Türk siyasi ekspert, professor Selin Şenocak ABŞ Prezidenti Donald Trampın şəxsi tvitter səhifəsində Türkiyənin əlehinə verdiyi bəyanatlara münasibət bildirib. Onun Eurasia Diary-ə verdiyi ekskluziv açıqlamaları oxuculara təqdim edirik:

"Terror təşkilatlarının spikeri, lideri sifətinə bürünən ABŞ prezidenti Trampın "Türkiyə kürdləri vurarsa, onları iqtisadi baxımdan məhv edərik" deyib, bundan 24 saat keçmiş Prezident Ərdoğan ilə danışdıqdan sonra, "İki ölkənin iqtisadi əlaqələrini inkişaf etdirmək üçün ciddi potensial var" deməsi, prezident Trampın balanssız, düşünülməmiş, dövlət adamı tərbiyəsinə uyğun olmayan quldur jargonuddur. Diplomatiya və dövlət etikasından uzaq bir xətt izləyən ABŞ prezidenti Trampa dünyanın yankilərin idarə etdiyi Texas olmadığını terror təşkilatlarının himayədarlığını edərək və təhdid, şantajlarla Türkiyəni deyil, ABŞ-ı strateji və iqtisadi baxımdan çətinə saldığını və bu təhdidlərin özlərinə geri dönəcəyini ABŞ-ın uzaqgörən bürokrat və diplomatlarının Trampa izah etməsi vacibdir.

Türkiyə-ABŞ əlaqələrində böhran yaradan başlıca səbəb Türkiyənin Rusiya və İranla İdlib əməliyyatı başda olmaq üzrə regionda etibarlı və sabit bir tampon bölgə yaradılması səyləri nəticəsində ABŞ-ın bölgədəki Böyük Orta Şərq Proyektini zərbə altında qoymasıdır. ABŞ-ın Şimali İraqdakı kürd muxtariyyətinə qarşı olduğunu bildirməsinə baxmayaraq, onların həyata keçirdiyi regional strategiya və hərbi planlara əsasən deyilə bilər ki, bu, sadəcə, sözdədir. ABŞ-ın PYD/YPG və PKK-ya təlimlər keçib, onları silahlandıraraq, bölgədə avtonom kürd dövləti meydana gəlməsi üçün həyata keçirdiyi hərbi və diplomatik strategiyaları yenidən gözdən keçirməlidir. Regional reallıqlara uyğun strategiyalar inkişaf etdirməlidir, əks təqdirdə, Rusiya, Türkiyə, İran, Çin kimi yeni regional güclərin ortaqlığı qarşısında ABŞ etibarlılığı və gücünü itirə bilər.

ABŞ-ın Suriyadan çıxmasını açıqlaması, sadəcə, taktiki bir psixoloji əməliyyatıdır. ABŞ-ın Suriyadan çıxmayacağını əvvəlki yazılarımda bildirmişəm və bu mövzuda yanılmadığımı da ABŞ-ın PKK-PYD-YPG terrorçuları ilə bağlı verdiyi bəyanatlardan görmək olar. Yaxın Şərqə 7 trilyon dollar sərf edən ABŞ-ın strateji cəhətdən əhəmiyyətli və neftlə zəngin bir bölgədən çıxacağını düşünmək sadəlövhlük olardı.

Türkiyə, 2012-ci ildə Suriyadan gələ biləcək təhdidlərə qarşı cənub sərhədlərinə raketdən müdafiə sistemi yerləşdirilməsi üçün NATO-ya müraciət etmişdi. ABŞ Türkiyəyə "Patriot" havadan müdafiə sistemi satmaq istəmədi. 2018-ci il dekabrın 10-da isə ABŞ xarici işlər nazirliyi, 140 ədəd mərmi və əlaqədar avadanlıq, 3,5 milyard dollar dəyərində "Patriot" sistemlərinin Türkiyəyə satılacağını bildirdi. Bu gün ABŞ-dan bir texniki heyət Türkiyəyə gəldi. Trampın Türkiyəyə yazdığı təhdid tvitindən 24 saat sonra “U” dönüşü etməsi bu razılaşmanın ABŞ üçün həm iqtisadi, həm strateji baxımdan nə qədər əhəmiyyətli olduğunu sübut edir. 

Məntiqlə, dünyanın ən çox xarici borca sahib ölkəsi olan ABŞ-ın gəlir mənbələrini artırması vacibdir. Silah ticarəti ABŞ üçün ən ideal gəlir mənbələrindən biridir. Buna görə də Türkiyə və digər NATO dövlətlərinin ABŞ üçün önəmi daha da artıb. Eyni zamanda, “patriot problemi”ndən sonra Türkiyənin Rusiyadan S-400 raket kompleksi alınmasıyla bağlı razılıq əldə etməsi və alınacaq raket sistemlərinin NATO müdafiə sisteminə daxil edilməyəcəyini açıqlaması ABŞ və NATO-nun regional maraqları üçün ciddi təhdid və çox önəmli bir bazarın itirilməsi deməkdir. Bu da terror təşkilatlarını dəstəkləyən ABŞ-ın getdikcə daha çox Orta Şərq bataqlığına daxil olması mənasına gəlir.

ABŞ Prezidenti Trampa belə bir tövsiyyə vermək lazımdır: “Lüzumsuz söz yanan atəş kimidir, deyilmədən əvvəl mütləq mühakimə etmək gərəkdir. Əks təqdirdə, o atəş sənin özünü yandırar”.