ABŞ laboratoriyalarında süni toyuq əti istehsal ediləcək.
Belə ki, iki ABŞ startapı – ‘Upside Foods’ və ‘Good Meat’ - laboratoriyada quş hüceyrələrindən yetişdirilən süni toyuq ətini satmaq üçün ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamentindən rəsmi icazə alıb. Şirkətlər ölkədə satışa icazə verilən ilk bitki əsaslı ət istehsalçıları olacaqlar.
Startaplar Vaşinqton və San-Fransiskodakı restoranlara alternativ ət tədarük edəcəklər. İlkin mərhələdə şirkətlər ildə 22 min kiloqrama qədər süni ət məhsulları istehsal etməyi planlaşdırır. Daha sonra istehsal ildə 181 min kiloqrama qədər artırılmağı və iri pərakəndə satış məntəqələrində satılmağı planlaşdırılır.
Bəzi insanlar belə ətin xərçəngə səbəb olduğu qənaətindədirlər. Digər qisim isə süni ətin ətraf mühitə və heyvanlara mənfi təsirlərdən qaçmağa kömək edəcəyinə inanırlar.
ABŞ-dan olan dietoloq və sağlamlıq üzrə mütəxəssis Enn Donaq, Ednews-a verdiyi özəl açıqlamasında qeyd edib ki, süni ətin bir sıra əhəmiyyətli üstünlükləri var.
.jpg)
“Yemək üçün heyvanların yetişdirilməsi ətraf mühitə ciddi mənfi təsir göstərir, havanın və suyun çirklənməsinə səbəb olur, böyük miqdarda torpaq, su və digər təbii ehtiyatlardan istifadə edir. Zamanla fermada yetişdirilən quş əti və ət, ət yeyənlər üçün daha davamlı həll yolu ola bilər. Bununla belə, biz bir fabrikdə böyük miqdarda ət istehsal etmək üçün lazım olan enerjini və bu şirkətlərin tikməli olacaq fabriklərin sayını nəzərə almalıyıq. İndidəm laboratoriyada yetişdirilən ətin ətraf mühitə faydası olub-olmadığını söyləmək çətindir”.
Dietoloq ətin süni ətin yaradacaq müsbət və mənfi təsirlərindən də danışıb. O, qeyd edib ki, süni ət qida yoluxucu xəstəliklərin yayılması baxımından ən yaxşı seçimdir.
“Kəsilən heyvanlar tez-tez təhlükəli bakteriyalarla çirklənir, lakin ciddi nəzarət altında yetişdirilən ətdə belə olmamalıdır.
Digər potensial sağlamlıq faydaları arasında əlverişli qida profilinə (yəni doymuş yağlar, daha sağlam yağlar və s.) malik ət yaratmaq qabiliyyəti və böyük təsərrüfatların tez-tez istifadə etdiyi antibiotiklərə, hormonlara və əlavələrə ehtiyacın olmamasıdır.
Laboratoriyada yetişdirilən ət heyvanların rifahı üçün əhəmiyyətli faydalar təklif edir və nəhayət, istehsalçılar istehsalı artıra bilsələr, etibarlı və sərfəli zülal mənbəyi təmin etməklə bu, ərzaq təhlükəsizliyi problemlərini həll etməyə kömək edə bilər”.
D. Enn süni ətin qiymətinin yüksək olduğuna da diqqət çəkib.
“Ən böyük narahatlıq ondan ibarətdir ki, onun istehsalı hələ də çox baha və miqyası çətindir. İstehsalçıların bir çoxu xoşagəlməz amilləri aradan qaldırmalı olacaqlar. Bu, tanış olmayan yeməkdir və onun təhlükəsiz və ənənəvi ətlə müqayisə oluna biləcəyini fərz etsək, onu qəbul etmək üçün çoxlu maarifləndirici və marketinq işləri aparılmalıdır”.
Sonda ekspert süni ətin gələcəkdə faydalar verəcəyinə inandığını etiraf edib. Dietoloq hər kəsi bitki əsaslı qidalara üstünlük verməyə çağırıb.
“Düşünürəm ki, hüceyrələrdən yetişdirilən ət nəzərə alınmalıdır, lakin onun gözlənildiyi qədər fayda verə biləcəyini söyləmək hələ tezdir. Sağlamlıq və təhlükəsizliyə gəldikdə də, bunu söyləmək hələ tezdir. Təbii ki, yetişdirilmiş ətin xərçəngə səbəb olduğuna dair heç bir sübut yoxdur. Lakin onun sağlamlığın hər hansı aspektinə müsbət, mənfi və ya neytral təsir göstərdiyini söyləmək üçün illərlə araşdırma tələb olunur.
Bir qidalanma mütəxəssisi olaraq, hər kəsin daha az ət və yüksək işlənmiş qidalar və daha çox bütöv, bitki əsaslı qidalar yeməsini istərdim. Biz əminik ki, bu, ətraf mühitə və sağlamlığımıza müsbət təsir göstərə bilər”.
Sağlam qidalar haqqında digər məqalələrlə annedanahy.com saytında tanış ola bilərsiniz.
Nurlana Hacıyeva
