Bakıda keçiriləcək ADEX-2022 sərgisinin başlanmasına cəmi 10 ay qalıb, ancaq... Hərbi ekspert

Cəmiyyət 21:13 08.12.2021
Azərbaycan 21-ci əsrin yeganə qalib ölkəsi kimi nəhəng silah bazarından haqq etdiyi payını əldə etməlidir...
 
İxracın illər üzrə həcmi və dəyəri barədə ümumi məlumatlar ictimaiyyətə çatdırılmalıdır...
 
Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin (MSN) tabeli birlik və müəssisələri tərəfindən Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin “Sifariş”ləri əsasında 67 adda yeni silah və hərbi texnika və digər hərbi əmlakların yaradılması (təcrübi-konstruktor işlərin) aparılmasının nəzərdə tutulmasına dair məlumatı ilə 11 oktyabr saat 17 radələrində Xəzər Tv-nin efirində eyni qurumun rəsmisinin səsləndirdiyi 22 yeni silah, texnika və avadanlığın hazırlanması barədə verdiyi məlumat arasında ciddi fərq mövcuddur. Sevindirici haldır ki, iki ay ərzində Müdafiə Sənayesi Nazirliyi silah və texnika yaradılması potensialını 3 dəfə artırıb. Real görünməsə də rəqəmlər bunu təsdiq edir. 
 
Məlumatda təcrübi-konstruktor işlər başa çatdıqdan sonra istehsal edilərək müvafiq qaydada Silahlı Qüvvələrə təhvil veriləcəyi bildirilib, lakin hansı silahların hazırlanması və nə zaman çatdırılacağı barədə məlumat mövcud deyil. Təcrübi-konstruktor işləri silahın yaradılmasında ilkin addımdır. Bundan sonra layihələndirmə, prototip istehsalı, müxtəlif rejimlərdə uzunmüddətli sınaqlar, çatışmazlıqların aradan qaldırılması, son versiyanın istehsalı, müştərilərə (sifarişçiyə) təklif edilməsi, qoşun sınaqları, sifarişçi ilə müqavilə və seriya istehsalının başlanması üzrə fəaliyyətlər həyata keçiriləcək. Yalnız bu proseslərdən sonra yeni məhsulun çatdırılmasından danışmaq mümkündür. 
 
Məlumatda ötən illərdə 156 adda məmulat yaradılması (təcrübi-konstruktor işlər) və 1000 addan (nomenklaturadan) çox məmulatlar mənimsənilməsi ilə onlar ilə Silahlı Qüvvələrin təchiz edildiyi də məlum olub. Bu məlumatdan belə məlum olur ki, MSN yaradılandan bu günə qədər təxminən hər il 10 adda yeni məmulat yaratmaqla bərabər, 60 məmulatın mənimsənilməsini həyata keçirib. Bunlar kifayət qədər ciddi rəqəmlərdir, odur ki, artıq aidiyyəti qurumlar yerli silahlarla təchizat faizini açıqlaya bilərlər. Azərbaycanın müdafiə sənayesi PUA-ların, zirehli vasitələrin, aviasiya bombalarının, minaatanların, avtomatik topların, atıcı silahların və sursatların istehsalında ciddi potensiala malikdir. Mütəmadi olaraq yeni silahların yaradılması, sınaqları, orduya çatdırılması, yeni ixrac müqavilələri barədə məlumatlar ictimaiyyət və bu sahə ilə maraqlanan mütəxəssislər üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Təvazökarlıqdan uzaq da olsa bildirim ki, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin silahlanmasında mövcud olan bütün silah, sursat və texnikalar barədə, istehsalçısından açılı olmayaraq, imkanlarım daxilində araşdırmışam və onlar barədə məlumatları oxuculara təqdim etmişəm. Yerli istehsal olan məhsullara isə xüsusi olaraq diqqət yetirmişəm. Bütün bunlara baxmayaraq bir dəfə olsun nəinki sərgilərə, yeni silahların sınaqlarına və ya təqdimatına bir dəfə də olsun dəvət almamışam. Göndərdiyim sorğunu MSN-də oxusalar da, cavab yazmayıblar və artıq sorğu göndərməkdən əl çəkmişəm. Baş verənlərin səbəbini hələ də anlaya bilmirəm, amma bütün baş verənlərə baxmayaraq mən fəaliyyətimə əvvəlki tempdə davam etdirirəm.
 
