Ötən şənbə günü, Salvador Hökuməti, Mərakeş Krallığının Hökumətinə, "Səhravi Ərəb Demokratik Respublikasını (SƏDR)" tanımaq haqda qərarını ləğv etməsi və bu quruluşla bütün əlaqələrini kəsməsi qərarı ilə bağlı məlumat verib. Bu açıqlama, Xarici İşlər və Beynəlxalq Əməkdaşlıq naziri Nasser Bourita və onun Salvadorlu həmkarı Alexandra Hill Tinoco-nun Salvador prezidenti Nayib Bukelenin iştirakı ilə imzalanan birgə bildirişdə verilib.
Salvador, Mərakeşin muxtariyyət planını Qərbi Səhra qarşıdurması üçün həll yolu kimi qiymətləndirən ölkələrin siyahısına qatılıb. Bu ayın əvvəlində Braziliya, Çili, Surinam Respublikası və Dominikan Respublikası müxtəlif sahələrdə Mərakeş ilə ikitərəfli əməkdaşlığın inkişafında olan maraqlı olduqlarını təsdiqləyiblər və Mərakeşin Qərbi Səhra ilə bağlı mövqeyini dəstəklədiklərini bildiriblər.
Mərakeşin Qərbi Səhra ilə bağlı mövqeyinə, eləcə də 2007-ci ildə Təhlükəsizlik Şurasına təqdim etdiyi muxtariyyət təklifi ilə bağlı beynəlxalq səviyyədə dəstək artır.
Göründüyü kimi, zamanla dünyada daha çox ölkə qanunsuz olaraq yaradılmış rejimlərə qarşı hərəkət etmək üçün səyləri birləşdirmək zərurətini başa düşür və qəbul edir.
29 mayda Fransanın Val-d'Oise departamentinin inzibati məhkəməsi Fransanın Arnouville şəhərinin meri Pascal Doll və Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altında olan Azərbaycanın Xocavənd şəhərinin yaşayış məntəqəsinin separatçı lideri arasında imzalanmış 22 oktyabr 2018-ci il tarixli "dostluq nizamnaməsini" ləğv edib.
Sersi-Pontoise Məhkəməsi Arnovil nizamnaməsini ləğv etdikdən sonra, Grenoble Şəhər İnzibati Məhkəməsi, daha əvvəl Valence Bourg-les-Valence və Bourg de Peug idarələri ilə Dağlıq Qarabağdakı bir neçə bələdiyyə idarəsi arasında imzalanmış 4 oxşar müqaviləni ləğv edib.
Fransa bir daha Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini və qondarma Dağlıq Qarabağın tanınmamasını təsdiqləyib.
Bu son hadisələr mütləq hər iki bölgədə münaqişələrin həlli və sülhyaratma prosesinə müsbət təsir göstərəcək. Bu, həmçinin gələcəkdə hər hansı bir şəhər müstəqil hərəkət etmək və separatçılarla müqavilə imzalamağa qərar verdiyi təqdirdə digər hökumətlər tərəfindən oxşar fəaliyyətin baş verməsinin qarşısını almasına yaxşı bir nümunədir. Bütün ölkələr beynəlxalq hüquq və standartlara uyğun hərəkət etməlidirlər. Özünü müstəqil elan edən respublikalarla müqavilə və ya nizamnamə imzalamağa imkan verən qanun yoxdur. Əgər bu baş verərsə, şəhər administrasiyasının günahıdır.
Azərbaycan ilə Mərakeş Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin və Mərakeşlə Polasorio Cəbhəsi arasında Qərbi Səhra münaqişəsinin sülh yolu ilə həllini həmişə dəstəkləyiblər. Bununla belə ayrı-ayrı dövlətlər və ya şəhərlərin separatçılarla müqavilə imzalaması oxşar fəaliyyətlər həll prosesində çətinliklər doğurur və münaqişələrdə gərginliyin yaranmasına səbəb olur.
Polisario Cəbhəsi və Dağlıq Qarabağdan olan separatçılar "rəsmi" müqavilələrin imzalanması yolu ilə tanınmağa çalışırlar. Bu vəziyyətlərdə onlar doğru olmayan məlumatları təbliğ etmək və yaymaqdan, eləcə də onlara inananları pis vəziyyətdə qoymaqdan çəkinmirlər.
Azərbaycan Respublikası və Mərakeş Krallığı, yerləşdikləri bölgələrdə lider mövqe tutmaqda davam edirlər. Hər iki tərəf çox sürətlə inkişaf edir və qlobal arenada tərəfdaşların sayını artırır. Onlar özləri də həmişə bir-birinin ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirlər.
2007-ci ildə Baş Assambleya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü təsdiqləyən, erməni qoşunlarının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarılmasını tələb edən qətnamə (A / 62 / L.42 saylı qətnamə) qəbul edib. Həmçinin, Assambleya Mərakeş də daxil olmaqla, 39 leyhinə, 7 əleyhinə, 100 bitərəf olmaqla Azərbaycan əhalisinin öz evlərinə qayıtmaq kimi əsas hüququnu təsdiqləyib və heç bir dövlət Azərbaycan torpaqlarının işğalı nəticəsində yaranmış vəziyyəti qanuni hesab etməməli və ya bu vəziyyəti qoruyub saxlamağa kömək etməməlidir.
2011-ci ildə Azərbaycan və Mərakeşin BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi olmayan üzvləri seçilməsi iki ölkə arasında əməkdaşlığın inkişafına təkan verdi.
2016-cı ildə İstanbulda keçirilən Sammitdə İƏT, Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzü ilə bağlı Əlaqələndirmə Qrupu yaratdı və bura Mərakeş (Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, Pakistan, Malayziya, Mərakeş, Cibuti və Qambiya) daxildir.
Azərbaycan Qərbi Səhra məsələsində ədalətli həll yolu tapmaq üçün Mərakeş tərəfindən təklif olunan muxtariyyət planını dəstəkləyir.
2007-ci ildə təklif olunan Mərakeşin Muxtariyyət Planına əsasən, Səhravi Ərəb Demokratik Respublikasına öz işlərini demokratik yolla, qanunvericilik, icra və məhkəmə orqanları vasitəsilə həyata keçirmək və millətin iqtisadi, sosial və mədəni həyatında fəal iştirak etmək hüququ veriləcək. Bundan əlavə, bölgənin inkişafı, bərpası və daha da inteqrasiya etməsi üçün lazım olan maliyyə imkanları ilə təmin ediləcək.
İqtisadi inkişaf, enerji, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və turizm sahələrində Azərbaycan Respublikası ilə Mərakeş Krallığı arasında daha geniş əməkdaşlıq üçün böyük potensial var. İki ölkə böyük investisiya potensialına malikdir ki, bu da biznes strukturları üçün çox cəlbedicidir. İki ölkənin gözəl və unikal yerləri hər iki ölkədə turizm sahəsində təşəbbüslə çıxış edənlər üçün çox cəlbedici ola bilər. Öz növbəsində, Azərbaycanın və Mərakeşin müstəqil siyasəti və güclü regional mövqeyi beynəlxalq aləmdə Polisario Cəbhəsi və Dağlıq Qarabağ kimi öz müstəqilliyini elan edən və tanınmayan separatçı rejimin nümayəndələri ilə deyil, rəsmi hökumətlər ilə ikitərəfli əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün daha çox tərəfdaşlar cəlb edəcək.
Anastasiya Lavrina,
Avrasiyanın aparıcı siyasi analitikidir və televiziyada siyasi proqramlarda çıxış edir
