ABŞ Rusiyanın SWIFT-dən məhrum edilməsi ilə bağlı qadağa məsələsini yenidən gündəmə gətirib.
Qeyd edək ki, Prezident Co Bayden hələ təzəcə postu təhvil aldığı dönəmdə, Rusiyanın təcavüzkar siyasəti, ABŞ-dakı seçkilərə müdaxiləsi, kiberhücumlar və ABŞ vətəndaşlarının zəhərlənməsi ittihamı ilə bağlı belə bir sanksiya xəbərdarlığı etmişdii. Lakin passiv idarəetmə prinsipi ilə fəaliyyət göstərən Bayden sonradan bir qədər geri addım atdı.
Hazırda Rusiya ilə Ukrayna arasındakı münaqişə yenidən ABŞ-ın Rusiyaya qarşı sanksiya planını gündəmə gətirib. Hərbi kəşfiyyat xəbər verir ki, Kreml kiçik qonşusuna qarşı 175 000 nəfərlik ordu və çox sayda tank və artilleriya qurğuları ilə çoxşaxəli bir hücum planına hazırlaşır. Vaşinqton bu cür genişmiqyaslı mümkün hərbi təcavüzün qarşısına birbaşa çıxmaq fikrində olmadığından, alternativ yollar arayır.
CNN telekanalı xəbər verir ki, Co Bayden hərbi təcavüzdən çəkindirmək üçün Rusiyaya, şəxsən prezident Vladimir Putin və onun ətrafındakı şəxslərə sanksiya tətbiq etmək, eləcə də Rusiyanı SWIFT beynəlxalq bank sistemindən çıxartmağa hazırlaşır.
Atlas Araşdırmalar Mərkəzinin siyasi analitiki Samir Hümbətov proseslərlə bağlı EDNews.net-ə şərh verib.
O, artan gərginlik fonunda Rusiyanın yaxın gələcəkdə Ukrayna və Qərblə müharibə etmək niyyətində olduğunu qeyri-real adlandırıb.
“Hesab edirəm ki, ABŞ-ın Rusiya barədə düşüncələri sadəcə məsələni bir qədər şişirtmək bəhanəsidir. Məncə, Rusiyanın Ukrayna sərhədlərinə ordu toplaması onun böyük müharibəyə atılmaq niyyətindən irəli gəlmir. Əvvəla rəqib tərəfin Rusiyaya qarşı qoyduğu sanksiyaların nəticəsinə diqqət etmək lazımdır. Rusiya hazırda iqtisadi böhran yaşamaqdadır. Müharibə edən ölkə cildində görünməsi sadəcə bir blefdir və onun ABŞ-a qarşı saymazlığı da öz hegemonluğunu göstərmək kimi qəbul edilməlidir. Rusiyanın son dönəmdə Çindən aldığı kredit borcu 90 milyard dolları təşkil edir. Ağır durumda olan Rusiya neftdən gələn illik 80 milyard gəlirlərlə bu borcu ödəməkdədir. Bunu Vaşinqton da çox gözəl bilir. Bu üzdən də ABŞ Rusiyanı küncə sıxışdırmaq üçün SWİFT taktikasini işə salıb”.
Samir Hümbətov həmçinin Rusiyanın SWİFT-dən qoparılmasından sonrakı aqibəti barədə açıqlama verib.
“Rusiya iqtisadi baxımdan tük üstündədir. Əvvəla, Rusiyanın bu sistemdən tam təcrid edilməsi o qədər asan məsələ deyil. Çünki Rusiyanın SWİFT-dən qoparılması böyük bir dinamitin partlaması kimi effektə malikdir. Bu günədək İran, Şimali Koreya, Suriya və Afrika ölkələri SWİFT-də daxil edilməsələr də, bu onlar üçün ciddi problem yaratmır. Məsələn, İranın SWİFT-dən kənar olması onu sadəcə daxili kənd təsərrüfatından gələn gəlirlərə göz tikməsinə vadar edib. Rusiya isə belə bir imkana malik deyil. Rusiya əraziləri bütöv bir materiki əhatə etsə də, onun yalnız 21%-i kənd təsərrüfatına yararlıdır. “Ac qılınca çarpar” məsəli ilə desək, bu o deməkdir ki, Rusiya böyük ticarətdən məhrum olaraq nəticədə parçalana bilər.
Düzdür, ola bilsin ki, Rusiya vəziyyətdən çıxış yolu üçün bir müddət sonra Çinlə daxili valyuta sistemi formalaşdırsın. Lakin bu Rusiya üçün tam effektiv olmaya bilər. Çünki Çin hazırda bəzi ölkələrlə bu cür ticarəti həyata keçirir və nəticə etibarı ilə ən böyük gəlirlər Çinin özünə qalır. Demək, bu da Rusiyanı tam qane edə bilməz. Bu səbəbdən də nə Rusiya SWİFT-dən məhrum ediləcək qədər ABŞ-ın qarşısında at oynadacaq, nə də ABŞ bu qədər irəli doğru addım atacaq”.
Elnur Ənvəroğlu
