Uzunömürlülüyün sirri nədir?

Sağlamlıq 12:32 12.01.2025

İnsanın ömrünün uzunluğu 80 və ya 90 yaşa çatması çox vaxt onun həyat tərzindən asılıdır. Ancaq insan 100 yaş və daha çox yaşadıqda genetik faktorlar daha böyük rol oynamağa başlayır.

"EDnyus" xəbər verir ki, Boston Universitetinin tibb elmləri üzrə professor  Tomas Perlz "The New York Times" nəşrinə  insanın həyat müddətinin təxminən 25% - nin genlərdən, 75% -nin isə ətraf mühit və həyat tərzindən asılı olduğunu açıqlayıb. Bununla belə, çox yaşlı insanlar arasında bu nisbət dəyişir.

Tədqiqatlar göstərir ki, insanların 80 və ya 90 yaşa çatması böyük ölçüdə onların həyat tərzindən asılıdır.

"Ümumilikdə əhali üçün sağlam həyat tərzinin ömür müddətini həqiqətən uzatdığına dair çox aydın sübutlar var", deyə Albert Eynşteyn Tibb Kollecinin tibb və genetika professoru Sofiya Milman qeyd edib.

Keçən il dərc edilmiş bir tədqiqat 276 000 kişi və qadının həyat tərzini analiz edərək müəyyən edib ki, 8 sağlam vərdişə riayət etmək insanın ömrünə 24 il əlavə edə bilər. Bu vərdişlərə aşağıdakılar daxildir:

* sağlam qidalanma,
* müntəzəm fiziki fəaliyyət,
 * yaxşı yuxu rejimi,
* stressin idarə edilməsi,
* möhkəm münasibətlərin olması,
* siqaret, narkotik və spirtli içkilərdən imtina.

Məqalədə vurğulanır ki, insan yaşlandıqca, xüsusən 100 yaşına yaxınlaşdıqda, genlərin rolu daha da önəmli olur. Araşdırmalara görə, uzunömürlü insanların çoxu orta amerikalıdan daha sağlam həyat tərzinə riayət etməsələr də, daha uzun yaşayır və ürək xəstəlikləri və demensiya kimi yaşla bağlı xəstəliklərdən daha az əziyyət çəkirlər.

Bununla yanaşı, hər hansı bir geni bütün yaşlanma və xəstəliklərdən qoruyan əsas faktor kimi göstərmək mümkün deyil. Daha çox ehtimal olunur ki, bu, yüzlərlə genin birgə təsirindən ibarətdir.

Doktor Perlz bunu "loto udmaq" kimi təsvir edib - düzgün genetik dəstəyə sahib olmaq təsadüfdən asılıdır.

Albert Eynşteyn Tibb Kollecinin Yaşlanma Tədqiqatları İnstitutunun direktoru doktor Nir Barzilai isə uzunömürlülərdən sağlamlıq məsləhətləri almağı tövsiyə etmir. Onun fikrincə, bu insanlar üçün həyat tərzi digər insanlara nisbətən daha az əhəmiyyət kəsb edib.

