Son zamanlar bəzi yerli və xarici ekspertlər Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni hərbi lokal əməliyyatın keçirilməsini istisna etmir. Bəzi ekspertlər bunu Zəngəzur koridorunun açılmaması, Ermənistan-Azərbaycan sərhədlərinin müəyyənləşdirilməməsi, erməni diversiya qruplarının davamlı təxribatlar törətməsi və s. kimi səbəblərlə bağlayırlar.
Bundan əlavə, Ermənistanın "Genaket" analitik mərkəzinin rəhbəri, hərbi ekspert Tiqran Abramyan bildirib ki, bir müddət sonra Ermənistan ordusu Xankəndidən könüllü şəkildə çıxmaqdan imtina etsə, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri yeni hərbi əməliyyata başlaya bilər.
Qeyd edək ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Şuşaya tarixi səfəri zamanı Prezident İlham Əliyev Ərdoğana Xankəndi şəhərinin Şuşadan görünən mənzərəsini göstərərək “orada da olacağıq deyə” mesaj vermişdi. Şuşa bəyannaməsinə görə, Türkiyə və Azərbaycan "üçüncü ölkədən təhlükə olarsa" bir-birini qoruyacağı öhdəliyini üzərlərinə götürüblər. Bəyannamədə Türkiyə və Azərbaycanı dəmir yolu və avtomobil yolu ilə birləşdirəcək Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı çox açıq ifadələr öz əksini tapıb. Ermənistan baş naziri vəzifəsini icra edən Nikol Paşinyan isə dəhlizlə bağlı son çıxışında “nə Meğri, nə Zəngəzur, nə də dəhliz sözləri birgə bəyannamədə yoxdur” deyib.
Qeyd edilən məqamlar, həmçinin Rusiya sülhməramlılarının Xankəndində mövcudluğunun “qeyri-müəyyənliyi” məsələsi Ermənistanla Azərbaycan arasında yeni hərbi lokal əməliyyatın keçirilməsi ehtimalını yaradır.
“Hazırki vəziyyətdə Ermənistanın Azərbaycana qarşı hansısa kiçikmiqyaslı təxribatlar törətməsi istisna olunmasa da, irimiqyaslı əməliyyatların keçirilməsindən söhbət gedə bilməz. Bunun üçün Ermənistan kifayət edə biləcək imkan və potensiala malik deyil”.
Bu sözləri hərbi ekspert Ədalət Verdiyev Eurasia Diary-yə açıqlamasında deyib.
“Hərbi əməliyyatların bərpa olunmasını Azərbaycan da arzu etmir. Çünki Azərbaycan tərəfi artıq azad edilmiş ərazilərdə quruculuq işlərinə başlayıb və inşaat işləri tam sürətlə davam edir. Hərbi əməliyyatların başlaması bu prosesləri qismən ləngidə bilər. Bu isə Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir. Amma Ermənistan bunu çox "xahiş edərsə" və təxribatlara yol verərsə təbii ki, kiçikmiqyaslı antiterror və yaxud buna bənzər digər əməliyyatlar keçirilə bilər”.
Ekspert Paşinyanın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlərə toxunub: “Kimsə Paşinyandan seçki öncəsi başqa cür bəyanat gözləyə də bilməzdi. Paşinyan bu bəyanatı səsləndirməzdən öncə imzaladığı sənədə də göz gəzdirməlidir. Zəngəzur dəhlizi Azərbaycanın Ermənistana təqdim etdiyi Laçın koridoru qarşılığında açılmalıdır və açılacaq. Bunun başqa yolu yoxdur. Ermənistanın arxalandığı bir-iki ölkə var ki, onların da səsi daha əvvəlki kimi eşidilmir. Görünür, onlar da artıq Qarabağ məsələsinin arxada qaldığı və münaqişənin başa çatması ilə razılaşıblar. Bununla razılaşmayanlar Ermənistanın keçmiş prezidenti Levon Ter-Petrosyanın son bəyanatlarına baxa bilərlər”, - deyə o, qeyd edib.
Ədalət Verdiyev Rusiya sülhməramlılarının Xankəndində mövcudluğu haqda danışarkən bildirib ki, Qarabağ ərazisinin tamamı Azərbaycana aiddir və bunu Rusiya da belə tanıyır: “Rusiyanın ora gəlməsi birgə bəyanatın şərtlərində öz əksini tapıb və hansı şərtlərlə çıxacağı da dəqiq şəkildə göstərilib. Tərəflərdən biri Rusiyanın iştirakını məqbul görməzsə və müddətin artırılmasını altı ay əvvəlcədən bəyan etməzsə, o zaman bu altı ay müddəti Rusiyanın öz qoşunlarını geri çəkməsinə siqnal kimi qəbul ediləcək. Rusiyanın bölgədən çıxmayacağından söhbət gedə bilməz. Çünki bu Rusiyanın nüfuzuna böyük bir zərbə endirmiş olar və bəlkə də buna görə beynəlxalq təşkilatlar Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq edə bilərlər. Bundan sonra artıq həmin qoşunların Qarabağda yerləşməsi qeyri-qanuni hesab ediləcək. Heç kim də düşünməsin ki, Azərbaycan və Türkiyənin bu qədər uyğun bir şəraitdə, müttəfiqlik, Şuşa bəyannaməsi fonunda Rusiya belə bir riskə gedə bilər. Bu real səslənmir. Zamanı gəlincə, necə ki, 1990-cı ildə 20 yanvardan sonra SSRİ geri çəkildi, 1992-ci ildə Rusiya geri çəkildi, necə ki, 2012-də Qəbələdən geri çəkildi, indi də eyni qaydada Qarabağdan geri çəkiləcək”.
Gülnar Səlimova