Azərbaycan vətəndaşı olaraq hesab edirəm ki, 15 il ərzində fəaliyyət göstərən Müdafiə Sənaye Nazirliyi Silahlı Qüvvələrimizin Vətən Müharibəsində qələbəsini təmin edən müasir sursatların ehtiyatını bərpa etmək istiqamətində  fəaliyyətlərini daha geniş şəkildə işıqlandırmalıdır. Hər il heç olmasa bir dəfə yeni məhsulların kataloqunu, imkanlar daxilində ixrac olunan silahların adı, sayı və sifarişçisi barədə məlumatları dərc etməlidir. Sifarişçi haqqında bəzən məlumatın dərc olunması mümkün olmasa, heç olmasa ixracın iilər üzrə həcmi və dəyəri barədə ümumi məlumatları ictimaiyyətə çatdırılmalıdır. 
 
Keçən ilin müdafiə sənaye bazarının həcmi 531 milyard dollar olduğunu nəzərə alsaq, Azərbaycan da 21-ci əsrin yeganə qalib ölkəsi kimi nəhəng silah bazarından haqq etdiyi payını əldə etməlidir. Əgər biz müasir silahlarımızın ixracı üçün münbit şərait yaratmaq istəyiriksə, ilk növbədə bu məmulatlardan Silahlı Qüvvələrimizdə istifadə etməliyik, mütəxəssislərin onlarla tanış olması üçün imkan yaratmalıyıq. Mütəxəssislər isə bu barədə müxtəlif analizlər və məlumatlar hazırlamalı, onların digərlərindən üstün cəhətlərini geniş audiotoriyaya çatdırmalıdırlar. 
 
Digər bir vacib məsələ yerli və beynəlxalq müdafiə sərgilərində silah bazarının tələbatına uyğun müasir silahların təqdimatından ibarətdir. 2018-ci ildən sonra bu məsələdə bir qədər passivlik müşahidə olunur. Bunu pandemiya və müharibə ilə əlaqələndirənlər də var. Müdafiə sənayesinin inkişafına real döyüş əməliyyatlarında əldə olunan təcrübə qədər təkan verə biləcək ikinci bir faktor mövcud deyil. Şanlı Qələbəmiz və 30 illik döyüş təcrübəmiz mövcuddur, Vətən Müharibəsində istifadə olunan silahların səmərəliliyi barədə qiymətli məlumatlara malikik, sərf etdiyimiz və bərpası zəruri olan məmulatların nomenklaturası bəllidir, silah bazarının da tələbatı kimsə üçün sirr deyil. Belə olan halda müdafiə sənayemiz texniki imkanlarını yeni məmulatların istehsalına, onların həm Silahlı Qüvvələrimizə, həm də tərəfdaşlarımıza ixracına yönəltməsi məqsədəuyğundur. Bakıda keçiriləcək ADEX-2022 sərgisinin başlanmasına cəmi 10 ay qalıb. Bu sərgidə son 4 ildə Azərbaycan müəssisələrində hazırlanan yerli və müasir məmulatları görmək arzusu ilə,
 
Ədalət Verdiyev, hərbi ekspert
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

İsrail vətəndaşlarına bu ölkələrə səyahət etməmək XƏBƏRDARLIĞI EDİLİB
04:05 29.03.2024
İsrail Livandan uçan naməlum hədəfə qarşı “Patriot”dan istifadə edib
02:03 29.03.2024
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
01:00 29.03.2024
Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
00:05 29.03.2024
Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turnirdə 21 medal qazanıb
23:41 28.03.2024
Yaponiya UNRWA-nın maliyyələşdirilməsini bərpa etməyi nəzərdən keçirəcək
23:13 28.03.2024
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
22:50 28.03.2024
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
22:26 28.03.2024
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
22:00 28.03.2024
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
21:45 28.03.2024
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
21:30 28.03.2024
Sumqayıt Dövlət Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
21:24 28.03.2024
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
21:11 28.03.2024
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
21:04 28.03.2024
İtaliya komandanlığı ordunun sayını artırmağa ümid edir
20:43 28.03.2024
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
20:30 28.03.2024
Kürdəmirdə 16 yaşlı piyadanı maşın vurub
20:21 28.03.2024
"Müharibə olmasın, bizə ədəbiyyat lazım deyil" - Yazıçılar arasında SORĞU
20:00 28.03.2024
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Hamısı