Eurasia Diary bugün Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) qərargahında Fondun prezidenti Umud Mirzəyevlə görüşən "Əl-Cəzirə" kanalının jurnalisti Müntəsir Maraidən müsahibə alıb. Müsahibənin mətnini oxuculara təqdim edirik:
- Ərəb dünyasında münaqişələr mövcuddur. Bunlardan Tunisi, Suriyanı, İraqı, Yəməni və başqalarını göstərmək olar. Bu münaqişələrdə KİV-in rolunu şərh edə bilərsiniz?
- Ərəb dünyasının Türkiyə, İran, Avropa İttifaqı, Birləşmiş Ştatlar və Rusiya kimi xarici ölkələrlə münasibəti necədir?
- Biz ərəb cəmiyyəti olaraq bu dövlətlərlə münasibətdəyik, onlar bizim əhatəmizdədir. Xüsusilə, İran və Türkiyə ilə bizim mədəni bağlılığımız da vardır. Bizim cəmiyyətimiz birdir, müsəlman cəmiyyətidir, müxtəliflik olsa da. Bütün bu cəmiyyətlər iqtisadi inkişaf və çiçəklənməyə yönəlməlidirlər ki, xalqlar arasında əlaqələr yaxşılaşsın. Biz bir-birimizlə qarşılıqlı anlaşma şəraitində yaşamalıyıq. Onsuz da, bizim yanaşı yaşamağımız labüddür. Bildiyiniz kimi, ərəb dünyasında şiə də var, sünni də, ərəb də var, kürd də, burda müsəlman da yaşayır, müsəlman olmayan da! Təbii ki, gələcəyimiz birdir. Biz bir-birimizlə qarşılıqlı razılıq içində yaşamalıyıq, əks təqdirdə münaqişələrə qurşanarıq, iqtisadi vəziyyətimiz pisləşər. Biz gələcəyə baxmalıyıq.
- Təbii ki, qaçqın böhranının siyasi və iqtisadi tərəfləri vardır. İqtisadi baxımdan ərəb ölkələri ciddi təsirə məruz qaldılar. Lakin ərəb cəmiyyəti ərəb xalqları ilə həmrəylik nümayiş etdirdi. Misal olaraq, İordaniyanı göstərə bilərik. Orada Suriya qaçqınlarını qayğı ilə qarşıladılar. Yerli sakinlər və ailələr arasında, xüsusilə ölkənin şimal bölgələrində yaxın qohumluq əlaqələri də vardır. Həm də bütövlükdə İordaniya cəmiyyəti Suriya xalqına münasibətdə mənəvi məsuliyyət də daşıdığını göstərdi. Bu qaçqın insanlar müharibədən, ölümdən xilas olmaq üçün evlərini tərk edib qaçqın düşmüşdülər. Təbii ki, onlar xoş qarşılanmalı idilər.
- Hələ ki, zəifdir, belə də davam edir. Artıq bu sahədə gənc nəsil və sosial şəbəkələr bəzi cəhdlər göstərməkdədir.Yəni, vəziyyət yaxşılığa doğru gedir. Lakin mən deməliyəm ki, daha yaxşı olmalıdır. Jurnalist hələ də öz fikrini tam sərbəstliklə ifadə edə bilmir .Əgər müstəqil mətbuat olsaydı, o, bunu edə bilərdi. Mətbuat orqanlarının əksəriyyəti iş adamları və ya hökumətlə bağlıdır. Jurnalistlər bu maneəni aradan qaldırmalıdırlar. Mən demirəm ki, mütləq öz ölkələrini vurmalı, onu dağıtmalıdırlar. Xalqın səsi hökumətə çatmalıdır. Hakimiyyətə demokratik şəraitdə nəzarətin olmasını, insanların maariflənməsini istəyirəm. Jurnalistin rolu mənfi ola bilməz. Lakin zaman keçdikcə, sosial vəziyyət yaxşılaşır, yeni mətbuat meydana gəlir. Jurnalistlər daha çox şeyə qadirdilər və məlumatları kütləyə daha çox çatdıra bilirlər.
- Allaha şükür ki, mən bildiyim qədər Qətər bu embarqodan çox da zərər görmədi. Ola bilsin ki, ilk dövrlərdə müəyyən çətinliklərlə qarşılaşdı. Allahın köməyilə, Qətər embarqo böhranına üstün gəldi. Bunu Qətərdə yaşayan bir şəxs kimi deyirəm. Allaha şükür ki, qətərlilər bu böhranın nəticələrini hikmətlə və sakitliklə aradan qaldırdılar. Məsələn, embarqodan sonrakı iki ildən az bir müddət ərzində yerli sənaye, yerli istehsal yarandı. Əvvəllər belə bir şey mümkün deyildi. İndi yerli istehsala daha çox etimad edilir. Bundan da məqsəd idxalı bəzi dövlətlərin, xüsusilə, Səudiyyə və Əmirliyin təsirindən qurtarmaqdır. Güman edirəm ki, bu məsələni həll etdik. Embarqo Qətər üçün arxada qalan bir məsələdir.
Müsahibəni hazırladılar: Z. Qasımov və H. Məmmədov
Ərəb dilindən tərcümə: Z. Qasımov
