Son günlər unun və çörəyin bahalaşmasının ardınca ət və süd məhsullarının da qiymətlərində artım müşahidə olunur.
Yanvar ayının əvvəlində ət məhsullarının qiymətlərində 50 qəpik artım müşahidə edilirdisə, bu gün bu rəqəmlər 3-4 manat civarındadır. Hazırda mal ətinin qiyməti 13-14, qoyun ətinin isə 16-17 manata çatıb. Artıq toyuq əti də bahalaşıb. 1 kq “broyler” toyuğu 4.50-5.00 manat, 1 kq toyuq filesi 7-7.90 manatdır.
Undan fərqli olaraq ət məhsulları yerli istehsaldır. Lakin bu faktor da onun bahalaşmasının qarşısını ala bilməyib.
Bəs, qiymətlərin birdən-birə bu qədər bahalaşmasına səbəb nədir?
Satıcılar arasında bunu baytarlıq sənədinə görə verilən rüsum, rayonlarda yem və daşınma zamanı maşınlarda qiymətlərin qalxması ilə əlaqələndirənlər oldu.
Lakin Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) ət məhsullarının qiymətinin artmasına səbəbi kimi heyvan kəsimi məntəqələrində baytarlıq sənədinin dövlət rüsumunun bahalaşması iddiasını təkzib edib.
Qeyd edək ki, süni qymət artımın qarşısının alınması ilə bağlı nəzarəti İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti həyata keçirir.
Məsələ ilə bağlı Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Əyyub Hüseynov EDNews.net-ə danışıb. Ə. Hüseynovun sözlərinə görə, ətin qiymətinin artması ilə bağlı yeni ildən istehlakçılar tərəfindən Azad İstehlakçılar Birliyinə ardıcıl olaraq zənglər gəlib, əhali narazılığını bildirib.
Ekspert qiymət artımının səbəblərindən biri kimi payız mövsümündə kənd təsərrüfatı qidalarının tükənməsi, qış aylarında əhalinin ətə olan tələbatının artması məsələsinin olduğunu deyib.
“Lakin əsas məsələ buğda və arpanın dünya bazarında və Azərbaycanda qiymətinin artmasıdır. Çünki heyvandarlığın yem bazasını buğda və arpa təşkil edir. Bu, əlbəttə heyvan ətinin qiymətinin artmasına təsir edən amillərdən biridir. Azərbaycan bazarı nəzəri cəhətdən dünya bazarına inteqarasiya olunmuş liberal bazardır. Qiymət tələb və təklif aksiomu ilə formalaşır. Təklifin artdığı vəziyyətdə və ətin qiymətinin maya dəyərinin yem bazasına görə artdığı bir şəraitdə əlbəttə qiymət artımı gözləniləndir”.
Qurumun sədri bildirib ki, Cənab Prezidentin bütün yığıncaqlarda dediyi kimi ölkədə karter sövdələşmələri, inhisarçılıq var.
“On ildən artıqdır ki, antiinhisar məcəlləsi qəbul edilmir. Köhnə antiinhisar məcəlləsini işlətməyə cavabdeh olan dövlət orqanının bu məcəlləni işlətməməsini görürük. Neçə illər ərzində görməmişəm ki, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti karter sövdələşəmələrini müəyyən etsin. Bu sövdələşmələr əsasında süni qiymət artımı mövcud olur. Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti 2009-cu ildə yarananda Azad İstehlakçılar Birliyi özünü çox xoşbəxt hiss elədi. Düşündük ki, bizə daha şikayətlər gəlməyəcək. Lakin təəssüflər olsun ki, qurum yarandıqdan sonra heç də fəal işləmədi, dəfələrlə rəhbərlər dəyişdi. Biz yeni təyin olunmuş çox yaxşı təcrübəsi olan rəhbərdən çox şey gözləyirik. Təəssüf ki, onlar tərəfdən Azad İstehlakçılar Birliyinə heç bir çağırış gəlməyib. Biz hər an o çağırışa cavab verməyə və dövlət orqanı ilə sıx əməkdaşlıqda işləməyə hazırıq”.
Ə. Hüseynov təəssüflə bildirdi ki, sözügedən qurum istehlakıların hüquqlarının qorunması sahəsində demək olar ki, heç bir iş görmür.
"Hər gün mən o qurumun telefon xəttlərini 10-12 istehlakçıya verirəm. Biz istehlakçıların onlardan şikayət yazmasında maraqlı deyilik. Lakin təəssüflər olsun ki, yeni rəhbərliyə qədər o qurumun istehlakçı hüququnun qorunması üçün istehlakçıları məhkəməyə yönəltməkdən başqa bir şey olmayıb. İndi onlar karter sövdələşməsi və ya süni qiymət artımına qarşı heç də uğurlu bir mübarizə aparmırlar. Zavod çörəyinin qiymətini təzyiq altında saxlamaqla öz işlərini bitmiş hesab edirlər. Düşünürəm ki, sosial çörək istehlakçıları da bundan əziyyət çəkirlər".
Gülnar Səlimova
