ABŞ-ın Rusiyaya cavabı - ərazi bütövlüyü və seçim azadlığı ŞƏRH

Dünya 17:16 27.01.2022

Ukrayna və Şərqi Avropanın təhlükəsizliyi üzrə ABŞ-Rusiya gərginliyi davam edir. Yanvarın 26-da Rusiyanın təhlükəsizliyinin təmin olunması ilə bağlı ABŞ, NATO və Avropa İttifaqına təkliflərinə Ağ ev yazılı cavab verib. Rusiya müraciət etdiyi ünvanlardan Şərqi Avropada yaxın və ortamənzilli raketlər yerləşdirməməyi, NATO-nu şərqə doğru genişləndirməməyi, ilk növbədə Ukraynanı Alyansa üzv qəbul etməməyi açıq-aşkar tələb etmiş və bununla bağlı zəmanət istəmişdi.

Vaşinqton göndərdiyi cavab məktubunda rəsmi Moskva qarşısında bir sıra məsələlər qaldırıb və ondan bu təkliflərə oxşar qaydada cavab gözləyir. Ağ evin Kremlə cavab məktubu açıqlanmayıb. Ancaq dövlət katibi Entoni Blinken Vaşinqtonda məsələyə dair keçirdiyi mətbuat konfransında bir sıra açıqamalar verib. O qeyd edib ki, ABŞ Rusiyanın təkliflərinə götürdükləri öhdəliyin əsas prinsiplərinə uyğun cavab verib. Onun sözlərinə görə, ölkəsi Ukraynanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini, onun Alyansa üzv olmaq üçün sərbəst seçimini müdafiə edir: “NATO-nun qapısı açıqdır və belə qalacaq”. Dövlət katibi bildirib ki, Rusiyanın Ukraynaya ehtimal olunan təcavüzü zamanı beynəlxalq energetika təchizatının pozulmamasına çalışır. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi məktubun detalları ilə bağlı açıqlama yaymayıb. Xatırladaq ki, ABŞ-ın Moskvadakı səfiri Con Sallivan RF XİN-ə həm ölkəsinin, həm də NATO-nun məktublarını təqdim edib. Onun nazirlikdə görüşü 30 dəqiqədən də az sürüb.

Yeri gəlmişkən, Rusiya təhlükəsizliklə bağlı məktubları 2021-ci il dekabrın 17-də göndərib. Bundan sonra Rusiyanın nümayəndə heyəti yanvarın 10, 12 və 13-də ABŞ, NATO və ATƏT-də üç raunddan ibarət görüş keçirib. Bu danışıqlar nəticəsiz başa çatıb. Bundan sonra yanvarın 21-də Entoni Blinken Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla Cenevrədə görüşüb. Onda dövlət katibi və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq rusiyalı nazirə yazılı cavab verəcəklərinə boyun olublar. Ukraynanın xarici işlər naziri Dmitri Kuleba ABŞ və NATO-nun cavab məktubunda ölkəsinin mövqeyinin nəzərə alınacağını və buna etiraz etmədiklərini bildirmişdi.

Məktub ünvanlandığı gün Parisdə Ukraynanın şərqindəki vəziyyətin tənzimlənməsi üzrə fəaliyyət göstərən “Normand formatı”nın toplantısı keçirilib. Məktubun təfərrüatı məlum olmasa da, dövlət katibi və ukraynalı nazirin açıqlamalarından belə qənaətə gəlmək olar ki, ABŞ, NATO və Ukraynanın mövqeyində dəyişiklik yoxdur. Bundan başqa, son zamanlar bütün tərəflər Minsk razılaşmasının prinsiplərinin pozulduğuna diqqət çəkirlər. 2015-ci il fevralın 11-12-də Minskdə Almaniya, Fransa, Ukrayna və Rusiya rəhbərlərinin sammitində “Normand dördlüyü” formatında Ukraynanın şərqində vəziyyətin dinc yolla tənzimlənməsi üzrə İkinci Minsk razılaşması imzalanıb. Bu sənəd sonradan BMT Təhlükəsizlik Şurasının xüsusi qətnaməsi ilə bəyənilib. 13 maddədən ibarət olan bu sənəddə Ukraynanın əraz bütövlüyü açıq şəkildə vurğulanıb. Luqansk və Donetsk vilayətlərinə isə xüsusi rayon statusunun verilməsi qeyd olunub. Sənəddə Ukraynanın dövlət sərhədinə tam nəzarət etməsi məsələsi də vurğulanıb. Donbasdakı bütün qanunsuz silahlı dəstələrin tərksilah olunması da sənəddə öz əksini tapıb.

