ABŞ Rusiya və Çinin əməkdaşlığından niyə narahatdır?

Dünya 23:32 17.06.2021

İyunun 15-də ABŞ Kosmik Agentliyinin (NASA) baş katibi Bill Nelson verdiyi açıqlamada Rusiya və Çin arasındakı əməkdaşlıq prosesini yaxından izlədiklərini və Vaşinqtonun rəqiblərindən geri qalmağı düşünmədiyini qeyd edib.

Nelson eyni zamanda 16 iyunda Rusiya və Çin arasında birgə əməkdaşlığa dair fəaliyyət planının elan olunacağını da bildirib. 

Onun sözlərinə görə, nə qədər birgə əməkdaşlıq şəraitində işlər görülsə də, ABŞ üçün rəqiblərini qabaqlamaq daha önəmlidir. Bu məqsədlə Ay səthinə ilk qadın və ilk qaradərili kosmonavtın endirilməsi ABŞ-ın əsas prioritet sahəsidir deyə, Nelson qeyd edib. 

Qeyd edək ki, Bill Nelsonun bu açıqlamaları Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində baş tutan GLEX-2021 Beynəlxalq Kosmik Tədqiqatlar konfransı haqqında qeyd edib. 14-18 iyun tarixləri arasında keçirilən konfrans məşhur kosmonavt Yuri Qaqarinin kosmosa çıxışının 60-cı il dönümü münasibətilə təşkil edilir. Konfransı önəmli edən bir digər amil isə əsas iştirakçılar olan Rusiya və Çin arasında kosmik sahədə əməkdaşlıq haqqında müzakirələrin aparılacağıdır.

ABŞ-ın yer almadığı kosmik nizam

Konfransın gedişində Rusiya Federal Kosmik Agentliyinin (Roskosmos) sədri Dimitri Roqozin “Zevs” adlı yeni kosmik aparatın təqdim edib. Roqozin, yeni aparatın Mars və Venera ekspedisiyaları ilə yanaşı günəş sistemindən kənardakı araşdırmalar üçün də istifadə olanacağını bildirib. 

Roqozin konfransda ABŞ-la da qarşılıqlı əməkdaşlıq məsələsinə də toxunub. Onun sözlərinə görə, Rusiya ABŞ-la Beynəlxalq Kosmik Stansiyada çərçivəsində əməkdaşlığını davam etdirə bilər Lakin bunun üçün kosmik sahədə Rusiyaya tətbiq olunan sanksiyalar aradan qaldırılmalıdır. Əks halda isə hər dövlət müstəqil şəkildə özünün kosmik stansiyasını quracaq.

Qeyd edək ki, Rusiya daha əvvəl 2025-ci ildə sona çatacaq Beynəlxalq Kosmik Stansiyadakı təmsilçiliyini sona çatdıracağını elan edib. Bunun əvəzinə Çinlə birgə əməkdaşlıq edəcəyi gözlənilən Rusiyanın artıq hazırlanma prosesində olan yeni kosmik stansiyada yer alacağı ehtimal olunur.

Rusiyanın kosmik rəqabət strategiyası

Rozoqinin konfransdakı çıxışı Rusiyanın yeni kosmik rəqabətdə istəkli olduğunu ortaya qoyur. Xüsusilə Çinlə bu sahədə aparılacaq əməkdaşlıq Rusiyanın maraqlarına tam şəkildə cavab verir. Lakin Rusiyanın kosmik strategiyasının Çindən fərqli olduğu nəzərə çarpır. İlk olaraq Rusiyanın Çin və ABŞ qədər ciddi iqtisadi imkanlara malik olmadığı aydındır. 

Mövcud iqtisadi imkanların böyük hissəsini kosmik rəqabətə həsr etmək isə Rusiya üçün arzuolunmaz nəticələr gətirə bilər. keçmiş SSRİ-nin oxşar təcrübəsindən yaxşı dərs çıxaran Rusiya eynilə müdafiə sənayesində olduğu kimi strateji hədəflər üzərinə köklənəcək.

