Bu ilin yanvar ayının 10-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2017 – ci ili "İslam Həmrəyliyi” ili elan etməsi dünyanın bütün dövlətləri, xüsusilə İslam ölkələrilə yaxşı əlaqələrə malik Azərbaycan üçün gözlənilməz bir hadisə deyildi. Bu hadisə Azərbaycanda multikulturalizm ili olmuş 2016-nın təbii davamıdır. Son dövrlərdə Azərbaycan müxtəlif sahələrdə, eləcə də dünyanın bütün ölkələri ilə münasibətlərində onun bütün beynəlxalq miqyaslı tədbirlərdə əsas götürdüyü tolerantlıq, qarşılıqlı hörmət və dinc yanaşı yaşama dəyərlərindən çıxış edərək qurduğu əlaqələrdə də nəzərəçarpacaq bir inkişafın şahidi olmuşdur. Azərbaycanda bir çox millətlərin və müxtəlif dinlərin nümayəndələrinin yaşamasına baxmayaraq, onlara münasibətdə hər hansı bir ayrı-seçkilik görmək mümkün deyildir, əksinə onlar fikir və mentalitet uyğunluğu ilə bir ailə daxilində yaşayırlar.
Şübhə yoxdur ki, Azərbaycanın müsəlman dövlətlərinin bir-birinə daha da yaxınlaşması və onlar arasında dostluq əlaqələrinin qurlamasında oynadığı rol ona 2017-ci ili İslam Həmrəyliyi ili olaraq elan etməsi haqqını verir. Bu həm də onun gələcək bir neçə il ərzində bu missiyanı daşımasına da haqq qazandırır.
Azərbaycanın bütün İslam dövlətləri ilə əlaqələrin qurulmasına və möhkəmləndirməsinə verdiyi diqqətə parlaq misal kimi onun IV İslam həmrəyliyi oyunlarına ev sahibliyi etməsidir. Bu dünya miqyaslı hadisə, sırf idman hadisəi olmayıb həm də böyük social-siyasi məzmuna malik bir tədbir idi.
Məlumdur ki, öz ümumi mənasında həmrəylik özündə həm də əməkdaşlıq, qarşılıqlı yardım, yekdillik və müttəfiqlik kimi anlayışları da daşıyır. Bu məna həmçinin məzluma yardım, zalıma qarşı mübarizə və əmin-amanlığın qorunması anlamını da verir. Bu baxımdan İslam Həmrəyliyi və habelə İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı Qarabağın və ermənilərin işğal etdiyi başqa Azərbaycan torpaqlarının ən tez bir vaxtda işğaldan azad edilməsində, BMT TŞ-nin qərarlarının yerinə yetirilməsində yardımçı olmalıdır. Fikrimizcə, bu iş İslam dünyasının Azərbaycan kimi bir qardaş ölkə ilə olan həmrəyliyinin təzahürü olardı. Çünki Azərbaycan, hər zaman və davamlı bir şəkildə İslam dövlətlərilə həmrəylik nümayiş etdirir, müsəlman ölkələrinin hər hansı birində böhran yaşandıqda həmişə öz kömək əlini uzadır.
Azərbaycanda tarixiliklə müasirlik üzvi vəhdətdədir, ölkə Şərqlə Qərbi birləşdirən həlqədir. Bu səbəbdən də onun ərazisində çox saylı müsəlman və qeyri-müsəlman, həmçinin başqa din və məzhəblərin də nümayəndələri yaşayırlar. Bu mənada Azərbaycan bütün dünyaya göstərir ki, o, bir müsəlman dövlətidir, müsəlman dünyasının problemləri onu da qayğılandırır, İslam ölkələrinin birliyinə səy edir. Azərbaycan bir daha bütün dünyaya sübut etdi ki, müsəlman ölkələri bir-birilə münaqişədə deyil, əksinə inkişaf edən, bir-birilə həmrəy və vəhdətdə olan ölkələrdir.
Qeyd edilməlidir ki, Azərbaycan dünyada ilk dəfə olaraq sünni və şiyələrin birləşib bir cərgədə duraraq “Vəhdət namazı” adı ilə Cümə namazını qıldıqları bir ölkədir. Bu gün şiyə və sünni müsəlmanlar ölkə başçısı İlham Əliyevin açılışını etdiyi Qafqazda ən böyük “Heydər” məscidində bir yerdə, bir imamın arxasında duraraq namaz qılırlar.
Azərbaycanda istər yerli sakinlərə, istərsə də bura gələn qonaqlara münasibətdə tolirantlıq və dözümlüyün hökm sürməsinə, dini və ya milli ayrıseçkiliyə yol verilməməsinə aid misallar çoxdur. Azərbaycanın 2017-ci ili “İslam Həmrəyliyi” ili elan etməsi bu ölkənin İslam dünyasını narahat edən bütün problemlərin həllində müsəlman dövlətlərilə həmrəyliyinə və əməkdaşlığına olan marağının, onun dünyada İslam dünyasının mötədil obrazının formalşadırması cəhdinin, davamlı inkişaf və tərəqqi istəyinin ifadəsidir.
Şübhə yoxdur ki, bu Azərbaycanın təşəbbüsünün müsəlmanların sıralarının birləşdirilməsinə, onların bir-birinə daha çox yaxınlaşmasına, bütün müsəlman dövlətlərinin inkişaf və tərəqqisinə təsiri böyük olacaqdır.
Doktor Əhməd Sami əl-Ayidi, Misrin Azərbaycandakı mədəni və təhsil əlaqələri mərkəzinin müdiri.
Ərəb dilindən tərcümə edən Fəlsəfə doktoru Zakir Qasımov
