Azərbaycanda unun qiymətinin bahalaşması ilə bağlı xəbərlər yayılıb. Məlumata görə, "Karmen" ununun bir kisəsinin qiyməti 26 manatdan 36 manata, "Faduoğlu" ununun kisəsi 28 manatdan 38 manata, "Sünbül" ununun kisəsi isə 29 manatdan 39 manata qalxıb.
Bilirik ki, unun qiymətinin artması hər zaman çörəyin də qiymətinin bahalaşması ilə müşahidə edilir. Pandemiya şəraitində çörəyin qiymətinin artması yaşayış səviyyəsinə necə təsir edəcək, həmçinin, unun qiymətinin bahalaşmasının səbəbi nədir?
İqtisadçı ekspert Elçin Süleymanov saytımıza açıqlamasında bildirib ki, unun qiymətinin bahalaşması dünyada buğda qiymətlərinin artması ilə əlaqədardır.
“Buğda birjada alınıb-satılan bir məhsuldur. Bu məhsul Nyu-York və Çikaqo birjasında son aylarda son 12 ilin ən zirvə qiymətlərində alınıb-satılır. Yəni 1 ton buğda artıq Nyu-York birjalarında 315-320 dollardır. Bu, iki-üç il əvvələ görə təqribən 30-40 faiz artımdır.
Bunun təbii ki, səbəbləri var. Pandemiya dövründə dünyada müəyyən qədər istehsal azaldı. İstehsal prosesi, nəqliyyatın durması, eyni zamanda inflyasiya və s. müəyyən qədər ərzaq qiymətlərinin qalxmasına gətirib çıxardı. Bütün dünyada pandemiyadan dolayı müxtəlif yardımlar və dəstəklər vardı. Və bu pul kütləsi tələbin artmasına və inflyasiyaya gətirib çıxarırdı. Ən güclü iqtisadiyyatlarda belə, əvvəlki illərə nisbətən bir neçə faiz, son bir neçə ildə ilk dəfə inflyasiya, qiymət artmaları oldu”.
Azərbaycanın da qlobal dünya iqtisadiyyatının bir parçası olduğunu qeyd edən ekspertin sözlərinə görə, burada təbii ki, müəyyən mənada çörəyin qiyməti tənzimlənir.
“Azərbaycanda Taxıl Fondu var və o da qiymətin birdən-birə süni şəkildə qalxmasını müəyyən qədər əngəlləyir, bunun qarantiyasıdır. Azərbaycan buğdanın əhəmiyyətli bir hissəsini yerli istehsalla qarşılayır. Lakin Qazaxıstan, Ukrayna və müxtəlif ölkələrdən idxal da edir. Buğdanın idxalı ƏDV-dən azaddır. Bu işin ticarəti ilə məşğul olanların qiyməti daha da artırmasına müəyyən qədər əngəldir. Amma yenə də qlobal birjadakı qiymət təbii ki, yerli qiymətlərə təsir göstərir. Burada arzu olunan odur ki, qiymət artımı da və dolayısı ilə bunun çörək qiymətinə təsiri də minimum olsun. Çünki çörək Azərbaycanda təməl qidalardan biridir. Biz ümumiyyətlə xalq olaraq çörək istehlakını sevirik. Bu qiymət artımı bəlkə də qərb ölkələrində çox da gözə batmır. Çünki onlar çörəkdən çox az istifadə edir, amma gündə bir neçə dəfə çörək alan bir toplum üçün bu, təbii ki, əhəmiyyətlidir, ailə büdcəsinə təsir göstərir.
Ümid edirəm ki, Azərbaycan öz yerli istehsalı ilə qiymətləri tənzimləyəcək. Xüsusilə işğaldan azad olduqdan sonra Qarabağ əsas taxıl mənbələrindən birinə çevriləcək. Məsələn, SSRİ dövründə Ağdam rayonu ətrafında taxıl istehsalının 25 faizini təmin edən yerlər artıq yenidən dövriyyəyə qoşulacaq və düşünürəm ki, önümüzdəki aylarda bu artım səngiyəcək, hətta geriləmə olacaq”.
Gülnar Səlimova