Növbədənkənar parlament seçkilərinin siyasi proseslərə təsiri necə olacaq? – Politoloqdan ŞƏRH

Siyasət 14:08 15.08.2024

“Qanunverici orqan olaraq parlament bu sahədəki fəaliyyətinə görə prezident hakimiyyəti ilə müqayisədə hələ ki, arzuolunan səviyyədə fəal deyil, məhz buna görədir ki, müzakirəyə çıxarılan qanun layihələrinin sayında prezident aparatı 75-in 25 faiz nisbəti ilə parlamenti qabaqlayır, bu isə, o deməkdir ki, ölkə başçısının çağırışlarına baxmayaraq bizdə innovativ üsulla işləyə biləcək novatorçu parlament institutu hələ də formalaşmayıb”.

Bu sözləri Ednews-a açıqlamasında politoloq Elşən Manafov Azərbaycanda sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərinin siyasi proseslərə təsiri ilə bağlı fikir bildirərkən deyib.

Onun sözlərinə görə, hüquqi dövlət quruluculuğunda parlamentin ölkə qanunvericiliyi ilə təsbit olunmuş səlahiyyətləri var, o qanunverici orqan olaraq qanunların qəbul olunmasına məsul olan dövlət hakimiyyətinin bir qoludur.

Azərbaycanda dövlət idarəediciliyinin prezidentli respublika idarəedicilik forması mövcuddur. Prezident həm dövlət, həm də hökumət başçısıdır. Hökumətin təşkili işində parlament geniş səlahiyyətlərə malik deyil, üstəlik onun hökumətə etimad göstərməmək səlahiyyətləri də olduqca məhduddur, hökumət büdcə məsələləri ilə bağlı parlament qarşısında ildə bir dəfə (zəruri hallar olarsa daha çox) hesabat verir, hökumətin tərkibi prezident tərəfindən müəyyənləşdirilir və fəaliyyəti yönləndirilir.

“Parlament seçkilərinin hələ də mojaritar seçki prinsipi ilə keçirilməsi siyasi partiyaların ölkədə ictimai rəyin formalaşdırılmasında, siyasi proseslərə onların gerçək təsir imkanlarının müəyyən edilməsinə tam mənada aydınlığın gətirilməsinə şərait yaratmayıb. Yeni Azərbaycan partiyası parlament çoxluğunu təmsil etsə də, hökumətin formalaşması prezidentin siyasi iradə və istəyindən asılı olaraq həllini tapır. Siyasi partiyalar parlament seçkilərinə dəyər və ideoloji prinsiplər baxımından deyil, əsasən korporativ və ya konyuktiv maraqlar çərçivəsindən yanaşırlar. Ölkədə siyasi maarifləndirmə və hüquqi, siyasi düşüncə tərzi Avropa standartları səviyyəsində olmadığından seçicilər hansı partiyaların sağçı, solçu və ya mərkəzçi mövqelərdə olduqlarını belə bilmirlər”.

Siyasi şərhçi qeyd etdi ki, cəmiyyətdəki iqtisadi, sosial proseslərin müqayisəli təhlili göstərir ki, cəmiyyət "sola hamilədir", bunu bilən sağçı partiyalar solçu şüarlarlarla "seçici ovuna" çıxmağa çalışırlar. Parlament nümayəndəli demokratiya institutu kimi fəaliyyət göstərməlidir. Burada qanunvericilik proseslərinin nizamında cəmiyyətdən gələn sosial sifariş həlledici rola malik olmalı, parlamentin qəbul edilən qanunların icrasına qanunvericiliklə təsbit olunmuş səlahiyyətləri olmalıdır:

“Ölkədəki siyasi partiyalar siyasi hakimiyyət uğrunda mübarizəni siyasi ideoloji dəyərlər konteksində qurmağı bacarmalı, parlamentdəki fəaliyyətləri də bu prinsiplər üzərində aparılmalıdır. Bu ilki parlament seçkilərinin əvvəlkilərlə müqayisədə bütün ölkə ərazisində keçirilməsi perspektivdə parlamentin nümayəndəli demokratiya institu kimi fəaliyyətinin mövcud reallıqlar üstündə qurularaq genişlənməsinə öz töhfəsini vermiş olacaq. Parlamentin səlahiyyətləri genişləndirilmədən, proporsional seçki sistemini bərpa etmədən siyasi partiyaların parlament çərçivəsindəki fəaliyyətini müasir dövrün çağırışlarına nəzərən qurmaq və genişləndirmək bir qədər çətin olacaq. Hakimiyyət güclü siyasi müxalifətin ərsəyə gəlməsində maraqlı olmalıdır, bu halda ölkədəki siyasi proseslərə demokratik prinsip və dəyərlərin təsiri də güclənəcək. Müxalifətin ölkə parlamentində fraksiya olaraq hələ toparlana bilməməsi şəraitində parlamentin siyasi proseslərə hər hansı bir ciddi siyasi təsir göstərəcəyi nonsensdir”.

