Son günlər İranda ardıcıl olaraq hərbçilərin qətlləri ölkə gündəmində böyük rezonans doğurub. Edilən şərhlərdə İranın ali rütbəli zabitlərinin rejim tərəfindən qətlə yetirilməsi haqqında iddialar isə beyinlərdə bir çox müəmmalı sualların yaranmasına səbəb olub.
Hətta ötən gün paytaxt Tehranda öz evinin qarşısında, avtomobilində naməlum şəxs tərəfindən atəş açılaraq öldürülən polkovnik Həsən Seyyid Xodainin ölümü general Qasım Süleymaninin qətli ilə müqayisə edilir. Bu zaman iki sual meydana gəlir: görəsən rejim bunu nəyə görə edir? Bu ölkədə idarəçi qüvvə olan molla rejimi tərəfindən ötürülən bir mesajdır, yoxsa rejimin ona mane olan ünsürləri siyasi meydandan təmizləmək üçün apardığı bir kadr təmizliyidir?
Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Sədrəddin Soltanın fikrincə baş verən hadisə İran rejiminə qarşı ciddi bir siqnaldır. O Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, bu il ərzində artıq ölkədə baş verən 3-cü hadisədir.
“İran İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının polkovniki Həsən Səyyad Xodainin qətlə yetirilməsi İran hakimiyyəti üçün çox ciddi siqnalların olduğunu göstərir. Ümumiyyətlə, aprelin sonu, mayın əvvəllərində İranda İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının zabitlərinin öldürülməsi kimi bir neçə oxşar hadisələr baş verib. Məsələn, aprelin 22-23-də İİKQ-nın Sistan-Bəluçustan ərazisindəki bölməsinin komandanı general Hüseyn Almasinin olduğu avtomobilə naməlum bir şəxs tərəfindən atəş açıb, nəticədə mühafizəçi Mahmud Əbsalam hadisə yerində ölüb. Digər oxşar bir hadisədə SEPAH-ın zabiti Müslim Tağızadə mayın 13-də naməlum şəxslər tərəfindən güllələnərək qətlə yetirilib. Xodainin qətli artıq ictimaiyyətə məlum olan 3-cü hadisədir.
Politoloq bu hadisədə rejimin əlinin olması faktını inkar edib.
“Mən inanmıram ki, bu hadisədə birbaşa dövlətin və ya bilavasitə Xamneyinin əli olsun. Bu tip hadisələr bir qədər gec açılır. Düzdür, İran hakimiyyəti daxilində cəsusluq hadisələri hər zaman baş verib. Lakin bu tip hadisədə xarici kəşfiyyatdan daha çox müxalif tərəflərin əlinin olması ehtimalı özünü daha çox göstərir. Bu həm də hakimiyyət daxilində xaos və çaş-başlıq salmaq niyyəti və bir növ mövcud hakimiyyətə mesaj vermək mənasına da gələ bilər”.
Sədrəddin Soltan şərhində İraqda öldürülən general Qasım Süleymani ilə Həsən Xodainin oxşar qətlləri ilə bağlı fərziyyələrə də fikir bildirib.
“Bəli, bəzi şərhlərdə Qasım Süleymaninin Xamnei tərəfindən sifarişlə öldürüldüyü deyilsə də, bu ehtimal öz təsdiqini tapmayıb. Həsən Xodai ilə Qasım Süleymaninin qətlində bir-birinə yaxın məqamlar olsa da bunu birbaşa rejimlə bağlamaq qeyri-peşəkarlıq olardı. Çünki Qasım Süleymaninin qətlinin bombardman nəticəsində olduğunu ABŞ özü təsdiq edib. Hadisə hələ yeni baş verdiyi üçün Həsən Xodainin qətlinin kimlər tərəfindən törədilməsi faktı hələ ki, öz təsdiqini tapmayıb. Güman edirəm bu da yaxında üzə çıxacaq”.
Bundan əlavə Sədrəddin Soltan qətllərlə bağlı İran hakimiyyətinin ciddi tədbir görməməsi və rejimin səriştəsiz adlandırılması iddiaları ilə bağlı da fikir bildirib. O, İran hakimiyyətinə qarşı müxalifətin daha sərt addımlar ata biləcəyini və bununla bir siqnal verdiyini deyib.
“Həsən Xodainin qətlində hökumətin səriştəsizliyi iddiasını tamamilə inkar edirəm. Bu cür hadisələr tarixdə istər ABŞ, istər Misir, istərsə də digər ölkələrin hökumət daxilində baş verib. Bu, az öncə qeyd etdiyim kimi hökumətə bir siqnal kimi qiymətləndirilə bilər. Iran hakimiyyətini sevməyən Bəluçustan əyalətindəki silahlı dəstələr, PKK-nın İrandakı qolu və sair kimi çoxsaylı müxalif qüvvələr mövcuddur. Faktlar öz təsdiqini tapmayınca, burada konkret bir tərəfi günahlandırmaq mümkün deyil. Sadəcə, deyə bilərəm ki, bu hadisə hakimiyyət üçün ciddi bir xəbərdarlıq mesajıdır”.
Elnur Ənvəroğlu
