ABŞ-ın Türkiyəyə ünvanladığı son təklif ikili oynamaqdır. Belə ki, bu həm “S-400”-lərin Türkiyədən tamamilə çıxarılması, həm də Türkiyə ilə Rusiyanın arasını vurmaq üçün bir oyundur. Burada həmçinin Ukraynanın, guya 3-cü dost ölkə tərəfindən Rusiyaya qarşı silahlanması məsələsi öz əksini tapıb.
ABŞ-ın Türkiyədən Ukraynaya S-400-lərin göndərilməsi qarşılığında rəsmi Ankaraya tətbiq olunan sanksiyaları aradan qaldırmaq təklifi ABŞ prezidenti Bayden tərəfindən hesablanmış addımdır. Belə ki, bu təklif Türkiyəyə qarşı “F-35”-lər məsələsində bir növ şantaj xarakteri daşıyır. Çünki ABŞ özü Ukraynanın hava məkanını Rusiya üçün bağlamağa heç cür razılıq vermir və Ukraynanı silah-sursatla yetərincə təmin etmək istəmir.
Qeyd etmək lazımdır ki, mövcud vəziyyət Ukrayna-Rusiya arasıda gedən müharibə yox, əslində Rusiya-ABŞ soyuq savaşının nəticəsi olaraq Ukrayna torpağında cərəyan edən ABŞ-Rusiya müharibəsidir. Ağ Ev isə bu müharibənin daha da genişlənməsində maraqlıdır və bunu aydın şəkildə büruzə verir.
Bu təklif isə Türkiyənin həssas telləri ilə oynamaqdır.
Yəni S-400-lər verilərsə, Rusiya və Türkiyə arasında diplomatik, iqtisadi sferada böyük sarsıntılar yaşanacaq. Bu təklif artıq Türkiyə siyasi cameəsində əsas müzakirə mövzularından birinə çevrilib və bununla da ABŞ-ın əsas məqsədinin Türkiyəni Rusiya ilə qarşı-qarşıya qoyması olduğu açıq-aşkar görünür.
Qeyd edək ki, Türkiyə rəhbərliyinin də bu məsələdə böyük avantajları var. Belə ki, Rəsmi Ankara onsuz da Ukranaya həm silah, həm maddi-humanitar yardımlar edir. Lakin S-400-lərin Ukraynaya verilməsi məsələsi iləTürkiyə razılaşa bilməz.
Hər nə qədər ABŞ rəsmi Ankaranın partnyoru olsa belə, Rusiya da Türkiyə üçün böyük bazar və tərəfdaşdır. Odur ki, Türkiyə Rusiya ilə bütün münasibətlərin dağılmasına imkan verə bilməz. Lavrovun da dediyi kimi, Ukraynaya Rusiya istehsalı olan silahları verən ölkə birbaşa hədəfə çevriləcək. Belə olan halda, bu addımın atılması Türkiyəni Rusiyanın gözündə düşmənə çevirəcək.
Sanksiyalara gəlincə isə, Türkiyə onsuz da illərdir ki, bu vəziyyətdə yaşayır. Ona görə də, Amerikanın Türkiyəni sankisyaların ləğvi ilə şirnikləşdirməsinin Ankara üçün əhəmiyyəti yoxdur.
“F-35”lər məsələsinə gəlincə isə, Türkiyə bu layihələrin içərisindədir. Müharibənin hələ bir müddət davam edəcəyini və Rusiyanın müharibənin başladığı kimi özünün də bitirməsi hər iki ölkə ücün vacib məsələdir.
ABŞ-ın bu addımı isə sadəcə olaraq münaqişəni daha da qazışdırmağa xidmət edir, çünki Amerika bu oyunları həmişə oynayıb və hələ də davam edir.
Ramiyə Məmmədova