Qurtuluşun Kodları: Bir Millətin Zamanla Müqaviləsi

Ölkə 00:01 15.06.2025

Tarix təkcə hadisələr toplusu deyil – o, həm də millət yaddaşının kodlaşdırıldığı metafizik məkandır. Hər bir xalqın yaddaşında iz buraxan tarixlər olur. O tarixlər ki, ya qəhrəmanlıq simvoluna çevrilir, ya da faciəvi xatirəyə. Amma bəzən elə bir gün gəlir ki, nə tam qələbə, nə də məğlubiyyət kimi yozulur – o gün bir dirçəliş anı, bir oyanış saatı, bir nəfəs alma zəmini kimi xatırlanır. Azərbaycanın 20-ci əsrdə yaşadığı ən kritik dönəmlərdən biri də məhz belə bir günlə – 15 İyun Milli Qurtuluş Günü ilə möhürlənib.

1993-cü ilin iyununda Azərbaycan dövləti siyasi, sosial və geosiyasi fırtınaların içində az qala parçalanmaq üzrəydi. Bu, yalnız bir hökumətin böhranı deyildi – bu, xalqın öz gələcəyinə olan inamının tükəndiyi, vətəndaş müharibəsi təhlükəsinin astanasında yaşadığı  faciə idi. Dövlət idarəolunmaz olmuş, ordu parçalanmış, cəbhədə geriləmə, cəmiyyətin ruhunda isə ümidsizlik hökm sürürdü. Bu xaosun içində bir sual dolaşırdı: "Azərbaycanı kim xilas edəcək?"

Və o zaman, xalqın hafizəsində iz salmış, idarəçilik təcrübəsi, siyasi iradəsi və tarixi yükü ilə tanınan bir ad yenidən gündəmə gəldi – Heydər Əliyev. O, artıq siyasi səhnədən uzaqlaşmışdı. Amma tarixin bir xüsusiyyəti var: bəzi şəxsiyyətlər səhnədən getsə də, xalqın çağırışı ilə yenidən geri dönürlər. Bu dönüş isə sadəcə fiziki qayıdış yox, bir xalqın öz ruhuna qovuşmasıdır.

15 iyun – Azərbaycan xalqı üçün  təqvimdə qeyd olunan adi gün deyil, o gündən etibarən Azərbaycanın təkrar nəfəs almağa başladığı, siyasi iflicin aradan qalxdığı, dövlət institutlarının yenidən qurulmağa başladığı tarixdir. Bu gün, liderin dönüşündən daha çox, xalqın öz tarixi ilə barışması, gələcəyinə sahiblənməsi anıdır. Və bu səbəbdən, Qurtuluş Günü bizə təkcə keçmişi xatırlatmır – o, gələcəyə daşımalı olduğumuz  məsuliyyətin başlanğıcıdır.

Siyasi xaosun içində qurtuluş çağırışı

1991-ci ilin sonu – formal müstəqillik; 1993-cü ilin ortası – real dağılma təhlükəsi. Xüsusilə həmin il ölkə daxilində baş verən siyasi böhranlar, Gəncə hadisələri, separatizm meyilləri, iqtisadi kollaps, ordu daxilindəki özbaşınalıq, cəbhədəki uğursuzluqlar dövlətin iflasını labüd edirdi. Hakimiyyətin acizliyi xalqın səbri ilə toqquşmaq üzrə idi.

Amma bu xaosun içindən bir səs yüksəldi – Naxçıvandan Bakıya doğru: “Xalq məni çağırırsa, gəlirəm!” Bu çağırışda təkcə siyasi iradə yox, tarixi məsuliyyət vardı. Heydər Əliyevin qayıdışı xaotik  cəmiyyətdə nizamı bərpa etdi. Azərbaycanın bu dəfə təkcə coğrafiyası yox, gələcəyi də dağılmaqdan xilas oldu.

Qurtuluşun təməl prinsipləri

15 İyun yalnız siyasi sabitliyin yox, həm də strateji düşüncənin başlanğıcı oldu. Bu dönüş:

- Milli iradənin dirçəlişini,
- Siyasi legitimliyin bərpasını,
- Azərbaycançılıq ideologiyasının dövlət fəlsəfəsi kimi qəbul olunmasını,
- Ordu quruculuğunun əsaslı şəkildə başlanmasını,
- Beynəlxalq arenada Azərbaycanın mövqeyinin müəyyən edilməsini təmin etdi.

Bu gün Azərbaycanın beynəlxalq enerji və təhlükəsizlik layihələrində mühüm aktora çevrilməsi, Qarabağ zəfəri, Cənubi Qafqazda geosiyasi liderliyə iddiası həmin o “qurtuluş fəlsəfəsinin” gecikmədən başlaması ilə mümkün oldu.

Qurtuluşun varisləri – keçmişin mirası, gələcəyin öhdəliyi

Tarixi qurtuluşlar yalnız heykəllərlə, təriflərlə yox, həm də davamlılıqla yaşadılır. Əgər 15 İyun dünənin müdrik qayıdışı idisə, bu gün onun mirasını qorumaq – cəmiyyətin, gəncliyin, medianın, siyasətin, elm və təhsilin öhdəliyidir.