Rusiya üçün mövcud iqtisadi imkanlar daxilində hər hansı bir hədəfi reallaşdırmaq daha çox perspektiv gətirəcək addımdır. Roqozinin qeyd etdiyi kimi termonüvə mühərriklərindən kosmosda istifadə olunması Rusiyanın genəş sistemindən kənarda və daha uzaq məsafələrdə araşdırma aparmasına imkan verə bilər. 

ABŞ-la birbaşa və kompleks rəqabət içərisində olan Çindən fərqli olaraq Rusiya strateji hədəflərə yönəlməklə kosmik rəqabətdə öz rolunu və nüfuzunu qoruyub saxlamağı bacara bilər.

Bu gün Aya kosmonavt endirmək və müstəqil kosmik stansiyaya malik olmaq Çin və ABŞ üçün əsas rəqabət mövzusudur. Rusiya isə məhdud qaynaqlarını bu iş üçün sərf etməkdənsə, kosmik araşdırmalar istiqamətində önəmli addımlar atmağı planlaşdırır.

ABŞ-ın nədən narahatdır?

Rusiya və Çin arasındakı kosmik əməkdaşlıqdan ən çox narahat olan tərəf şübhəsiz ki, ABŞ-dır. Bunun ilk səbəbi bu vaxtadək ABŞ-ın kosmik fəaliyyət istiqamətlərində rəqibsiz lider olması idi. Ancaq indi Rusiya və Çinin birgə fəaliyyəti qarşıdakı illərdə bu liderliyi sarsıda bilər. 

Digər tərəfdən Rusiya və Çin kosmik sahədə ayrı-ayrılıqda ABŞ üçün ciddi təhlükə yaratmasalar da birgə əməkdaşlıq, hər iki ölkənin ortaq texnoloji imkanları bölüşməsinə imkan verəcək. Bu əməkdaşlıq təkcə kosmik sahədə yox, həm də yerdə davam edə bilər. Rusiya və Çinin kosmik tədqiqatlarla yanaşı hərbi sahədə də əməkdaşlıq etməsi gələcəkdə kosmosun hərbiləşdirilməsi ehtimalını düşündüyümüzdə ABŞ üçün ciddi təhlükə meyarına malikdir. 

Nəhayət üçüncü səbəb isə Çin və Rusiya əməkdaşlığının kosmosdan enerji mənbəyi kimi istifadə etmə potensialıdır. Son illərdə kosmik rəqabətin ciddi şəkildə güclənməsinin arxasında duran amil də məhz budur. Daha böyük enerji mənbələri əldə etmək.

ABŞ hazırda Yer-dəki enerji hövzələri üzərində nəzarəti təmin etməyi bacarır və bununla Rusiya və Çinin iqtisadi portensialını qismən də olsa təmzimləyir. Lakin gələcəkdə bui ölkələrin kosmik enerji mənbələrinə çıxış imkanı ABŞ-ı bu nəzarətdən məhrum edəcək.

