Nadir torpaq elementləri ilə zəngin sualtı ada kəşf olundu

Maraqlı 00:06 17.06.2025

Cənubi Atlantik okeanında aparılan tədqiqatlar zamanı sualtı ada üzə çıxarılıb. 

“EDnews” xəbər verir ki, bu ərazi nadir torpaq elementləri – nikel, kobalt, litium və itri ilə zəngindir və hazırda onun kimə məxsus olması ilə bağlı beynəlxalq mübarizə başlayıb.

Yeni tapıntı nədir?

"Popular Mechanics" nəşrinin məlumatına görə, bu sualtı ada əslində bir vaxtlar okean səthindən yuxarıda yerləşən adanın qalıqlarıdır. O, hazırda "Rio-Qrandi-Rayz" adlanan batmış vulkanik platonun tərkib hissəsidir və Braziliya sahillərindən təxminən 1300 kilometr aralıda yerləşir. 

2018-ci ildən bəri Braziliyalı və britaniyalı alimlər bu ərazidə tədqiqat aparırlar və burada Latın Amerikasına xas olan qırmızı gil təbəqəsi aşkarlanıb. Bu tapıntı ərazinin bir vaxtlar quru ərazi – ada – ola biləcəyinə sübut kimi göstərilir.

Sualtı adada nə var?

Platonun dibi yüksək konsentrasiyada dəmir-mangan birləşmələri ilə örtülüdür. Bu qatlar tərkibində strateji əhəmiyyətli metallar – nikel, kobalt, litium və itri daşıyır. Bu elementlər müasir sənaye üçün həyati əhəmiyyət daşıyır:

* Litium akkumulyator istehsalında əsas komponentdir;
 
* İtri isə aerokosmik, müdafiə, avtomobil və tikinti sənayesində istifadə olunan alüminium və maqnezium ərintilərinin möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynayır. Həmçinin o, superkeçiricilərin, lazerlərin, LED lampaların və kamera linzaları üçün şüşələrin istehsalında istifadə olunur.

Bu sərvətə kim sahib olacaq?

Məsələnin mürəkkəb tərəfi bu resursların yerləşdiyi ərazinin neytral sularda olmasıdır. BMT-nin Dəniz Hüququ üzrə Konvensiyasına görə, dəniz dibində geoloji araşdırmalar və faydalı qazıntıların çıxarılması ciddi şəkildə məhdudlaşdırılıb. 

Hər bir ölkə yalnız 370 kilometrlik iqtisadi zona daxilində dəniz resurslarına iddia edə bilər. Lakin əgər sübut olunsa ki, "Rio-Qrandi-Rayz" platonun bir hissəsi bir vaxtlar ada olub və materik şelfi ilə əlaqəlidir, onda Braziliya bu əraziyə ərazi iddiası qaldıra bilər.

Qlobal rəqabət və Çin faktoru

Bu tapıntı fonunda nadir torpaq elementləri uğrunda qlobal rəqabət daha da kəskinləşir. Hazırda bu sahədə qlobal bazarın təxminən 70%-i Çinin nəzarətindədir. Üstəlik, 2025-ci ilin aprelindən etibarən Çin bəzi nadir elementlərin, o cümlədən itriyun ixracına məhdudiyyətlər tətbiq edib.

Bu şəraitdə Braziliya hökuməti platoya nəzarətini möhkəmləndirməyə, dəniz sərhədlərini genişləndirməyə və "Rio-Qrandi-Rayz"ın mineral ehtiyatlarından istifadə hüququ qazanmağa çalışır.