Deməli, Rusiyanın da imzaladığı sənədə əsasən, Luqansk və Donetskdəki silahlı birləşmələr qanunsuz fəaliyyət göstərir və Ukraynanın şərqində dövlət sərhədi pozulub. Bütün bu kimi pozuntlar isə Rusiyanın bölgədəki fəaliyyəti ilə əlaqələndirilir. Bundan başqa, Moskvanın Ukrayna ilə sərhədboyu hərbi təlimlər keçirməsi və regiona əlavə hərbi qüvvə cəmləşdirməsi də beynəlxalq ictimaiyyətin narahatlığına səbəb olub. Odur ki, Rusiyanın perspektivdə Ukraynaya təkrar hücum ehtimalına hazırlıq görülür.

Xatırladaq ki, Maydan hərəkatından sonra Rusiyanın Krımı ilhaqının və Ukraynanın şərqindəki separatçılığın qarşısını almağa nə Kiyev, nə də Qərb hazır deyildi. Hərçənd ki Rusiya Ukraynaya NATO və Avropa İttifaqına üzvlük istiqamətində fəaliyyət göstərəcəyi halda, Krım və Donbası itirəcəyi xəbərdarlığını etmişdi. Deməli, Rusiya 6 il əvvəl Ukraynaya təcavüz edib. Onda Qərbin “Rusiya təcavüz edərsə, Ukraynanı müdafiə edəcəyik” fikrinin arxasında nə durur? Rusiya Ukraynaya yenidən hansı halda hücum edə bilər? Belə ehtimal etmək olar ki, Minsk razılaşmasında Krım da daxil olmaqla tərəflər Ukraynanın ərazi bütövlüyünü qəbul ediblər. Rusiya yarımadanı ilhaq etməklə oranı artıq öz ərazisi sayır. İndi Rusiyadan Minsk razılaşmasının əsas prinsiplərinə əməl etməsi istənilir. Bu, Ukraynanın əraz bütövlüyüdür. Ehtimal etmək olar ki, bu, ABŞ və NATO-nun məktublarında başlıca məsələdir. Bu hadisələrə əsasən belə qənaətə gəlmək olar ki, Ukrayna ərazi bütövlüyünü bərpa etmək məqsədilə Donbasda hərbi əməliyyat keçirə bilər. Bu halda Rusiya Ukraynaya yenidən təcavüz edər. Ona görə də Qərb Moskvaya yuxarıda qeyd etdiyimiz açıqlama ilə xəbərdarlıq edir. Məktubla bağlı açıqlamalardan da göründüyü kimi, Qərb Ukrayna ilə bağlı mövqeyindən və planından imtina etmək niyyətində deyil. Habelə rəsmi Kiyev ərazi bütövlüyünün bərpasına çalışır.

Odur ki, məktubda Rusiyanın Ukrayna ilə bağlı fəaliyyətindən çəkinməsinin təklif edildiyini ehtimal etmək olar. Qərbin Rusiyaya qarşı hələ ki sərt sanksiyalar qəbul etməməsi və danışıqlara üstünlük verməsi məsələni daha dinc yolla həllinə nail olmaq istəyindən xəbər verir. Başqa sözlə, Rusiyaya daha real qərar qəbul etməsi üçün möhlət verilir. Ona görə də hələ ki açıqlanmayan məktubda Qərb ərazi bütövlüyü və suverenliklə bağlı prinsipləri əsas göstərməklə Rusiya qarşısında şərtlər irəli sürüb. İndi təməl prinsiplərə əməl etməklə bağlı öhdəliklərini yerinə yetirəcəyinə cavab vermək növbəsi Mokskvadadır...

Sədrəddin Soltan

Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

İsrail vətəndaşlarına bu ölkələrə səyahət etməmək XƏBƏRDARLIĞI EDİLİB
04:05 29.03.2024
İsrail Livandan uçan naməlum hədəfə qarşı “Patriot”dan istifadə edib
02:03 29.03.2024
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
01:00 29.03.2024
Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
00:05 29.03.2024
Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turnirdə 21 medal qazanıb
23:41 28.03.2024
Yaponiya UNRWA-nın maliyyələşdirilməsini bərpa etməyi nəzərdən keçirəcək
23:13 28.03.2024
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
22:50 28.03.2024
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
22:26 28.03.2024
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
22:00 28.03.2024
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
21:45 28.03.2024
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
21:30 28.03.2024
Sumqayıt Dövlət Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
21:24 28.03.2024
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
21:11 28.03.2024
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
21:04 28.03.2024
İtaliya komandanlığı ordunun sayını artırmağa ümid edir
20:43 28.03.2024
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
20:30 28.03.2024
Kürdəmirdə 16 yaşlı piyadanı maşın vurub
20:21 28.03.2024
"Müharibə olmasın, bizə ədəbiyyat lazım deyil" - Yazıçılar arasında SORĞU
20:00 28.03.2024
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Hamısı