Növbədənkənar parlament seçkilərinin siyasi proseslərə təsiri necə olacaq? – Politoloqdan ŞƏRH

Siyasət 14:08 15.08.2024

“Qanunverici orqan olaraq parlament bu sahədəki fəaliyyətinə görə prezident hakimiyyəti ilə müqayisədə hələ ki, arzuolunan səviyyədə fəal deyil, məhz buna görədir ki, müzakirəyə çıxarılan qanun layihələrinin sayında prezident aparatı 75-in 25 faiz nisbəti ilə parlamenti qabaqlayır, bu isə, o deməkdir ki, ölkə başçısının çağırışlarına baxmayaraq bizdə innovativ üsulla işləyə biləcək novatorçu parlament institutu hələ də formalaşmayıb”.

Bu sözləri Ednews-a açıqlamasında politoloq Elşən Manafov Azərbaycanda sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərinin siyasi proseslərə təsiri ilə bağlı fikir bildirərkən deyib.

Onun sözlərinə görə, hüquqi dövlət quruluculuğunda parlamentin ölkə qanunvericiliyi ilə təsbit olunmuş səlahiyyətləri var, o qanunverici orqan olaraq qanunların qəbul olunmasına məsul olan dövlət hakimiyyətinin bir qoludur.

Azərbaycanda dövlət idarəediciliyinin prezidentli respublika idarəedicilik forması mövcuddur. Prezident həm dövlət, həm də hökumət başçısıdır. Hökumətin təşkili işində parlament geniş səlahiyyətlərə malik deyil, üstəlik onun hökumətə etimad göstərməmək səlahiyyətləri də olduqca məhduddur, hökumət büdcə məsələləri ilə bağlı parlament qarşısında ildə bir dəfə (zəruri hallar olarsa daha çox) hesabat verir, hökumətin tərkibi prezident tərəfindən müəyyənləşdirilir və fəaliyyəti yönləndirilir.

“Parlament seçkilərinin hələ də mojaritar seçki prinsipi ilə keçirilməsi siyasi partiyaların ölkədə ictimai rəyin formalaşdırılmasında, siyasi proseslərə onların gerçək təsir imkanlarının müəyyən edilməsinə tam mənada aydınlığın gətirilməsinə şərait yaratmayıb. Yeni Azərbaycan partiyası parlament çoxluğunu təmsil etsə də, hökumətin formalaşması prezidentin siyasi iradə və istəyindən asılı olaraq həllini tapır. Siyasi partiyalar parlament seçkilərinə dəyər və ideoloji prinsiplər baxımından deyil, əsasən korporativ və ya konyuktiv maraqlar çərçivəsindən yanaşırlar. Ölkədə siyasi maarifləndirmə və hüquqi, siyasi düşüncə tərzi Avropa standartları səviyyəsində olmadığından seçicilər hansı partiyaların sağçı, solçu və ya mərkəzçi mövqelərdə olduqlarını belə bilmirlər”.

Siyasi şərhçi qeyd etdi ki, cəmiyyətdəki iqtisadi, sosial proseslərin müqayisəli təhlili göstərir ki, cəmiyyət "sola hamilədir", bunu bilən sağçı partiyalar solçu şüarlarlarla "seçici ovuna" çıxmağa çalışırlar. Parlament nümayəndəli demokratiya institutu kimi fəaliyyət göstərməlidir. Burada qanunvericilik proseslərinin nizamında cəmiyyətdən gələn sosial sifariş həlledici rola malik olmalı, parlamentin qəbul edilən qanunların icrasına qanunvericiliklə təsbit olunmuş səlahiyyətləri olmalıdır:

“Ölkədəki siyasi partiyalar siyasi hakimiyyət uğrunda mübarizəni siyasi ideoloji dəyərlər konteksində qurmağı bacarmalı, parlamentdəki fəaliyyətləri də bu prinsiplər üzərində aparılmalıdır. Bu ilki parlament seçkilərinin əvvəlkilərlə müqayisədə bütün ölkə ərazisində keçirilməsi perspektivdə parlamentin nümayəndəli demokratiya institu kimi fəaliyyətinin mövcud reallıqlar üstündə qurularaq genişlənməsinə öz töhfəsini vermiş olacaq. Parlamentin səlahiyyətləri genişləndirilmədən, proporsional seçki sistemini bərpa etmədən siyasi partiyaların parlament çərçivəsindəki fəaliyyətini müasir dövrün çağırışlarına nəzərən qurmaq və genişləndirmək bir qədər çətin olacaq. Hakimiyyət güclü siyasi müxalifətin ərsəyə gəlməsində maraqlı olmalıdır, bu halda ölkədəki siyasi proseslərə demokratik prinsip və dəyərlərin təsiri də güclənəcək. Müxalifətin ölkə parlamentində fraksiya olaraq hələ toparlana bilməməsi şəraitində parlamentin siyasi proseslərə hər hansı bir ciddi siyasi təsir göstərəcəyi nonsensdir”.