Ermənilər dəyirdilər ki, sizi öldürəcəyik - Qərbi Azərbaycan sakini - VİDEO

Xəbər xətti

Stressdən necə azad olaq? - ARAŞDIRMA
19:00 29.03.2024
“Qəbələ” “Neftçi” ilə oyuna itkilərlə ÇIXACAQ
18:38 29.03.2024
Bolqarıstan Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
18:33 29.03.2024
Ötən il atmosferə atılan çirkləndirici maddələrin həcmi 34 min tondan çox artıb
18:19 29.03.2024
Ərdoğan: Türkiyə Qarabağ imtahanından uğurla keçib
18:08 29.03.2024
Ceyhun Bayramov: Aİ-Ermənistan-ABŞ konfransı Ermənistanı yeni təxribatlara təşviq edə bilər
17:55 29.03.2024
AZAL-ın yay uçuş cədvəlində dünyanın 50-dən çox şəhəri yer alıb
17:50 29.03.2024
Əl-Cəzirənin departament rəhbəri Sami Əl-Həcc Qubadlıda xanımının ata yurduna gəlib - VİDEO
Əl-Cəzirənin departament rəhbəri Sami Əl-Həcc Qubadlıda xanımının ata yurduna gəlib - VİDEO
17:49 29.03.2024
Prezidentin köməkçisi: “ABŞ-ın müəyyən bəyanatları və addımları bizi məyus edir”
17:45 29.03.2024
“Qarabağ” futbolçularına görə heç bir klubdan təklif almayıb
“Qarabağ” futbolçularına görə heç bir klubdan təklif almayıb
17:40 29.03.2024
Ermənilər dəyirdilər ki, sizi öldürəcəyik - Qərbi Azərbaycan sakini - VİDEO
17:30 29.03.2024
Sumqayıtda fəhlə zavodda xəsarət alaraq öldü
17:10 29.03.2024
Cəlillabadda məktəb direktorunun məhkəməsi başlayır
17:00 29.03.2024
Hikmət Hacıyev: “Azərbaycan və Ermənistan sülhə yaxındır”
16:51 29.03.2024
Bakıda tanınmış alim əşyaları ilə birlikdə küçəyə atıldı
16:40 29.03.2024
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək – XƏBƏRDARLIQ
16:34 29.03.2024
"Ukrayna ordusu qumar aludəçiliyinə qərq olub" - Ukraynalı Deputat
"Ukrayna ordusu qumar aludəçiliyinə qərq olub" - Ukraynalı Deputat
16:26 29.03.2024
Qərbi Azərbaycanlı xanım: "Hər şeyimizi əlimizdən aldılar" - VİDEO
16:18 29.03.2024
Sabah hava meteohəssas insanlar üçün əlverişsiz olacaq
Sabah hava meteohəssas insanlar üçün əlverişsiz olacaq
16:00 29.03.2024
Havada toz müşahidə olunur
Havada toz müşahidə olunur
15:45 29.03.2024
Lavrov Zelenskinin sülh planını rədd edir və bu planı dəstəkləyənlərin “ciddi olmadığını” deyir.
Lavrov Zelenskinin sülh planını rədd edir və bu planı dəstəkləyənlərin “ciddi olmadığını” deyir.
15:39 29.03.2024
Hulusi Akar: “Ermənistan uzadılan sülh əlini tutmalıdır”
Hulusi Akar: “Ermənistan uzadılan sülh əlini tutmalıdır”
15:30 29.03.2024
Azərbaycanlı qız Harvard Universitetinə qəbul olundu
15:20 29.03.2024
Aİ-nin Cənubi Qafqaz missiyası... - Erməni politoloqun ŞƏRHİNDƏ - ÖZƏL
15:10 29.03.2024
8 Noyabr prospektində əsaslı təmir işləri aparılır
15:00 29.03.2024
Məşhur rejissor cəngavər statusu alacaq
Məşhur rejissor cəngavər statusu alacaq
15:00 29.03.2024
Azərbaycanda problemli kreditlərin məbləği AZALIB
14:48 29.03.2024
Azərbaycanda bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILIR - MƏBLƏĞLƏR
14:42 29.03.2024
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar  var
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar var
14:35 29.03.2024
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
14:33 29.03.2024
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
14:30 29.03.2024
Müharibə veteranları üçün yeni güzəşt MÜƏYYƏNLƏŞİR
14:25 29.03.2024
Milli Məclisin növbəti iclasının tarixi məlum olub
14:15 29.03.2024
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
14:05 29.03.2024
Azərbaycanda kişilərin 5 il erkən pensiya hüququ tanınacaq
14:00 29.03.2024
Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olundu
13:55 29.03.2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:50 29.03.2024
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
13:45 29.03.2024
Umud Mirzəyev: “Aİ-nin Cənubi Qafqaza səfəri regionu öz təsir dairəsində saxlamaqdır”
13:36 29.03.2024
Narkotik istehlak etməsi müəyyənləşdirilən şəxslər vergi orqanlarında xidmətə qəbul olunmayacaq
13:25 29.03.2024
Hamısı