Kubada diktator Fuxomori Batistanın hakimiyyətdən devrilməsindən və Kastro qardaşlarının kommunist rejimi qurmasından 60 il keçdi. Bu müddət ərzində Kuba demək olar ki, ilk növbədə SSRİ ilə, o dağıldıqdan sonra isə Rusiya ilə sıx əlaqə saxlayırdı. Ancaq müasirləşən dünya ilə bu tərzdə siyasət ilə ayaqlaşmaq mümkün deyil. Bu səbəbdəndir ki, hətta Şimali Koreyadakı Kim rejimi belə dünyaya öz qapılarını açmaq həvəsinə düşüb.
Fidel Kastronun 1959-cu ildən 2008-ci ilədək 49 il davam edəın hakimiyyətini 2008-ci ildən 2018-ci ilədək 10 il ərzində onun kiçik qardaşı Raul Kastro sürdürdü. Ancaq bu il Raul qardaşından fərqli olaraq hakimiyyəti ailədən olmayan birinə, mövcud vitse-prezident Migel Maria Dias Kanel-Bermudesə vermək qərarına gəldi. Bununla da demək olar ki, Kastro qardaşlarının Kubadakı 60 illik hakimiyyətinə son qoyuldu.
Bəs Raul Kastro niyə belə bir addım atdı? Əvvəla qeyd edim ki, Kubadakı hakim Komunist Partiyasının funksionerləri ölkənin ailə hakimiyyəti ilə idarə olunmasını istəmir. Partiyanın daxilində az da olsa hələ də inqlabda iştirak etmiş şəxslər var və onların nüfuzu çox böyükdür. Fidel Kastronun inqlab rəhbəri kimi başa keçməsi normal bir hadisə idi. Onun ardınca qardaşı Raul Kastronunda prezidentliyi etirazla qarşılanmadı. Çünki Raul Kastro böyük qardaşı Fidel və əfsanəvi inqlabçı Çe Guavera ilə birlikdə inqlabın başındakı üç şəxsdən biri idi. Raul hətta Çe Guavera ilə Fidel Kastronu tanış edən şəxs olmuş və bu inqlabın qalib gəlməsinə çox böyük yardımı olmuşdu. Ancaq indi hakimiyyətin ailədən olan başqa birinə ötürülməsi böyük etirazla qarşılanar.
Başqa bir səbəb isə, Kubanı müasir gələcəyə doğru aparan bir liderə ehtiyacın olmasıdır. Bermudes kifayət qədər liberal düşüncəli, dövlət idarəçiliyində təcrübəsi olan, ölkə əhalisi arasında nüfuzlu sayılan şəxsdir. Kubada iqdisadi vəziyyət həqiqətən getdikcə pisləşir və islahatların keçirilməsi əsas tələbdir. Ancaq son 10 il gösərdi ki, bu işi Raul Kastro bacarmayacaq. Qocaman lider nə qədər çalışsa da bunu bacara bilmədi. Çox çağırışlara baxmayaraq, nə ikili valyuta sistemini ləğv etdi, nə də fərqli valyuta sisteminə son qoya bildi. Bu onunla əlaqədardır ki, ölkəyə yeni sima lazımdır.
Buna rəğmən qeyd edim ki, Raul Kastro Kommunist Partiyasının lideri kimi ölkədə əsas söz sahibi olmaqda davam edəcək. Bu isə daha çox İran modelinə bənzəyir. Yəni ki, Raul Kastro bu dəfə "Kubanın Xamneyisi" olmaq funksiyasını öz üzərinə götürəcək.
Hər halda bununla Kubada müsbətə doğru dəyişikliklərin olacağını və mühüm islahatların keçiriləcəyini demək olar.
Qərbi Kaspi Universitetinin Tətbiqi Politologiya Mərkəzinin eksperti Zeynalabid Əmrəliyev