Tatların yaşadığı kənddə nələr gizlədilib?

Xəbər xətti

Onurğa Xəstəlikləri niyə artır?
18:50 26.06.2025
Dəclə və Fərat niyə quruyurlar?
18:16 26.06.2025
İlon Mask ofisində kompüterdən istifadə etmir?
17:59 26.06.2025
Keniyada etirazlar başladı
17:37 26.06.2025
"Tramp Türkiyəyə gəlsə, Putinin də gələcək"
17:23 26.06.2025
"ABŞ İranla müharibədə heç nə əldə etməyib"
17:09 26.06.2025
İzmirdəki meşə yanğını söndürüldü
16:53 26.06.2025
"Hörmüz boğazının bağlanması böyük bəlalara səbəb ola bilər"
16:38 26.06.2025
"Ermənistan yalnız sülhə əməl etdiyi təqdirdə təcriddən çıxa bilər" -Müsahibə
16:19 26.06.2025
Əli Xamenei İran xalqını təbrik etdi
16:02 26.06.2025
Floridada Tornado evləri "yıxdı"
15:48 26.06.2025
Etiketlə yarışıb, reklamla vuruşanlar – rəqabət qaydalarını kimlər pozub?
15:31 26.06.2025
"Azərbaycan Ordusunun NATO səviyyəsinə yüksəlməsindən qürur duyuruq"
15:06 26.06.2025
Futbolçular arasında dava düşdü
14:50 26.06.2025
"Qiyamət günü" radiostansiyası qəfil aktivləşdi
14:34 26.06.2025
Aİ liderlərinin ənənəvi görüşü başlayır
14:20 26.06.2025
“Azərbaycan ŞƏT ilə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə xüsusi önəm verir”
14:03 26.06.2025
Şimali Koreya Rusiyaya əlavə qoşun göndərə bilər
13:47 26.06.2025
"Qalatasaray" David Alabanın agenti ilə danışıqlara başladı
13:34 26.06.2025
Moskvada Maqsud İbrahimbəyovun xatirə gecəsi keçirilib
13:17 26.06.2025
Türkiyə Müdafiə Nazirliyi Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 107-ci ildönümünü təbrik edib
13:02 26.06.2025
İlham Əliyev Pezeşkianı Azərbaycana dəvət etdi
12:59 26.06.2025
Milyonçular hara köçür?
12:43 26.06.2025
"Daşnaksütun" rəhbərliyinin nümayəndəsi iki ay müddətinə həbs edilib
12:33 26.06.2025
FTB İrana uğursuz zərbələrlə bağlı məlumatları KİV-ə sızdıran şəxsi axtarır
12:07 26.06.2025
Azərbaycan lideri Pezeşkianı təbrik edib
11:45 26.06.2025
Xankəndidə Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə hərbçilərin yürüşü keçirildi
11:20 26.06.2025
BAMF Azərbaycan ordusunu təbrik etdi
10:59 26.06.2025
Çində daşqın nəticəsində altı nəfər həlak olub
10:34 26.06.2025
Hərbi Parada başlanğıc Prosesindən -FOTOLAR
10:14 26.06.2025
Azərbaycan nefti bahalaşdı
10:08 26.06.2025
İsrail ordusunun zərbələri nəticəsində Qəzzada 80 nəfər həlak olub
09:54 26.06.2025
Mehriban Əliyeva Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım etdi
09:07 26.06.2025
Gəlin tartiximizə, mədəniyyətimizə, mədəni irsimizə məsuliyyətlə yanaşaq
09:02 26.06.2025
NATO sammiti Ukraynanın vəziyyətini yaxşılaşdırmayacaq
08:35 26.06.2025
Niderland kraliçası Trampı yamsıladı
08:12 26.06.2025
İŞİD lideri Livanda tutuldu
07:38 26.06.2025
"CNN-nin jurnalistini "iti qovan kimi" qovmaq lazımdır"
07:26 26.06.2025
Yerin fırlanma sürəti artır
06:54 26.06.2025
Qitələrdən biri parçalana bilər
06:31 26.06.2025
Hamısı