Azərbaycanın BRİCS - ə qoşulmaq arzusu: Beynəlxalq ekspertlər imkan və perspektivlər DƏYƏRLƏNDİRİR

Analitika 16:00 12.07.2024

Azərbaycan Milli Məclisinin sədri Sahibə Qafarova Rusiya Federasiyasının Sankt-Peterburq O, Sankt-Peterburqda keçirilən BRİKS Parlament Forumunda iştirak edib. İştirakı çərçivəsində Azərbaycanın həm ikitərəfli münasibətlərdə, həm də çoxtərəfli formatlarda dialoqu, əməkdaşlığı və həmrəyliyi təşviq etdiyini bildirən Qafarova, "Bu prinsiplər BRİKS-in də prioritetləridir. Azərbaycan BRİKS-ə qoşulmaq arzusunu ifadə edir" deyib. Bəs bu ideyanı beynəlxalq ekspertlər necə təhlil edirlər? Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatının üzvü olaraq bu təşkilata maraq göstərməsi mövcud siyasi kursuna necə təsir edə bilər?

Ednews bu barədə sorğunu təqdim edir:

ABŞ - ın Azərbaycandakı 2011 - 2012 - ci illərdə fəaliyyət göstərmiş səfiri Metyu Brayza:

1695413006429805662_1200x630.jpg

“Xanım Qafarovanın bütün Azərbaycan hökuməti adından danışıb, Azərbaycanın BRİKS qrupuna qoşulmaq ambisiyasını müzakirə edib-etmədiyi mənə tam olaraq aydın deyil, lakin güman edirəm ki, o, bəyanatını prezident İlham Əliyev, XİN Ceyhun Bayramov və PA – nın Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev ilə razılaşdıraraq söyləyib. Doğrusunu demək lazımdır ki, bu, heç bir regional, geosiyasi bloklara qoşulmaq istəməyən Azərbaycan siyasətindən fərqli bir ambisiyanı hədəfləyən bəyanatdır. Azərbaycan isə bir neçə il ərzində Qoşulmama Hərəkatının belə mühüm lideri olub. Eyni zamanda, Azərbaycan xarici dünya ilə diplomatik münasibətlərini və təhlükəsizlik əlaqələrini ehtiyatlı, balanslı şəkildə idarə etmişdir. Beləliklə, Azərbaycan bir neçə il əvvəl Avropa və qlobal bazarlarla çox güclü əlaqələrinin olmasını təmin etmək üçün yolunu seçdi. Hansı ki, bütün bu imkanlar Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri, Cənubi Qafqaz qaz dəhlizi və Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1994-cü ildə imzalanmış "Əsrin müqaviləsi" vasitəsilə beynəlxalq neft şirkətlərini Azərbaycana qəbul etməsilə təmin edildi. Güman edirəm ki, BRICS-ə üzvlük Avropa və transatlantik birlik ilə bu münasibətləri tarazlaşdırmaqda yeni bir addım rolunu oynayacaq. Beləliklə təkcə Rusiya və Çinlə deyil, əlbəttə ki, Alyansın digər ölkələri Braziliya, Cənubi Afrika və Hindistan kimi ölkələrlə birlikdə digər istəkli ölkələrlə münasibətlər bir üst səviyyəyə çıxmış olacaq”.

Cənubi Qafqaz Tədqiqatlar Mərkəzinin direktoru Fərhad Məmmədov:

WhatsApp-Image-2023-09-19-at-16.14.27.jpg

“Qoşulmama hərəkatı ilə bu təşkilatın əslində heç bir uzlaşması yoxdur, çünki BRICS hərbi - siyasi və iqtisadi blok deyil. Bu, ölkələr tərəfindən yaradılan bir klubdur. Onun təşkilat forması, strukturları hələ formalaşır. Vahid qərarlar sistemi də mövcud deyil. Sadəcə şura kimi fəaliyyət göstərməkdədir. Ona görə, burada hər hansısa bir ziddiyyət yoxdur. BRICS-ə üzv olmaq, bu, nə hərbi siyasi, nə də iqtisadi öhdəliklər də mövcud deyil. Azərbaycan da BRICS-ə artıq bir müddətdir ki, maraqlanır. Bu marağın da, əsası ondan ibarətdir ki, burada çox böyük ölkələr cəmləşib İranın da BRICS+ formatına qoşulması ilə, demək olar ki, iki böyük qonşumuz bu formatta fəaliyyət göstərməkdədir. Eyni zamanda Azərbaycanın strateji tərəfdaşları da həmin quruma maraq göstərir. Həmçinin, Türkiyədə həm Şanxa Əməkdaşlıq Təşkilatı, həm də ki, BRICS-lə bağlı öz müsbət mövqeyini bildirir. Ona görə də bunlar bir-birini inkar etməyən təşkilatlar və formatlardır”.