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

“İki sahil” 34 yaşını qeyd edir
19:45 09.07.2025
Zelenski İtaliyaya getdi
19:30 09.07.2025
Borcların geri qaytarılması yoxsa... - Dilemma
19:15 09.07.2025
QDF-in təşəbbüsü ilə növbəti “Qarabağ Gecəsi” xeyriyyə konserti keçirilib
19:06 09.07.2025
Özbəkistandan gələn ekspedisiya heyəti BAMF-ın qonağı oldu
19:00 09.07.2025
"Sərmayə olmadan davamlı enerji təchizatı mümkün deyil”
18:51 09.07.2025
ADY “Çin Dəmir Yolları” ilə Anlaşma Memorandumu imzalayıb
18:36 09.07.2025
"Çelsi" klublararası dünya çempionatından nə qədər qazanacaq?
18:22 09.07.2025
Türkiyədə növbədənkənar prezident seçkisi keçirilməyəcək
18:07 09.07.2025
Tayvan tarixində ən böyük hərbi təlimlərə başlayıb
17:51 09.07.2025
Rubionun səsi ilə siyasətçiləri aldatdılar
17:36 09.07.2025
Fransada polis partiya qərargahına basqın edib
17:21 09.07.2025
Tramp Putin və Si Cinpini Moskva və Pekini bombalamaqla hədələyib?
17:06 09.07.2025
PKK-nın da tərksilah edilməsi türk dünyasına necə təsir edəcək?
16:51 09.07.2025
Osimhen transferi nə vaxt elan ediləcək? - "Qalatasaray" rəsmisi açıqlama verdi
16:35 09.07.2025
Əraqçı Səudiyyə şahzadəsini region üçün misilsiz təhlükə barədə xəbərdar etdi
16:20 09.07.2025
"Ukraynadakı münaqişənin həlli üçün diplomatik imkanlar tükənib"
16:05 09.07.2025
Şantajla məşğul olan gənclər yaxalandı
15:50 09.07.2025
Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində işgüzar səfərdədir
15:35 09.07.2025
Pensiyaların ödənəcəyini tarix açıqlandı
15:20 09.07.2025
ABB tarixində ən yüksək reytinq göstəricisinə nail olub
15:05 09.07.2025
"Moskva Bakı ilə hüquq-mühafizə orqanları xətti ilə əlaqə saxlayır"
14:55 09.07.2025
“Ailə mübahisələrində mediasiya institutunun tətbiqinin əhəmiyyəti və beynəlxalq təcrübə” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib
14:50 09.07.2025
ABŞ-ın Texas ştatında daşqınlar zamanı 180-dən çox insan itkin düşüb
14:35 09.07.2025
Yardımlı-Deman-Arvana magistralında yenidənqurma işlərinə başlanılıb
14:20 09.07.2025
İtaliyanın Ukraynaya yardımları rəqəmlərlə açıqlandı
14:05 09.07.2025
Türkiyənin xarici işlər və müdafiə nazirləri Pakistanda rəsmi səfərdədir
14:02 09.07.2025
"Barselona"nın Bakıda açılacaq akademiyası ilə bağlı işlərə başlanılıb
13:47 09.07.2025
Əbu-Dabidə İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş keçiriləcək
13:32 09.07.2025
Rəsmi Bakı İranın Ermənistandakı səfirinə cavab verdi
13:24 09.07.2025
Qarabağ Universitetində tibb fakültəsi açıldı
13:17 09.07.2025
Azərbaycanda yeni SES-lər tikiləcək
13:02 09.07.2025
PKK-nın silahları təhvil verəcəyi tarix məlum olub
12:56 09.07.2025
İpoteka kreditlərinin maksimal məbləği artırılmayacaq
12:41 09.07.2025
Hindistanda körpünün çöküb
12:26 09.07.2025
Yol polisi skuter, moped və velosiped sürücülərinə çağırış edib
12:11 09.07.2025
Qan analizi xərçəngi 3 il əvvəldən aşkar edə biləcək
11:56 09.07.2025
Ankarada TDT Mədəniyyət və turizm nazirlərinin 10-cu toplantısı keçirilir
11:50 09.07.2025
Azərbaycan nefti bahalaşdı
11:41 09.07.2025
Silinmiş "ChatGPT" söhbətləri bərpa olundu
11:26 09.07.2025
Hamısı