İsrail-İran münaqişəsi diplomatik səviyyədən hərbi əməliyyatlar səviyyəsinə qədər gərgindir. Yaxın Şərqin müharibələrlə daha da ağır bir vəziyyətə gəlməsi bir çox ölkələri iqtisadi baxımdan narahat edir.
İsrail-İran münaqişəsi bundan sonra da davam edərsə Yaxın Şərqin və eləcə də dünyanın enerji təhlükəsizliyinə necə təsir edər?
Mövzu ilə bağlı Ednews-a danışan iqtisadçı ekspert Eyyub Kərimli bildirib ki, dünyadakı bir çox istehsalat nəhənglərinin İranın təbii resurslarından asılı olduğunu bildirib:
“Hər regionda baş verən siyasi hadisələr təbii ki, iqtisadi məsələlərə də təsirini göstərir. Bildiyimiz kimi, İran dünyada neft və qaz istehsalına görə ilk sıralardadır. Buna görə də İranın münaqişəyə daxil olması neft və qaz qiymətlərinin qalxmasına təsir edə bilər. Bu baxımdan, əlbəttə ki, neft və qazın qiymətlərinin qalxması dünya iqtisadi nəhənglərində, əsasən də neft idxalçılarında təlatüm yaradır. Çin, Şərqi Asiya və Avropa dövlətləridir ki, onların iqtisadiyyatı qaz və neft kimi resurslardan asılıdır. Bu resursların qiymətinin artımı bu ölkələrin istehsal etdiyi məhsulların, texnologiyaların qiymətinin bahalaşmasına da təsir edir”.
Sözügedən münaqişə Azərbaycanın iqtisadiyyatına necə təsir göstərə bilər?
“Əlbəttə ki, ölkəmiz də bu regionda yerləşdiyi üçün bu dəyişikliklərdən təsirlənə bilər. Bu baxımdan, baş verən beynəlxalq hadisələr regionun və ölkəmizin iqtisadiyyatına təsir göstərəcək. Bu konfliktlər bir tərəfdən xarici ticarət əlaqələrimizin yönünün dəyişməsinə yol aça bilər. Digər tərəfdən isə, dünyada neftin qiymətinin artması ölkə büdcəmizə əlavə gəlirlər gətirsə də, ölkəmiz həm də idxalçı bir dövlətdir. Beləliklə, xaricdən alınan məhsulların, əsasən də texnologiyaların qiymətinin artımı baş verə bilər. Bu həm də ölkədə investisiyaların qoyuluşuna da təsir göstərə bilər. Ona görə ki, investorlar əsasən sabit regionlarla maraqlanırlar. Bu da əlbəttə ki, ölkə iqtisadiyyatı üçün mənfi haldır”.
Fərid Axund