Azərbaycanın məşhur detektiv yazarı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Qızıl qələm” mükafatı laureatı Elxan Elatlının (Elxan Əbdürrəhman oğlu Osmanov) Ednews-un suallarını cavablandırıb.
Artıq bir-neçə ildiri ki, E.Elatlı kitab satışında liderliyini qoruyub saxlaya bilir. Bunun sirri nədir?
Müsahibə zamanı yazıçı bir çox maraqlı məqamlara da toxunub.
Sözügedən müsahibəni təqdim edirik:
- Elxan Elatlı nə zamandan yazmağa başlayıb? Maraqlıdır, ilk əsəriniz hansı olub?
- On altı yaşımdan kiçik hekayələr, şeirlər, miniatürlər və rayon qəzeti üçün kiçik məqalələr yazırdım. Hekayələrim məişət məzmunlu idi və çap edilmirdi. İlk olaraq 2000-ci ildən özümü qərarlı şəkildə detektivdə sınamağa başladım. Yazdığım ilk "Yeddinci mərtəbədə qətl" hekayəsi bu gün də təkrar çap olunur. İki detektiv povest və dörd hekayəm bir kitabda toplanmışdı. Ardınca "Pəncərədə görünən kölgə" romanı gəldi və o zamandan da yalnız roman yazıram.
- Elxan Elatlı mətbuatla ünsiyyətdən qaçır. Demək olar ki, mətbuatdan uzaqsınız. Nadir halda müsahibə verirsiz bunun səbəbi nədir?
- Əsas səbəb ictimai xadim kimi məşhurlaşmaq, gündəmdə olmaq istəməməyimdir. Düşünürəm ki, bu ədəbi yaradıcılığıma mane olar. Daha az yazaram və bu da çörəyi yalnız romanlarından çıxan yazıçı üçün zərbədir.
Bir də ki, mənə görə yazıçı öz düşüncələrini cəmiyyətə bədii yazıları vasitəsilə ötürməlidir. Yəni danışmaqdan daha çox yazmalıdır.
"Çox danışan çox səhv edər" prinsipinə də sadiq qalmağa çalışıram. Doğrudur, oxucularla, əsasən də gənclərlə çox görüşlərim olur. Lakin bu görüşlərdə məni sevən oxucularla üz-üzə olduğum üçün, onlarla sadəcə səmimi, yoldaşcasına söhbət edirəm və bu zaman özümü inandırıram ki, sözlərim auditoriyadan kənara çıxmayacaq.
- Maraqlıdır, siz həm də kitabları ən çox satılan Azərbaycan yazıçısınız. Heç istəmisiz əsərləriniz ekranlaşdırılsın?
- Əslində belə arzum olmayıb. Çünki çəkiləcək film artıq mənim deyil, rejissorun əsəri olacaq.
Yalnız son zamanlar bir neçə dəfə ürəyimdən keçib ki psixoloji janrda yazdığım "Mərtəbələr" romanına birseriyalı film çəksələr yaxşı olar.
Lakin mənim romanlarıma film və ya serial çəkmək istəyənlər kifayət qədər çox olub. Razılığımı vermişəm və nəticə ilə maraqlanmamışam. Lakin hansısa səbəbdən heç biri də alınmayıb. Bildiyimə görə əsasəndə bu səbəb maliyyə məsələləri olub.
- Əsərlərinizdə əsas qəhrəman Qanbay Qasımlıdır. Nə üçün məhz Qanbay Qasımlı? Onda olan xüsusiyyətləri özünüzə bənzətmisiniz ya necə?
- İlk detektiv hekayəni yazmağa başlayanda artıq qarşıma Azərbaycan ədəbiyyatının Şerlok Holmsunu yaratmağı məqsəd qoymuşdum. İstəyirdim ki, bu obraz özündən əvvəlki heç bir xəfiyyə obrazına bənzəməsin.
Beləcə Qanbay Qasımlı yalnız öz təxəyyülümün bəhrəsi olaraq yarandı. Artıq on beşdən çox detektiv romanın baş qəhrəmanıdır.
Bəli, bu obrazı yaradarkən ona özümün bir çox xüsusiyyətlərimi vermişəm ki, hər dəfə növbəti romanlarda ondan yazanda çətinlik çəkməyim.
-İndiyə qədər yazdığınız hansı əsərin təsirindən uzun zaman çıxa bilməmisiz?
-Yazıb bitirdiyim əsərin təsirindən tez çıxmağa çalışıram ki, növbəti romanın mövzusuna köklənim. Ona görə də elə romanım olmayıb. Lakin "Xəstə ruhlar" romanı üzərində işləyərkən çox təsirlənmişəm. Orada ümumi düşmənə qarşı milli birlik məsələsinə toxunulur və bu mövzuya qarşı mən çox həssasam.
-Əsərlərinizdə heç öz həyatınızı və ya başınıza gələn hadisəni təsvir etmisinizmi?
- Demək olar ki, bütün romanlarımda az və ya çox dərəcədə özümün və tanıdıqlarımın başına gələn hadisələrdən istifadə etmişəm.
- Əsərlərinizdə əsas sujet xəttini millilik təşkil edir. Belə yazmaqda sizə oxuduğunuz əsərlər təsir edib? Yoxsa bu tamamilə təsadüfi alınır?
- Bəlkə də buna oxuduğum kitablar təsir edib. Çünki milli ruhlu ailədə doğulmamışam. Ancaq gen yaddaşımda da bir millilik duyuram. Keçmişimə, tariximə bağlı biriyəm. Bu barədə çox danışmasam da ruhən Turançıyam.
-Bəs, bir yazıçı olaraq, uşaq vaxtı özünüzə yaxın bildiyiniz, sizə stimul verən yazıçı olubmu?
- Məsələn Çek Londonu misal çəkə bilərəm. Əsasən də onun "Martin İden" romanını.
- Heç hansısa əsərinizə görə tənqid olunmusunuzmu?
- Xeyr, hansısa bir yazıma görə xüsusi tənqid olunmamışam. Oxucularım tərəfindən ümumi iradlar olub və o da zamanla səngiyib. Belə götürsək, bu gün ədəbi mühit elədir ki, məni ümumiyyətlə heç kəs tənqid etmir. Böyük bir kütlə sevərək oxuyur, alqışlayır, başqa bir kütlə isə məni ümumiyyətlə ədəbiyyatdan saymaq istəmir, barəmdə susur, danışmaq zorunda qalanda isə yalnız anlaşılmaz kinini ortaya qoyur.
- Oxucular tərəfindən bu qədər sevilmənin səbəbini nədə görürsünüz?
- Oxucular az-çox məni tanıyırlar. Bilirlər ki, bir insan olaraq yaltaqlıqdan, paxıllıqdan, şöhrət azarkeşliyindən, pul, var-dövlət hərisliyindən uzaq biriyəm. Vətənimi, xalqımı təmənnasız sevirəm. Lakin zənnimcə oxucular tərəfindən sevilməyimin əsas səbəbi yaratdığım obrazlarla bağlıdır. Onlar Qanbay Qasımlını, Ələmdar Məlikovu sevirlər və bu sevgidən mənə də pay çatır. Hətta bildiyimə görə, oxucularım bu iki obrazı oxuyarkən xəyallarında mənim özümü canlandırırlar.
Söhbətləşdi: Rübabə Kazımlı
