Sovet, Rus və Amerika kinorejissoru və ssenaristi, ictimai və siyasi xadim, Rusiyanın xalq artisti Andrey Konçalovski verdiyi video-müsahibədə Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürk haqqında fikirlərini bölüşüb.
Eurasia Diary Konçalovskinin müsahibəsini ana dilimizə çevirərək oxucularımıza təqdim edir:
“Mustafa Kamal Atatürk - Türkiyənin ilk prezidenti, islahatçı, diktator, Türkiyəni Avropa ölkəsinə çevirən bir insandır. Belə demək olar ki, Türkiyənin I Pyotrudur. Qadınlara çadrasız gəzməyə icazə verən o olub. Türkiyənin paytaxtını Ankaraya köçürən məhz o idi. O, tramvayları işə saldı, parlamenti qurdu, ərəb yazısı əvəzinə Latın əlifbasını tanıtdı. Mənim fikrimcə, onun etdiyi ən vacib şey müasir Türk Ordusunu yaratması idi. O, zabit korpusu institutunu yaratdı, ordunun demokratiyanın qarantı olduğu yeni idarəetmə formasını yaratdı. Türklər onu çox sevirlər.
Deyə bilərik ki, ölkədə Atatürkə pərəstiş var və mənim fikrimcə o, buna layiqdir, çünki onun öz ölkəsi üçün etdiklərini Türkiyə tarixində başqa heç kim etməyib. Hər yerdə Atatürkün təsvirləri yer alıb: heykəllər, büstlər ... Maraqlıdır ki, Atatürk sovet hərbi komandirləri üçün 2 abidə qoydurub, Voroşilov və Fronze türk qüvvələrinin yunanlara qarşı apardıqları müharibədə kömək etdikləri üçün onlara abidə ucaldıb. Yeri gəlmişkən, o yunan qoşunlarını darmadağın edərkən, maraqlı ideoloji yanaşma irəli sürərək dedi:
"Bu qisasdır! Bu, Troya müharibəsində Troyanın darmadağın edilməsinə görə türklərin qisasıdır." Yunan ordusunun məğlubiyyətindən sonra Atatürk azad edilmiş İzmirə girəndə kimsə təkərlərin altına yunan bayrağı atdı. O, maşını dayandırdı, yerə düşdü, yunan bayrağını qaldırdı və camaata müraciət etdi: "Bayraq millətin suverenliyinin rəmzidir və onu təhqir etmək olmaz". Araya sükut çökdü.
Atatürk, məncə, istedadlı insan idi. O effekt yaratmağı bacarırdı. Birincisi o çox təmiz təraş edə bilirdi. Bu, müsəlmanlara məxsus adət deyildi. O, Parisdə tikilmiş heyrətamiz frak, smokinq geyirdi, saçını tən ortadan ayırırdı və spirtli içki qəbul edirdi. Bunların hamısı bir çağırış idi. Düşmənləri çox idi. Onun öləcəyini proqnozlaşdırırdılar və fundamentalistlər onu hər saniyə öldürə bilərdilər, ancaq o sağ qaldı. O, ya çox cəsur idi, ya da bəxti gətirdi. Atatürk demək olar ki, heç bir müsəlman ölkəsinin hökmdarının edə bilmədiyini etdi.
O, Türkiyəni dünyəvi, demokratik, demək olar ki, Avropa dövləti etdi. Ömrünün sonunda o darıxırdı və əziyyət çəkirdi. O darıxmaqdan əziyyət çəkirdi, yeri gəlmişkən darıxmaqdan yox, qaraciyər sirrozundan ölüb. Həddindən artıq spirtli içki qəbul edirdi, lakin bu, türklərin gözündə böyük lideri heç də aşağı salmırdı. Əksinə, onlar məmnuniyyətlə, ehtiramla ilk prezidentlərini və Türkiyə dövlətinin qurucusunu xatırlayırlar”.
Tərcümə etdi: Gülnar SƏLİMOVA
