Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, böyük dramaturq, nasir, publisist və teatr təşkilatçısı, tanınmış ictimai xadim Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin anadan olmasının 154 ili tamam olur.
Ednews xatırladır ki, Ə.Haqverdiyev Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1928), Birinci Rus Dumasının Azərbaycandan deputatı, Gürcüstan Parlamentinin deputatı; “Leyli və Məcnun” operasının premyerasında ilk dirijor, Teatr Şurasının təsisçisi və birinci rəhbəri, Yazıçılar İttifaqının üzvü, məşhur "Molla Nəsrəddin" jurnalının baş redaktorlarından biri olmuşdur.
Ə.Haqverdiyev ədəbi fəaliyyətə Şuşa real məktəbində oxudugu zaman başlamış, M.F.Axundzadənin təsiri ilə "Hacı Daşdəmir" adlı pyes, Peterburqda təhsil alarkən "Yeyərsən qaz ətini, görərsən ləzzətini" (1892) dramını və "Dağılan tifaq" (1896) faciəsini yazmışdır. Ali təhsil alıb Şuşaya qayıdan Haqverdiyev burada tamaşalar, Bakıda Şərq konsertləri (1902-1903) təşkil etmiş və "Ata və oğul", “Ayın şahidliyi" kimi ilk hekayələrini dərc etdirmişdir.
"Leyli və Məcnun" operası 1908-ci il yanvarın 12-də tamaşaya qoyulduğu zaman ilk Azərbaycan dirijoru kimi xor və orkestri idarə etmiş, "Ceyranəli", "Xortdan". "həkimi-nuni-səqir". "Lağlağı". "Mozalan", "Süpürgəsaqqal" kimi imzalarla "Molla Nəsrəddin" jurnalında hekayə və felyeton çap etdirmişdir. 1919-cu ildə nasir Dağıstana Azərbaycan Demokratik Respublikasının nümayəndəsi göndərilmiş, 1920-ci ilin iyununda isə o, Bakıda yenicə yaranan Şura Teatrının komissarı seçilmişdir. Dünya klassiklərindən Vilyam Şekspirin "Hamlet", Fridrix Şillerin "Qaçaqlar", Emil Zolyanın "Qazmaçılar", Mari Fransua Volterin "Sultan Osman", Hans Xristian Andersenin "Bülbül", Maksim Qorkinin "İzergil qarı" hekayə, povest və pyeslərini azərbaycancaya tərcümə etmişdir. Klassik irsimizə "Marallarım" silsilə hekayələrini, "Xortdanın cəhənnəm məktubları" povestini bəxş edən Haqverdiyev "Şeyx Şəban", "Mirzə Səfər", "Bomba", "Pir", "Çeşmək", "Qiraət" əsərləri nəsrimizin incilərindən sayılır.
Əbdürrəhim bəy 1921-1931-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində ədəbiyyatdan mühazirələr oxumuş, orada milli elmi kadrların hazırlanmasında yaxından iştirak etmişdir. O, uğurla davam etdirmiş, universitetdə 1922-ci ildə yerli komitənin sədri, 1923-1925-ci illərdə Azərbaycanın Tədqiq və Təbliğ Cəmiyyətinin sədr müavini və sonra sədri olmuşdur. Bu dövrdə yaranan Azərbaycanı Tədqiq və Təbliğ Cəmiyyəti o vaxtlar ilk elmi-tədqiqat müəssisəsi olaraq alimlərə elmi işlərini müdafiə etməkdə köməklik etmiş, sənədlər vermişdir. Hətta 1924-cü ildə Bakıda çağırılan birinci Azərbaycan ölkəşünaslıq qurultayının nümayəndəsi kimi bu işin təşkilində Əbdürrəhim bəy çox fəal çalışmışdır. Onun bu uğurlu işi və təşkilatçlıq qabiliyyətinə görə SSRİ alimləri Əbdürrəhim bəyi Rusiya Elmlər Akademiyasının nəzdində olan ölkəşünaslıq bürosunun 1924-cü ildə keçirilən beşinci elmi sessiyasında yekdilliklə akademiyanın ölkəşünaslıq bürosuna müxbir üzv seçmişlər.
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev 1933-cü il dekabrın 11-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
