Turizm mövsümündə ölkənin əcnəbilər üçün daha əlçatan olması əhəmiyyətlidir. Bakıda Formula 1 yarışlarının da təşkil olunduğu günlərdə bu məsələ xüsusi önəm daşıyır.
İnkişaf etmiş ABŞ, Kanada və Avropa İttifaqı ölkələrindən Azərbaycana səfər edən xarici vətəndaşlar digər ölkələrlə müqayisədə ölkə turizminin inkişafına daha böyük qazanc verir. Lakin həmin ölkələrin vətəndaşları Azərbaycana gəlmək üçün viza almalıdır. Nəzərə alsaq ki, ABŞ, Kanada və qərbin bir neçə ölkələrində ikili vətəndaşlıq mövcuddur, bəzən Azərbaycan ərazisinə ABŞ adı altında arzu olunmayan vətəndaşlar da daxil ola bilər. Bu səbəbdən də təhlükəsizliyin tam təmin edilməsi üçün ölkəyə daxil olan turistlərin viza məsələsinə ciddi yanaşılır.
Qeyd edək ki, Gürcüstan ABŞ, Yaponiya və Avropa İttifaqı ilə viza rejimini 2006-cı ildən ləğv edib.
Miqrasiya məsələləri üzrə ekspert Aytən Qurbanova Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, bunu yalnız təhlükəsizlik məsələsi ilə əlaqələndirmək doğru olmaz.
“Çünki istənilən halda viza alaraq səyahət edən sərnişinlər də təhlükəsizlik baxımından eyni dərəcədə hədə təşkil edir. Necə ki, 11 sentyabr terror hadisəsinin təşkilində günahlandırılan 19 terroristin hamısının Amerikaya giriş vizası var idi. İstənilən halda vizasız səyahət edən sərnişinlərin daha çox təhlükə ehtiva edə biləcəyini nəzərə alsaq, bu rejimin tətbiq olunması üçün nəzərdə tutulan ölkələrin dövlət təhlükəsizlik xidmətləri ilə ortaq məlumat bazasının yaradılması yolu ilə bu hədələri minimuma endirmək mümkün ola bilər. Beləliklə də, turizm imkanları baxımından Azərbaycanı yalnız ilkin istiqamət ölkəsinə deyil, eyni zamanda, əsas tranzit ölkələrindən birinə çevirmək potensialı da yaranmış olur”.
Məsələ ilə bağlı Ednews-a danışan turizm üzrə ekspert Əziz Şiriyev bildirib ki, viza birbaşa dövlətin siyasətinə bağlı olan bir məsələdir.
.png)
“Amma Kanada, ABŞ və Avropa vətəndaşlarında heç bir sıxıntı ola bilməz. Onlar “ağ ölkələr” sayılırlar və Azərbayacana gəlmək üçün viza alma prosesi çox yüngülləşdirilib və “ASAN Viza” vasitəsilə verilir. 99% hallarda onlara “ləğv etmə” verilməyib. Bu ölkələrin vətəndaşlarının üzünə istər hava, istər quru, istərsə dəmir yolları hər zaman açıq olub”.
Ekspert qeyd edib ki, viza məsələsi problemin əsas kökü deyil.
“Problemin kökündə duran məsələlərdən biri təyyarə biletlərinin, otel qiymətlərinin yüksək olmasıdır. Xüsusən də Formula 1 kimi yarışlar və digər bu kimi tədbirlərin keçirildiyi günlərdə qiymətlərin yüksək olması gələn turistlərin digər ölkələrə üz tutmasına səbəb olur. Bizim pul vahidi Gürcüstan, Türkiyə, İran və digər qonşu ölkələrdən daha dəyərlidir. Ona görə həmin insanlar avro ilə olan pullarını Gürcüstanda, Türkiyədə və başqa yerlərdə rahatlıqla istifadə edə bilirlər. Məsələn, Türkiyənin Bodrum, Mərmərə, Quş adasına Almaniyadan, Holandiyadan və digər Avropa ölkələrindən, ABŞ-dan qonaqlar gəlir, çünki “hər şey daxil” sistemi onlar üçün çox əlverişlidir, lirə onlara sərf edir”.
Əziz Şiriyevin sözlərinə görə, xüsusən də, Gürcüstanın Rusiya ilə münasibətləri baxımdan, iqtisadi cəhətdən ölkəni daha da inkişaf etdirmək üçün Avropadan ora səfər etmək çox rahatdır.
“Hava yolları ucuzdur, kazinoların, xristian ölkə olaraq şərabın üstünlüyü səbəbindən Batumi, Kabuletidə daha çox turistləri görmək olar. Amma bizim mentalitet, kazinoların olmaması, pulun daha dəyərli olması, təyyarə biletlərinin baha olması daha çox işə təsir edir, nəinki viza məsələsi”.
Qeyd edək ki, bu ilin yanvar-aprel aylarında ölkəmizə 206 min 50 nəfər xarici turist gəlib, turistlərin ölkələr üzrə adambaşına xərclərinə baxanda ən çox Kanada vətəndaşları pul xərcləyiblər – cəmi 279 kanadalı turist gəlib, onların adambaşına xərclədiyi vəsait 2806 manat olub, ikinci yerdə ABŞ vətəndaşlarıdır – cəmi 1438 turist gəlib, adambaşına 2684 manat pul xərcləyiblər. Sonrakı yerlərdə: Qətər – adambaşına 2615 manat, Yaponiya – adambaşına 2374 manat, Avstraliya – adambaşına 2146 manat, AB ölkələri – 1944 manatla 1600 manat arası. Ən az pul xərcləyənlər isə Gürcüstan (adambaşına 490 manat), Türkmənistan (adambaşına 710 manat) və Qırğızstandır (adambaşına 904 manat).
Gülnar Səlimova
.jpeg)