İran silahlı qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Məhəmməd Baqiri oktyabrın 18-də Rusiya müdafiə naziri Sergey Şoyqu ilə görüşüb. M. Baqirinin sözlərinə görə, görüşdə Rusiyadan qırıcı təyyarə və helikopterlər almaqla bağlı sazişin reallaşması üçün müzakirələr aparılıb. O bildirib ki, Rusiya və İran böyük iqtisadi-ticari, hərbi və siyasi əlaqələrə malikdir: “Rusiya artıq neçə ildir ki, Buşəhr AES-in tikintisini aparır. Tehran və Moskva hərbi əməkdaşlıq edir, birgə hərbi təlimlər keçirir”.

Qeyd edək ki, qırıcı və helikopterlərin alınması ilə bağlı sazişin İrana silah ixracı ilə bağlı BMT sanksiyaları ləğv edilən kimi imzalanacağı bildirilir.

Rusiya ilə İran arasında hərbi sahədə imzalanacaq sazişin verə biləcəyi texniki imkanlar və bu əməkdaşlığın bölgədəki qüvvələr balansına təsiri barədə hərbi ekspert Ədalət Verdiyev EDNews.net-ə şərh verib.

Ə. Verdiyev bildirib ki, Rusiya ilə İran bir-biri ilə həm nüvə sahəsində, həm də hərbi-texniki sahədə əməkdaşlıq etməyə məcburdurlar, çünki hər iki dövlət ABŞ tərəfindən çox ağır sanksiyalar altındadır: “Bu ölkələrin heç biri son bir neçə il ərzində artıq kənardan qərb texnologiyalarını əldə edə bilmir. Bu isə yerli müdafiə sənayesinin inkişafına kifayət qədər ciddi problemlər yaradır. Hazırda İran Rusiya ilə müəyyən müqavilələr imzalamağa can atır. Bu həm də daxili auditoriyanı sakitləşdirmək üçün hesablanıb. İran xüsusilə də aviasiya sahəsində çox ciddi problemlərlə qarşı-qarşıyadır”.

Ekspert qeyd edib ki, buna baxmayaraq, hər iki dövlət istəsə də hələ ki, müqavilə imzalamağa risk etmir: “Çünki müqavilənin imzalanması və bu müqavilə üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsi, yəni İrana hərbi aviasiya vasitələrinin çatdırılması BMT-nin sanksiyaları ilə məhdudlaşdırılıb. Əgər bu fəaliyyətlər həyata keçirilərsə BMT ixracatçıya və idxalçıya qarşı sərt sanksiyalar tətbiq edə bilər. ABŞ isə bu sanksiyaların qəbul edilməsi müddətini gözləməyə də bilər. Çünki artıq illərdir ki, ABŞ İrana qarşı kifayət qədər sərt bir mövqedə dayanıb, sanki İranın bu sahədə yanlış bir addımını gözləyir”.

Ekspert hesab edir ki, bu açıqlamalar İranın daxili auditoriyası üçün hesablanıb: “Ortada nəinki çatdırılma, hətta müqavilə belə yoxdur. Amma Rusiyanın İranla birgə əməkdaşlığı İran ordusu üçün müəyyən müsbət dəyişikliklərə gətirib çıxara bilər. Çünki hazırda İran ordusunun təchizatı kifayət qədər bərbad vəziyyətdədir. Odur ki, onların silah əldə etmək üçün Rusiyadan daha ciddi müttəfiqi yoxdur. Yəni İranla birgə olan Şimali Koreya, Suriya və ya Venesuela İrana hansısa hərbi məhsul ixrac etmək qabiliyyətinə malik deyil. Odur ki, İran məcburən Rusiyanın ətəyindən möhkəm yapışmalıdır”.

Gülnar Səlimova

Məqalə Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmışdır