Ermənilər 1915-ci il hadisələri il bağlı arxivlərini açmırlar Anadolu Agentliyinin tələbi rədd edildi

Siyasət 16:35 06.05.2019
Ankara, New York
 
Ermənilər 1915-ci il hadisələri ilə bağlı iddianı irəli sürməkdə davam edərkən, bu dövrə aid arxivlərini araşdırmaq istəyənlərə icazə vermirlər. Onlar yalnız "soyqırım" iddialarını dəstəkləyənlərin arxivə girişinə icazə verir.
 
Erməni hökuməti, İrəvandakı Ermənistan Milli Arxivinin açıq olduğunu iddia etsə də, bu arxivin erməni iddialarını sübut etmək üçün nəzərdə tutulan hissələr istisna olmaqla digər bölmələr qapalı saxlanılır.
 
Eyni zamanda, Eçmiədzindəki Erməni Katolikosluğunun, Qüdsdəki Erməni Patriarxiyası və ABŞ-ın Boston şəhərindəki Daşnak Partiyasının arxivləri yalnız bəzi ermənilərə və erməni iddialarını dəstəkləyən bəzi əcnəbilərə açıqdır. Bu arxivlər qeyri-ermənilərə və ya erməni iddialarını dəstəkləməyən tarixçi, akademik, tədqiqatçı, jurnalistlərə tamamilə bağlıdır.
 
Ermənilər, AA müxbirinin Bostondakı Daşnaksutyun arxivlərinə giriş tələbinə icazə vermədilər
 
Arxivlərin adətən araşdırma aparan hər kəsə açıq olduğunu deyən arxiv direktoru Corc Ağacan, AA müxbirinin araşdırma tələbininə "Davam edən rəqəmsallaşma prosesi və kadrların az olması səbəbilə bütün tələblərin qiymətləndirilə bilmədiklərini deyib.
 
Ötən il Bostonda olan arxivlərdə bir çox türk araşdırmaçıya giriş imkanı verildiyini iddia edən Ağacan, bu tədqiqatçıların adını verməyib.
 
"Bizim əsas məqsədimiz alimlərin ehtiyaclarını ödəməkdir. Araşdırma edən bir akademik ilə jurnalist arasında fərq var" deməklə Ağacan  AA müxbirinin tələbinin rəqəmsallaşdırma prosesindən sonra da təsdiq olunmayacağına işarə edib.
 
"Türk və Osmanlı arxivlərində problem yoxdur"
 
Arxivlər məsələsini AA-a şərh edən TOBB ETÜ Siyasət elmi ve Beynəlxalq münasibətlər bölməsindən Dos.Dr. Mustafa Serdar Palabıyık, Türkiyə və Ermənistanın qarşılıqlı olaraq bir-birlərini arxivlərini açmamaqla ittiham etdiklərini bildirdi.
 
Palabıyık, Türk və Osmanlı arxivlərinin 1990-cı illərin əvvəllərinə qədər yaxşı kataloqlanmış ya da sənədlərin təsnifatlarının nizamlı arxivlərinin olmadığını və yalnız 1990-cı və 2000-ci illərdə Türk arxivlərinin müasirləşdirilib, sistemli olaraq təsnif edildiyini vurğulayıb.
 
Ermənilərin problem yaşadıqlarını iddia etdiyi digər bir arxivin - Baş qərargah Hərbi Tarix və Strateji Tədqiqatlar Nazirliyi (Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (ATASE)) və Təhqiqat Nazirliyinin (Denetleme Başkanlığı) Arxivi olduğunu xatırladan Palabıyık, ATASE arxivində 1915 hadisələri ilə bağlı əhəmiyyətli sənədlər olduğunu söyləyib.
 
Palabiyik, ATASE arxivinin kataloqlaşdırılması və təsnifatı prosesinin Osmanlı arxivindən daha ləng getdiyini və bu səbəbdən Erməni iddialarını müdafiə edən akademiklərin bəzi problemlərlə qarşılaşdığını vurğulayıb. Türk arxivlərinin vəziyyəti artıq belə deyil, ancaq Türk arxivləri, arxivlərin açılmasına icazə vermir və lazımlı sənədlərə malik deyilik.
 
"Daşnak arxivləri Erməni iddialarını müdafiə etməyənlər üçün bağlıdır"
 
Palabıyık 1915 hadisələri ilə bağlı ermənilərin üç arxivində ciddi problemlər olduğunu vurğulayıb.
 
Bunlardan birirnin Daşnak Partiyasının ABŞ-ın Boston şəhəri yaxınlığında olan arxivləri olduğunu bildirib:
 
"Bu partiyanın sənədləri və ilk Ermənistan Respublikasının arxiv sənədlərinin bir hissəsi də buradadır. Buna görə də, sənəd 1915 hadisələrini araşdıranlar üçün qapalıdır. Bu arxiv, Erməni mənşəli olmayan və ya Erməni iddialarını müdafiə etməyənlərə açıq deyil, yalnız "erməni soyqırımı"nı iddia edənlərə açıqdır."
 
Araşdırmaçılara qapalı olan digər arxivin Qüds Patriarxlığı arxivi olduğunu deyən Palabıyık, burada "erməni soyqırımı" iddialarını dəstəkləyən araşdırmaçılar üçün belə ciddi problem yaradıldığını söylədi.
 
