ABŞ-ın “Forbes” jurnalı Zəngəzur dəhlizinin Türkiyə və dünya ölkələri üçün əhəmiyyətindən bəhs edən məqalə dərc edib.
Ednews xəbər verir ki, sözügedən analitikada Azərbaycan və Türkiyənin dəhlizi niyə regionda kritik əhəmiyyət kəsb etdiyindən bəhs edilir.
Məqaləni təqdim edirik:
Azərbaycanın Qarabağda terrorçu qruplaşmalara qarşı başlatdığı lokal tədbiri başa çatdıqdan sonra bölgədəki erməni separatçıları silahlarını yerə qoyublar. Bu hadisələrdən sonra bölgədə yaşayan mülki ermənilərin bəziləri Azərbaycan hökümətinin onlara təklif etdiyi Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul etməyərək Ermənistana qayıtmağı seçiblər.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın mətbuat katibi Nazeli Bağdasaryan köçənlərin sayının 65 min nəfəri keçdiyini bildirib.
ZƏNGƏZUR DƏHLİZİNİN ƏHƏMİYYƏTİ
Ermənistanın Cənub hissəsində yerləşən əyalət Sünik adlanır.
Azərbaycanda bu bölgə üçün Zəngəzur adı işlədilir. Bu bölgənin şərqində Azərbaycan, cənubunda İran, qərbində isə Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası yerləşir. Zəngəzur dəhlizi layihəsi Azərbaycanı bu bölgədən açılacaq quru və dəmir yolu nəqliyyatı ilə birbaşa Naxçıvan Muxtar Respublikasına birləşdirən layihənin adıdır.
Daha geniş mənada layihə Azərbaycanı Türkiyə ilə birbaşa əlaqələndirməyi hədəfləyir.
NİYƏ TÜRKİYƏ ÜÇÜN KRİTİKDİR?
Ankara Azərbaycanın tələb etdiyi Zəngəzur dəhlizi layihəsini müdafiə edir və bunu çox vacib hesab edir. Layihə Türkiyənin birbaşa Azərbaycana və Orta Asiyadakı türk cümhuriyyətlərinə açılması üçün bir fürsət kimi qiymətləndirilir. İyulun 15-də Türkiyə və Azərbaycanın imzaladığı Şuşa Bəyannaməsi ilə layihəyə yanaşma rəsmiləşib.
Rusiya uduzur, Türkiyə qazanır!
"QİTƏLƏRARASI BALANSLAR DƏYİŞƏ BİLƏR"
Əməliyyatdan sonra bölgədə baş verən hadisələrə diqqət çəkən ABŞ mərkəzli Forbes jurnalı mövzu ilə bağlı geniş təhlil dərc edib. “Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi İran, Türkiyə, Rusiya və Çində güc balansını dəyişə bilər” başlıqlı təhlildə sözügedən əməliyyatın əslində qlobal təsir göstərəcəyi və “Utopiya kimi görünə bilər. Ermənistanla Azərbaycan arasında baş verənlər qitələr arasında güc balansını dəyişə bilər”deyə qeyd edilib. Əksər insanların bölgədə gizlənən “fövqəlgüc”ün fərqinə varmadığına diqqət çəkən “Forbes” Ermənistan ərazisinin bir hissəsindən keçən və Azərbaycanla Türkiyəni birləşdirən “Zəngəzur dəhlizi”nin əhəmiyyətini vurğulayıb.
İran, Rusiya və Ermənistanın bu dəhlizə qarşı olduğunu bildirən Forbes bu qarşıdurmanın səbəbini bu sözlərlə izah edib:
“Lojistik nöqteyi-nəzərdən Azərbaycanda Qarabağ təpələrinə kim nəzarət edirsə, onilliklər boyu davam edən qan tökülməsinə işarə edərək, o həssas sərhəd bölgəsinə də potensial olaraq nəzarət edir.
Bu, iki türk ölkəsinin yenidən qurmağı hədəflədiyi çoxdan kəsilmiş əlaqədir.
Dəhliz Mərkəzi Asiyadakı türk respublikalarını Azərbaycandan keçməklə Türkiyəyə birləşdirəcək. Beləliklə, tarixi İpək Yolu dirçələcək”.
Zəngəzur dəhlizində gizlənən super güc
TÜRK ÖLKƏLƏRİ BİR-BİRİNƏ BAĞLANACAQ
Əfqanıstanda müharibənin başa çatması ilə Orta Asiyanın geostrateji əhəmiyyət qazandığını bildirən Forbes C5 ölkələrinin (Türkmənistan, Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan) bununla əlaqəsinin olduğunu qeyd edib.
Coğrafi Zəngəzur dəhlizi sayəsində Türkiyə və Azərbaycanın bölgədəki blokadanı aradan qaldıracağını xatırladan “Forbes” yazıb ki, Qarabağ artıq taktiki təhlükə yox olduqdan sonra Orta Asiyada türk dövlətləri ilə əlaqə qurulacaq.
YENİ TƏHLÜKƏ
Türk blokunun formalaşması və açılan dəhlizlə uyğun davranması halında İran, Rusiya, Çin və Ermənistan üçün yeni bir təhlükənin meydana çıxacağını iddia edən Forbes, bununla Çindəki uyğurlar və Tatarıstandan Rusiyanın Buryatiyasına qədər bir çox türk bölgələrin dirçələcəyini də qeyd edib.
Xəyal Ramiz