“Euronews” telekanalı Azərbaycandakı mina problemindən danışdı

Xəbər xətti

Azərbaycan - Gürcüstan münasibətləri yeni mərhələyə qədəm qoyur
18:49 18.04.2025
Dünya Nizamı Necə Dəyişir? IV Hissə: Geosiyasi Dəyişikliklər və Yeni Əlaqələr
17:51 18.04.2025
Azərbaycanda sadələşdirilmiş gömrük bəyannaməsi ilə bağlı mobil tətbiqin dizaynı dəyişdirilir
12:12 18.04.2025
Qırğızıstanın və Azərbaycanın Ədəbiyyat institutları ortaq layihənin icrasına başlayıblar
12:07 18.04.2025
Milli Observatoriya beynəlxalq mükafata layiq görülüb
11:59 18.04.2025
OpenAI şirkətinin yeni sosial media platforması X-ə rəqib olacaq
11:54 18.04.2025
Sabah Yer Günü ilə bağlı festival keçiriləcək
11:40 18.04.2025
Polşa nüvə silahına sahib olmaq istəyir
11:32 18.04.2025
Azərbaycanda Milli Etalon Vaxtı yaradılır
11:24 18.04.2025
Cənubi Koreya KXDR-lə sərhəd yaxınlığında gecə təlimləri keçirib
11:20 18.04.2025
Yağıntıların vurduğu zərərin məbləği açıqlandı
11:17 18.04.2025
İRS jurnalının ərəb dilində yeni nömrəsi işıq üzü görüb
11:13 18.04.2025
Minskdə azərbaycanlı qəhrəmanlara həsr olunmuş anım tədbiri keçirilib
11:10 18.04.2025
Alimlər Kvant maqnitizminin nadir tipini kəşf ediblər
11:05 18.04.2025
Kolumbiyada neft kəməri partladılıb
11:02 18.04.2025
Qazaxıstan Əfqanıstana humanitar yardım göndərib
10:58 18.04.2025
Dünyanın ən dözümlü mühərrikli maşınları açıqlandı - Hyundai, Kia siyahıda yoxdur
10:55 18.04.2025
Bakının üç rayonunda qaz olmayacaq
10:50 18.04.2025
Bakıda bədii gimnastika üzrə Dünya Kubokuna start verilib
10:43 18.04.2025
Pandemiyalar haqqında tarixi saziş imzalanıb
10:38 18.04.2025
Parisdə Azərbaycanın ilk süni intellekti “Şuşa” kompozisiyası nümayiş olunub
10:35 18.04.2025
Azərbaycanda akkreditə olunmuş diplomatik korpusun nümayəndələrinin Xankəndi və Şuşa şəhərlərinə səfəri başlayıb
10:32 18.04.2025
"Azərbaycan Cənubi Qafqaz regionunda yeni status-kvo yaradıb"
10:27 18.04.2025
1300 il əvvələ aid xəzinə tapıldı
10:25 18.04.2025
İspaniya ÇL-də 5 klubla təmsil olunacaq
10:22 18.04.2025
Rusiya Xarkova ballistik raketlə zərbə endirib
10:17 18.04.2025
Bu gün Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günüdür
10:12 18.04.2025
ABŞ vətəndaşı Belizdə təyyarəni ələ keçirməyə cəhd edib
10:08 18.04.2025
İranda hərbi parad keçirilib
09:58 18.04.2025
Kolumbiyada üsyançılar terror aktları törədib
09:52 18.04.2025
Ərdoğan Türkiyə - Azərbaycan təbii qaz sahəsi üzrə əməkdaşlıq sazişini təsdiqləyib
06:46 18.04.2025
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
00:01 18.04.2025
Dünya Nizamı Necə Dəyişir? III Hissə: Texnoloji İnqilablar və Yeni Dövrün Mühitləri
17:38 17.04.2025
Azərbaycanın Geosiyasi Imperativləri: Regiondakı Strateji Gücün Yeni Tərifi II Hissə: Azərbaycanın Strateji İnteqrasiyası və Qlobal Təsiri
14:03 17.04.2025
Meksika ABŞ-a diplomatik nota göndərib
12:29 17.04.2025
Səudiyyə Ərəbistanının müdafiə naziri İrana gedəcək
12:21 17.04.2025
Çayların həcmində artım davam edir
12:14 17.04.2025
Cənubi Koreya dronları uzaqdan aşkarlayacaq radar sistemini sınaqdan keçirib
12:10 17.04.2025
Ceyhun Bayramov Sloveniya XİN başçısını qarşılayıb
12:06 17.04.2025
“Time” 2025-ci ilin 100 nüfuzlu insanının siyahısını təqdim edib
12:02 17.04.2025
Hamısı