki inkişaf məsələləri üzrə təcrübə mübadiləsi;
- birgə elmi və texniki tədqiqat;
- hərbi və texniki kadrların ixtisasları.

Tərəflər qarşılıqlı razılaşma olduqda digər sahələrdə də əməkdaşlıq edə bilərlər.

Müdafiə Nazirliyi humanitar qrupun göndərilməsini məhz müqavilənin 2-ci maddəsindəki son cümlə ilə əsaslandırırlar.

Müqavilənin 1-ci maddəsində tərəflərin qarşılıqlı hərbi-texniki əməkdaşlıq yolu ilə hər iki ölkənin müdafiə qabiliyyətinin artırılmasına xidmət etməsi nəzərdə tutulduğundan, hərbi-texniki əməkdaşlıq istisna olmaqla hər hansı digər fəaliyyətlərə əsas təşkil edə bilməz. 

Əməkdaşlığın yerinə yetirilməsi üsulları

Müqavilənin 3-cü maddəsi əməkdaşlığın aşağıdakı üsullarla həyata keçirilməsini nəzərdə tutur: 

- qarşılıqlı rəsmi, işgüzar səfərlər və məsləhətləşmələr;
- texnika və təlimlərin nümayiş etdirilməsi üçün qarşılıqlı səfərlər;
- əməkdaşlıq sahələrinə uyğun olaraq birgə işçi qrupların yaradılması;
- hərbi-diplomatik kanallar vasitəsilə sənədlərin və məlumatların mübadiləsi.

Göründüyü kimi, bu müqavilədə humanitar qrup göndərilməsini əks etdirən hər hansı fəaliyyət nəzərdə tutulmayıb. Yəni, hətta müqavilənin tənzimlənməsi və bununla da təhkim edilmiş əməkdaşlıq sahələrinin spektrlərinin humanitar qrupun göndərilməsi ilə hər hansı əlaqəsinin olmadığına gözümüzü bağlasaq da, eyni hal yaranır, Ermənistandan olan qrup Suriyaya göndərilə bilməzdi, çünki belə bir əməkdaşlıq sahəsi nəzərdə tutulmayıb.

Alpər Mövludoğlu