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

ABŞ İrana qarşı sanksiyaların tətbiqini dayandırdı
10:42 02.06.2025
Mehriban Əliyeva Azərbaycan minifutbol yığmasını təbrik etdi
08:24 02.06.2025
Kovalenko: Rusiya strateji bombardmançılarını bərpa edə bilməyəcək
08:03 02.06.2025
Böyük Britaniya 12 nüvə sualtı qayıq inşa edəcək
05:29 02.06.2025
Hokkaydo adasında 6,1 bal gücündə zəlzələ baş verib
05:19 02.06.2025
Aqressiv beyin xərçənginin müalicəsində irəliləyiş əldə olunub
04:13 02.06.2025
Polşada prezident seçkilərində müxalifətin namizədi qalib gəldi
03:24 02.06.2025
Almaniyada xəstəxananı yandıran 72 yaşlı kişi saxlanılıb
20:57 01.06.2025
World Boxing-dən Məcburi Gender Testi Qərarı: İdmanda Yeni Mübahisə
13:07 31.05.2025
Simonyanın “300 min azərbaycanlı” açıqlaması Ermənistanda narahatlıq doğurub
13:01 31.05.2025
Bakı-Vaşinqton təmasları intensivləşir: ABŞ Azərbaycanın strateji rolunu tanıyır
12:55 31.05.2025
“Uitkoff planı” rədd edilsə, HƏMAS tamamilə məhv ediləcək"
11:47 31.05.2025
ABŞ Ukraynanı Rusiya ilə danışıqlarda iştiraka məcbur edə bilər
11:39 31.05.2025
"Gəncənin bombalanması Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin göstərişi ilə həyata keçirilib "
10:50 31.05.2025
Senator Stiv Deyns Bakı-Yerevan sülh prosesinə ABŞ-ın dəstəyini bir daha ifadə etdi
10:21 31.05.2025
Azərbaycan və Dominikan Respublikası arasında diplomatik təhsil sahəsində əməkdaşlıq müzakirə olunub
10:17 31.05.2025
Ukrayna Türkiyədən hava hücumundan müdafiə sistemləri istədi
10:16 31.05.2025
"Qiyamət günü radiostansiyası"ndan iki sirli mesaj gəlib
10:10 31.05.2025
Can Pyero Qasperini "Roma"da
09:48 31.05.2025
"Fənərbaxça" iki ulduz futbolçu ilə yollarını ayırdı
09:11 31.05.2025
Bazarda keyfiyyətsiz günəbaxan yağları: Bu markalara diqqət edin!
09:05 31.05.2025
Türkiyə və Gürcüstandan olan din xadimlərinin Şuşaya səfəri başlayıb
09:04 31.05.2025
İranda tələbələr qazdan zəhərləndi: Universitet yataqxanasında təhlükəli hadisə
08:12 31.05.2025
Ərdoğan Zelenski ilə telefon danışığı aparıb
07:51 31.05.2025
Tramp Maskı qeyri-adi hədiyyə ilə yola saldı
07:47 31.05.2025
UEFA Çempionlar Liqasında final həyəcanı: PSJ "İnter"lə üz-üzə gəlir
07:33 31.05.2025
Alkoqol içəndə üzünüz qızarır? - Həkim təhlükə barədə xəbərdarlıq etdi
01:55 31.05.2025
Qədim mayalıların yeni sirri ortaya çıxdı
01:06 31.05.2025
Erməni Diasporunun Qaranlıq Tarixi: Yalanlar, Lobbiçilik və Azərbaycan Həqiqətləri
17:36 30.05.2025
"Qlobal Cənub QHT Platformasının yaranması fövqəladə hadisədir"
16:06 30.05.2025
Bələdiyyələrin vahid informasiya sisteminin yaradılması haqqında təklif qəbul olundu
13:42 30.05.2025
Nigeriyada 60-dan çox terrorçu zərərsizləşdirilib
13:05 30.05.2025
"Türkiyənin davamlı dəstəyinə ümid edirik"
12:57 30.05.2025
ABŞ Rusiya və Ukrayna arasında danışıqların ikinci raundunda iştirak etməyəcək
11:57 30.05.2025
"Xorvatiya ilə siyasi dialoqumuz əməkdaşlığımızı genişləndirmək üçün yaxşı zəmin yaradır"
11:21 30.05.2025
Daxildə Birlik, Xaricdə Etibar – Azərbaycanın Müstəqillik Formulu Oğuz Mirzə yazır...
11:21 30.05.2025
Azərbaycan millisi finalın bir addımlığında Dünya çempionatında həyəcanlı yarımfinal
10:52 30.05.2025
Azərbaycan və Çin arasında vizasız rejimə dair saziş təsdiqləndi
10:40 30.05.2025
HƏMAS Uitkoffun atəşkəs planını qəbul etmədi
10:31 30.05.2025
" İran və ABŞ arasında nüvə proqramı ilə bağlı fikir ayrılıqlarının həlli istiqamətində razılıq əldə olunmayıb"
10:27 30.05.2025
Hamısı