Bu gün qurtuluşun davamı:

- Cəmiyyətin sağlam informasiyaya çıxışı ilə,
- Vətəndaş şüurunun inkişafı ilə,
- Etibarlı və şəffaf dövlət idarəçiliyi ilə,
- Yaradıcı düşünən, sorğulayan gəncliklə mümkündür.
Heydər Əliyevin “Dövlət müstəqilliyi bizim ən böyük sərvətimizdir” fikri yalnız arxivlik sitat deyil, hələ də aktual olan strateji xəbərdarlıqdır.

Qurtuluş –  gün deyil, kursdur

15 İyun təkcə tarixi fakt deyil – bu, xalqla dövlətin dialoqunun bərpa edildiyi gündür. O gün xalq sadəcə liderini çağırmadı, həm də dövlətə olan inamını xilas etdi. Bu gün isə sual budur: bu inamın davamı necə təmin olunacaq?

Əgər keçmişdə qurtuluş bir nəfərlə baş veribsə, gələcəkdə bu, bir cəmiyyətlə, millətlə mümkündür.

Şahlar Ruhi//EDnews

PKK-dan təhvil alınan silahlar belə yandırıldı - VİDEO

Xəbər xətti

Ermənistan regionda nəqliyyat infrastrukturunun açılmasında maraqlıdır
13:11 16.07.2025
"Magistraturaya qəbul imtahanlarıyla bağlı dəyişiklik nəzərdə tutulmayıb"
12:56 16.07.2025
DİM ictimaiyyətə açıq müzakirələr keçirəcək
12:41 16.07.2025
Katz Suriyanı hədələdi: "Dəməşq qoşunları əs-Süveydanı tərk etməsə..."
12:26 16.07.2025
Ümumdünya Ticarət Mərkəzinin binasını ildırım vurdu
12:11 16.07.2025
Yekaterinburqda Azərbaycan diasporunun rəhbərinin oğluna qarşı cinayət işi açıldı
11:56 16.07.2025
Hindistan, Çin və Brazilyaya Rusiya ilə əməkdaşlığa görə sanksiya tətbiq olunacaq
11:41 16.07.2025
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Azərbaycana gəlib
11:26 16.07.2025
Karapetyan çirkli pulların yuyulmasında ittiham olunur
11:08 16.07.2025
Tramp Qətərə gedəcək
10:53 16.07.2025
İraq Kürdüstanındak; neft yataqları yenə məruz qalıb
10:38 16.07.2025
ABŞ-da Xərçəng Ölümləri niyə Artır? -Araşdırma
10:23 16.07.2025
Bakı dünyanın ən yaxşı tələbə şəhərlərinin reytinqindədir
10:08 16.07.2025
"Herkulesin Böyük divarı" daha yaxında imiş
09:53 16.07.2025
Harrison Ford "Emmi" mükafatına namizəd oldu
09:38 16.07.2025
VPN-dən istifadə edənlər cərimələnəcək -Rusiyada...
09:23 16.07.2025
İran mediasının yeni ritorika dalğası Şahlar Ruhi yazır...
09:08 16.07.2025
Yer üzünün ən hərəkətsiz canlısı: Olmlar haqqında nə bilirik?
08:35 16.07.2025
Klublararası dünya çempionatının qızıl medalını cibinə qoydu
08:05 16.07.2025
Quru sahədə ən aşağı nöqtə harada yerləşir?
07:57 16.07.2025
Saxara səhrası yaşıllaşır?
07:24 16.07.2025
Çinə viza rejimi bu gündən ləğv edildi
07:13 16.07.2025
Çin Rusiyaya "daha dərin" dəstək verəcək
06:58 16.07.2025
Fransa xərclərə qənaət üçün iki bayramı ləğv edəcək
06:28 16.07.2025
Rusiyanın Kaluqa vilayətindəki ağır yol qəzasında 5 nəfər ölüb
05:56 16.07.2025
Tailandda doqquzuncu rahib də vəzifəsindən getdi
05:24 16.07.2025
ABŞ və Avropa İrana nüvə sazişini imzalamağı üçün vaxt qoyub
04:54 16.07.2025
"Azərbaycanın "İbrahim Sazişləri"nə qoşulması geosiyasi mənzərəni dəyişəcək"
04:24 16.07.2025
"Amerika əsgərləri Ukraynaya göndərilməyəcək"
03:50 16.07.2025
Yasamal rayonunda güclü yanğın baş verib
03:33 16.07.2025
İsrail İrana ikinci hücuma hazırlaşır
03:20 16.07.2025
"Ukrayna Moskvaya hücum etməməlidir"
02:53 16.07.2025
Rüşvətdən imtina edən polislərə kompensasiya veriləcək
02:30 16.07.2025
Trampın Ukraaynaya silah göndərmək qərarına kim təsir edib ?
01:57 16.07.2025
Ukrayna kütləvi dron hücumuna məruz qaldı
01:30 16.07.2025
Özümüzü Günvurmadan necə qoruyaq?
01:26 16.07.2025
Azərbaycanın Uraldakı diasporunun rəhbərinin oğlu saxlanıldı
00:54 16.07.2025
"Euronews" Xankəndidəki Zirvə Görüşü ilə bağlı reportaj hazırlayıb
00:29 16.07.2025
" İsrail Suriyaya hücumları dayandıracağına söz verib"
23:56 15.07.2025
Husilər İsrailin ı Eylat limanına hücum ediblər
23:10 15.07.2025
Hamısı