Covid-19 virusu 2020-ci ildə yaddaşlardan silinməyəcək bir iz qoydu. Koronavirusun yaratdığı fəsadlar Asiya və Sakit okean boyunca yerləşən ərazilərdə etibarlı və fasiləsiz enerji təminatının zəruriliyini üzə çıxardı.
Enerji nəinki səhiyyə müəssisələrinin fəaliyyətini davam etdirməsinə, həmçinin məsafədən təhsil almaq, işləmək üçün zəruri olan sistemlərin, mexanizmlərin hərəkətə gətirilməsinə yardım edən mənbədir. Enerji, milyardlarla peyvəndin insanlara əl çatanlığını təmin edən, logistikanı dəstəkləyən vacib bir ünsürdür.
Sevindirici xəbər budur ki, bölgəmizin enerji sistemləri pandemiyada fəaliyyət göstərməyə davam edir. Çin və Hindistan kimi bölgə ölkələrində bərpa olunan enerjinin inkişafı 2020-ci ildə daha etibarlı xəttlə inkişaf edib.
Asiya-Sakit okean bölgəsində enerji sistemi təmiz, səmərəli və aşağı karbonlu texnologiyalara keçdikdə, pandemiyanın ortaya çıxması bəzi məsələləri gündəmə gətirir. Çevrilmiş enerji sistemi, COVID-19 kimi gələcək böhranlara davamlılığımızı təmin etməyə necə kömək edə bilər? Təmiz və davamlı enerji COVID-19 pandemiyasından qurtulmaq üçün mühim rol oynayır. DİM-lərin birlikdə daha yaxşı şəkildə bərpa olunma üçün aparıcı qüvvə kimi əhəmiyyətini vurğulayaraq, iki mühüm cəhətə diqqət yetirməliyik:
İlkin olaraq, DİM-lərdə ciddi irəliləyiş edərək, cəmiyyətləri ilk növbədə COVID-19-a qarşı daha həssas edən sistematik məsələlərin çoxunu - sağlamlıq, yoxsulluq, bərabərsizlik kimi həssas mövzuları həll etmək lazımdır.
İkinci olaraq, ölkələr öz cəhdlərini keçmişdəki maye yanacaq kimi sahələrə yönəltsələr, ehtiyac duyduğumuz iş yerlərinin açılması və ya gələcək nəsillər üçün vacib olan qlobal hədəflərə çatmaqda əla fürsət yaranar. Enerji sektoru, öz növbəsində gələcəyin təmiz sənayesinə uyğunlaşmaq üçün çoxsaylı imkanlar təklif edir.
Faktlar onu göstərir ki, bərpa olunan enerji və enerji səmərəliliyi layihələri maye yanacaq layihələri üçün eyni sərmayənin müqayisəsində daha çox iş yeri yaradır. Təmiz yemək və elektrik enerjisinə çıxış xərclərini artıraraq, kənd yerlərində iqtisadi aktivliyi artıra və bu cəmiyyətləri, xüsusən də qadın və uşaqların rifahı üçün daha davamlı və əhatəli müasir infrastrukturlar qura bilərik.
Bəzi ölkələr davamlı enerjiyə sürətlə çevrilməyə uzunmüddətli bir baxış və sadiqlik nümayiş etdirərək karbon neytrallığını elan etdilər. COVID-19 böhranı, özümüzü və cəmiyyətimizi təhlükəsiz saxlamaq üçün həyatımızın bir çox tərəfini dəyişdirməyə məcbur etdi. Müasir enerjini hamının istifadəsinə vermək və davamlı enerjiyə keçid yolu ilə bölgənin enerji sistemini karbondan təmizləmək kimi mühüm addım atmağa sövq etdi.
2030-cu ilədək Davamlı İnkişaf Gündəmi yolunda ətraf mühiti qorumaqla birlikdə cəmiyyətimizi və iqtisadiyyatımızı bərpa etmək üçün davamlı enerji potensialından lazımı qədəri istifadə etməliyik.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibinin müavini və ESCAP-ın İcraçı katibi Armida Salsia Alishahbana