Avropa İttifaqının Ukrayna ilə üzvlük danışıqlarına dekabr ayına qədər başlayacağı bildirilir.
Liderlər ilin sonuna qədər Aİ-yə daxil olmaq üzrə rəsmi danışıqlara başlamaq üçün Kiyevə yaşıl işıq yandırmağa hazırlaşır. Aİ ölkələri Kiyevə iyun ayında üzvlüklə bağlı namizəd statusu veriblər və Avropa Komissiyası noyabrda Ukraynanın blokun üzvlük şərtlərini nə dərəcədə yerinə yetirdiyinə dair hesabat dərc etməlidir.
Hesabat qəbul edildikdən sonra Komissiya üzv dövlətlərin Ukrayna ilə danışıqlara başlamaqdan imtina etməsini “çox çətinləşdirəcək” bəyanat verəcək. “Bunun ətrafında siyasi təzyiq ayrı-ayrı üzv dövlətlərin müqavimət göstərməsi üçün çox güclü olacaq. Dekabr ayına qədər Avropa Şurası danışıqlara başlamaq barədə qərar verəcək”, – məlumatda deyilir.
Danışıqlara başlamaq üçün Ukrayna məhkəmə islahatları və korrupsiyanın qarşısının alınması da daxil olmaqla Komissiyanın irəli sürdüyü yeddi şərti qanuni şəkildə yerinə yetirməlidir.
Məlumata görə, avqust ayına olan yeddi şərtdən yalnız ikisi yerinə yetirilib.
Dunay Regionu və Mərkəzi Avropa İnstitutunun (IDM) direktoru, Dunay Rektorları Konfransının (DRC) baş katibi və Bratislavadakı GLOBSEC Siyasət İnstitutunun Qlobal Avropa Mərkəzinin əməkdaşı Sebastyan Şeffer Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, o, Ukrayna ilə potensial danışıqların başlanmasını alqışlayır:
“Lakin bu, ölkənin yaxın gələcəkdə Avropa İttifaqına üzv olacağı anlamına gəlmir. Ümumi danışıqlar prosesi keçmiş genişlənmələrə nisbətən daha uzun çəkə bilər. Mən təkcə Ukrayna üçün deyil, bütün digər namizədlər və potensial namizəd ölkələr üçün daha sürətli prosesi alqışlasam da, Kopenhagen meyarlarını yerinə yetirmək üçün qısa yol yoxdur. Şərq tərəfdaşlığı çərçivəsində assosiasiya sazişi vasitəsilə Ukrayna “İcma mübadilələri”ni artıq müəyyən dərəcədə yerinə yetirib, buna baxmayaraq, üzvlüyün reallığa çevrilməsi illər çəkəcək, xüsusilə qeyd etdiyiniz məqamlar, ilk növbədə korrupsiyaya qarşı mübarizə, sonra isə təbii ki, məhkəmə islahatları da var”.
İDM direktoru ümid edir ki, müharibə Ukraynanın Avropa İttifaqına potensial üzvlüyü qədər uzun sürməyəcək:
“Müharibə vəziyyətindən asılı olaraq, tam miqyaslı işğal altında olan bir ölkəni qəbul etmək çətinliyi də ola bilər. Buna görə də mən görmürəm ki, Aİ-yə üzvlük müharibənin sona çatmasına gətirib çıxara bilər, lakin burada əsas məsələ NATO və ya əhəmiyyətli təhlükəsizlik zəmanətləri olacaqdır. Müharibənin başa çatması, əlbəttə ki, ən böyük prioritet olsa da, müddətin uzadılması Kiyevin Aİ-yə yaxınlaşmasına mane olmamalıdır”.
“Ukraynanın üzvlüyünə qarşı çıxış edən məqamlar, əlbəttə ki, vahid bazar və xüsusilə də Polşa kimi digər Aİ üzvlərinin benefisiardan xalis ödəyiciyə çevriləcəyi kimi ümumi kənd təsərrüfatı siyasəti üçün problemlərdir. Baxmayaraq ki, mən bu terminə xor baxıram, çünki vəsaitlərin alınması ilə bağlı sadə hesablama yoxdur, çünki dünyanın ən böyük vahid bazarına üzvlüyün ümumi faydaları Aİ büdcəsindən ayrı-ayrı üzv dövlətə köçürülə bilən hər şeydən üstündür. Uzunmüddətli perspektivdə təkcə Brüssel deyil, bütün Avropa Ukraynanın üzvlüyündən faydalanacaq, çünki “Breksit”dən sonra əhalinin sayı və ittifaqın əhəmiyyəti yenidən artacaq”, - deyə S. Şaffer əlavə edib.
Onun sözlərinə görə, üstəlik, birbaşa yaxınlığında firavan iqtisadiyyata malik demokratik ölkənin olması böyük üstünlük olacaq:
“Bütün üzv dövlətlər həmişə genişlənmənin hər raundundan eyni dərəcədə deyil, orta hesabla çox böyük fayda əldə ediblər. Ümumiyyətlə, biz etiraf etməliyik ki, Rusiya Federasiyasının Ukraynaya qarşı müharibəsi təkcə mülki əhaliyə qarşı iyrənc hücum deyil, həm də bizim bütün ortaq dəyərlərimizə qarşı müharibə elanıdır”.
“Ona görə də biz nəinki ölkəyə lazım olduğu qədər dəstək verməliyik, həm də demokratiya və azadlıq uğrunda ölməyə hazır olan cəmiyyətdən hamımız faydalanmalıyıq, halbuki Avropada bəzi hökumətlər məhz bu dəyərləri fəal şəkildə pozurlar. Biz büdcə ilə bağlı keçmiş hesablamalara və yeni üzvlüyün nəticələrinə nəzər salmalı və yenidən daha böyük mənzərəyə diqqət yetirməliyik. Uğurlu Avropa inteqrasiyasının qitənin gələcəyini necə formalaşdırmaqda davam edə biləcəyi barədə dəqiq qərarlı ideya ilə birgə bunlara nail olmalıyıq. Nəhayət, genişlənmə raundlarının əksəriyyəti heç vaxt iqtisadi səbəblərdən deyil, gənc demokratiyaları sabitləşdirməyə kömək etmək məqsədi daşıyır. İndiyədək bu, Aİ-nin ən uğurlu siyasəti olub”, - Sebastyan Şeffer yekunda vurğulayıb.
Ülviyyə Şahin
