Azərbaycanda təhsil sisteminin inkişafı üçün çabalar göstərilsə də, hələlik vəziyyət qənaətbəxş deyil. Məktəblərdəki vəziyyət, tədrisin keyfiyyəti haqda tənqidlər daha çoxdur, nəinki təqdirlər. Müşahidələr onu deməyə əsas verir ki, aparılan islahatlar qənaətbəxş deyil, əgər repetitor yanına getməsə, məzunların ali məktəbə daxil olması müşkülə çevrilər.
Cəmiyyət köklü dəyişiklik gözlədiyi bir vaxtda elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev iqlim dəyişikliyinin azaldılması və uyğunlaşma tədbirləri üzrə məktəb simpoziumunda çıxışı zamanı diqqətçəkən fikirlər səsləndirib. Belə ki, nazir Azərbaycanda bəzi fənlərin adlarının uzun müddətdir dəyişdirilmədiyini deyib:
“Özəl məktəblərdə şagirdlərimiz problemlərin həlli istiqamətində kifayət qədər yaradıcı düşünə bilir. Ola bilər ki, Azərbaycanda fənlərin adı son 70-80 ildə dəyişmir. Bu tək bizdə yox, bir çox ölkələrdə də belədir”.
Mövzu ilə bağlı Ednews-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədov qeyd edib ki, orta təhsil səviyyəsində 20 fənn tədris olunur. Amma onların əksəriyyəti müasir standartlara cavab vermir. Onların dəyişməsinə və yeni fənlərə ehtiyac var:
“Orta məktəblərdə ixtisaslaşma imkanları və peşəkar sahələrə hazırlıq məqsədilə yeni dərslərin təqdim edilməsi vacibdir. Bu fənlər müasir dünyanın tələblərinə cavab verərək, tələb olunan peşəkarlıqların ətraflı hazırlığını təmin etməlidir. Müasir ixtisas sahələrindən biri olan İT (informasiya texnologiyaları) sahəsindəki peşəkar ixtisaslar tələb olunur. Bu sahədə təhsil alan şagirdlər proqramlaşdırma, verilənlər bazası idarəetməsi, şəbəkə təhlükəsizliyi və s. sahələrdə peşəkarlıq əldə edə bilərlər. Həmçinin sahibkarlıq və mənzərə idarəçiliyi kimi ixtisas sahələrindən olan "İş idarəetməsi və marketinq" dərsi orta məktəblərdə təqdim edilə bilər. Bu dərslər tələbələrə iqtisadiyyat və biznes sahələrində, marketinq strategiyalarında və mənəvi dəyərlər sisteminin nəzərdə tutulması kimi mövzuların mənimsənməsi imkanı verir. Həmçinin elmi-texniki inkişafın bir digər sahəsi olan “Bioinformatika” və “Nanolokasiya” kimi peşəkar sahələrdə orta məktəblərdə dərsliklərin təqdim edilməsi ehtimalı var”.
Ekspertin sözlərinə görə, bu fənlər orta məktəb tələbələrinə peşəkar sahələrdə işləyərkən, onlara universitetdə təhsili davam etdirmək üçün güclü bir fon yaradacaq və peşəkar müvafiq ixtisasları daha əvvəlcədən təqdim edəcəkdir:
“Orta məktəblərdə əlavə fənlər olaraq aşağıdakıları göstərmək olar: Sağlamlıq və fiziki tərbiyə. Bu fənn sağlamlığın və fitnesin önəmini vurğulayır və tələbələrin sağlamlıq üzərində daha çox fikirləşməsini təmin edir. Sosial mədəniyyət: Bu fənn sosial münasibətlər və mədəniyyət haqqında biliklər vermək üçün nəzərdə tutulub. Tələbələr bu fənn vasitəsilə ölkəmizin mədəni və sosial tarixi haqqında daha çox məlumat əldə edə bilərlər. Karyera təlimi: Bu fənn tələbələrin peşəkar həyatları üçün hazırlamağa xidmət edir. Tələbələr müxtəlif karyera sahələrində məlumat əldə edərək peşəkar həyatlarına yönələ bilərlər. İnformatika: Bu fənn artıq bir çox orta məktəblərdə də oxunur, lakin daha da inkişaf etdirilərək, tələbələrə proqramlaşdırma və digər informasiya texnologiyaları haqqında ətraflı məlumat verilə bilər. Ənənəvi incəsənət: Bu fənn ölkəmizin milli incəsənət nümunələrindən, musiqi, ədəbiyyat, rəssamlıq və s. kimi sahələrdən ətraflı məlumat vermək üçün nəzərdə tutulub. Sahibkarlıq: Bu fənn şagirdlərə iş sahibi olmaq və ya müxtəlif sahələrdə girişimçilik bacarıqlarını artırmaq üçün təlim vermək üçün hazırlanıb. Bu fənn vasitəsilə tələbələr öz işləri barədə məlumat əldə edə bilərlər".
Oğuz