Digər əhəmiyyətli arxiv olan Zoryan İnstitutunda da 1915-ci il iddiaları irəli sürən ermənilərə aid sənədlər var. Bu arxivdə də ümumilikdə 'təsnifat işləri davam edir və ya kataloq işləri tamamlanmayıb' kimi bəhanələrlə araşdırmaçılara çətinlik yaradıldığını bilirik" o deyib.
 
"Türk arxivlərində erməni iddialarını qəbul edənlər də araşdırma edə bilərlər"
 
Palabıyık, zaman-zaman təsnifat və ya bərpa müddətində və ya milli təhlükəsizlik səbəbilə bəzi sənədlərə girişin bağlanıldığını və bunun normal olduğunu vurğulayıb.
 
"Ancaq bir arxivin müəyyən bir qrup tədqiqatçı üçün bağlı olması yanlışdır. Türk arxivlərində belə bir hal yoxdur. Türk arxivlərində "erməni soyqırımı" iddialarını qəbul edən tədqiqatçılar da araşdırma edə bilərlər. Arxivlərdə artıq rəqəmsallaşma səbəbilə buna mane də oluna bilməz. Arxivə daxil olduqda və kompüterdə araşdırma apararkən, sənədlər kompüterdə görünür. Sənəd rəqəmsallaşdıqda, kağız forması artıq tədqiqatçıya verilmədikdə, sənədin gizlədilməsi də mümkün olmur" o deyib.
 
Erməni arxivlərinə girişdə müsbət dəyişiklik yoxdur
 
Avrasiya Araşdırmalar Mərkəzində Fransız tarixçi Maxime Gauin də Osmanlı və Türk arxivlərinə daxilolma prosesinin 1949-dan 2000-ci illərə qədər yavaş getdiyini, daha sonra isə müsbət inkişaf müşahidə edildiyini deyib.
 
Gauin'nin sözlərinə görə, 2000-2007-ci illərdə Türk arxivlərinə girişdə çox ciddi və müsbət inkişaf olub, lakin erməni arxivlərinə girişdə müsbət dəyişikliklər görülmür.
 
Tarixçi Gauin, araşdırma üçün Parisdəki Ramkavar və Watertown'dakı ARF arxivlərinə getdiyini, lakin çətinliklə qarşılaşdığını vurğulayıb.
 
Gauin, həmçinin Ermənistanın paytaxtı İrəvandakı Erməni Milli Arxivinə girişdə dəyişikliklərin olacağına ümid etdiyini və diasporadakı ermənilərin arxivləri dəyişdirəcəyinə inanmadığını söyləyib.
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
15:53 28.03.2024
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
15:42 28.03.2024
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO
15:35 28.03.2024
Azərbaycanda “Avtomobil yolları haqqında” qanun DƏYİŞDİ
15:20 28.03.2024
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
15:14 28.03.2024
"Sazz” İnternet provayderindən ŞİKAYƏTLƏR ÇOXALIR - Qaynar xəttdən CAVAB
15:09 28.03.2024
Azərbaycanda baş məşqçi hakimi döydü
15:08 28.03.2024
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
15:00 28.03.2024
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
14:55 28.03.2024
Fransanın nüfuzlu nəşrindən ETİRAF: Artıq Bakıya təzyiq etmək mənasızdır
14:43 28.03.2024
Putinin terror aktından sonra "Crocus"a niyə getməməsinə aydınlıq gətirilib
14:25 28.03.2024
Yaşayış binalarında da parklanma yerləri BAHALAŞDI - Yeni qiymət
14:09 28.03.2024
Simonyan və Paşinyanın haçalanan fikirlərinə erməni ekspertdən ŞƏRH
14:00 28.03.2024
Peskov: “Crocus"un gələcək taleyi Kremlin gündəmində deyil
13:55 28.03.2024
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verilib, 2 nəfər vəzifəsindən kənarlaşdırılıb
13:45 28.03.2024
ABŞ-də hərbi helikopter qəzaya uğrayıb
13:40 28.03.2024
Azərbaycan İstanbulda keçiriləcək beynəlxalq qida məhsulları və texnologiyaları sərgisinə qatılacaq
Azərbaycan İstanbulda keçiriləcək beynəlxalq qida məhsulları və texnologiyaları sərgisinə qatılacaq
13:30 28.03.2024
Bakı meriyasında müşavirə keçirilib, “Lifttəmir” İB-nin direktoruna şiddətli töhmət verilib
13:20 28.03.2024
Gənclər Paytaxtında teatr əsaslı təlim düşərgəsinə yekun vurulub
13:12 28.03.2024
Direktor müavini olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
13:02 28.03.2024
Emin Ağalarov “Crocus”da qapıların bağlı olmasının səbəbini AÇIQLADI
Emin Ağalarov “Crocus”da qapıların bağlı olmasının səbəbini AÇIQLADI
12:54 28.03.2024
Sabah 20 dərəcə isti olacaq
12:45 28.03.2024
“Bu ərazilər Azərbaycana sülh yolu ilə qaytarılacaq” – İlyas Hüseynov
12:30 28.03.2024
Sabah dumanlı hava gözlənilir
Sabah dumanlı hava gözlənilir
12:27 28.03.2024
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb, sığınacağa baş çəkib
12:23 28.03.2024
Hamısı