Rusiya Prezidenti yanında Xarici Əlaqələr Şurasının üzvü Boqdan Bezpalko:

ria_6188769hr_f74.jpg

"Fakt budur ki, BRİKS strukturu G7, NATO, Avropa İttifaqı və bir çox başqaları kimi Qərb strukturlarına alternativ bir strukturdur. Belə halda bu, bir növ bir çox ölkələrin Qərbin son 100 ildə qurulmuş hökmranlığından qopmaq istəyini əks etdirir. Təbii ki, Azərbaycan da öz rəhbərliyinin simasında Qərbin hökmranlığından çıxmaq və BRİCS-ə üzv olmaqla öz suverenliyini tam gücləndirmək istəyini daha da hiss etdirə bilər. Digər şeylərlə yanaşı, BRİKS təkcə Rusiyanın, Qərbin artıq dominant qüvvə olmadığı yeni dünya nizamı qurmaq istəyini deyil, həm də Çin və Hindistan kimi güclü geosiyasi və iqtisadi qüvvələri əks etdirən strukturdur. Təbii ki, Azərbaycan Çinlə əlaqələr quracaq. İki ölkə arasında münasibətlər olduqca irəliləyib. Cənub-Şərqi Asiya maliyyə, iqtisadi və sənaye həyatının mərkəzinin hərəkət etdiyi bölgədir. Orada isə Çin üstünlük təşkil edir.

Digər məsələ isə, bu, enerji resurslarının ixracı və ya “Böyük İpək Yolu”, “Yeni Böyük İpək Yolu” kimi Çin layihələrində iştirak, Çindən Avropa İttifaqına malların Şərqdən – Qərbə doğru tranziti üçün yeni marşrutlar təmin edə bilər". 

ABŞ - da yaşayan rus əsilli siyasi analitik Endryu Koribko:

3535702.jpg

"Azərbaycanın BRİKS-ə marağı məntiqlidir, çünki təşkilat apolitik(siyasi olmayan) və sırf iqtisadi-maliyyə xarakterli olsa da, Beynəlxalq Münasibətlərin daha bərabər və ədalətli olması üçün islahatların aparılmasında açıq şəkildə ifadə edilmiş maraqlara malikdir. Bu, Azərbaycanın son üç ildə sədrlik etdiyi Qoşulmama Hərəkatının məqsədi ilə üst-üstə düşür. Üstəlik, Rusiya və İran BRİKS-in üzvü olduğu üçün bu, ölkənin siyasi maraqları üçün səsləşir və Azərbaycan bu ölkələr arasında ticarəti asanlaşdırmaqla, maksimum mənfəət əldə etməyi planlaşdırır. Ən yaxın müttəfiqi Türkiyə də bu yaxınlarda BRİKS-ə qoşulmaq niyyətini bəyan etdi ki, bu da Azərbaycan üçün daha bir strateji qazancdır. Strateji mənada Azərbaycanın Şimal-Cənub və Şərq-Qərb ticarətinin kəsişməsində yerləşməsi ona qlobal sistemli çoxqütblü keçidin iqtisadi ölçüsündə böyük rol oynamağa imkan verir ki, bu da BRİKS-də iştirakla böyük köməklik göstərəcək. Bakı bu blokla bağlı müzakirələrdə söz sahibidir və tezliklə tərəfdaş ola bilər. 

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bu yaxınlarda rəsmi genişlənmənin oktyabrda keçiriləcək Kazan Sammitinin gündəmində olmadığını açıqladı, çünki BRİKS-in ilk öncə rəsmi olaraq üzv olan ən yeni namizədlərini tam inteqrasiya etməlidir. Buna baxmayaraq, hazırda BRICS+ formatı üzrə tərəfdaş ölkələr kateqoriyası üzərində iş aparılır və məhz burada Azərbaycan qrupda iştirak edə bilər".

Əkbər Novruz

Bakıda restoranın fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO

Xəbər xətti

"Üçtərəfli işçi qrupunun fəaliyyəti Ermənistana görə dondurulub"
15:58 14.02.2025
Azərbaycanın Somali ilə əməkdaşlığı – Afrikada genişlənən əlaqələr
14:48 14.02.2025
Vergi dərəcələri dəyişəcək - Nəzarət artırılacaq
14:04 14.02.2025
"Türk dünyası beynəlxalq arenada artıq təşkilatlanmış güc kimi çıxış edir"
13:29 14.02.2025
Roma papası xəstəxanaya yerləşdirildi
13:08 14.02.2025
“E-Mühasibat” informasiya sistemi yaradılacaq
13:07 14.02.2025
Rusiyanın dronu Çernobil AES-ə düşdü
12:41 14.02.2025
Azərbaycan BOKT-ları korporativ idarəetmə standartları tətbiq etməli olacaq
12:38 14.02.2025
Ötən il cəmi bir telekanal cərimələnib
12:19 14.02.2025
İlkin hərbi qeydiyyata alınmaqdan boyun qaçıranlar cərimələnəcək
12:03 14.02.2025
Üzərinə həbs qoyulan əmlakla bağlı qaydaları Nazirlər Kabineti təsdiqləyəcək
12:01 14.02.2025
"Ukraynaya heç vaxt üzvlük vədi verməmişik"
11:39 14.02.2025
Ağdamda yük maşını minaya düşüb
11:26 14.02.2025
Britaniya Rusiyaya qarşı sanksiya siyahısını genişləndirib
10:56 14.02.2025
Şolts Almaniyada fövqəladə vəziyyət elan etməyə çağırdı
10:53 14.02.2025
Ağdamın Xıdırlı kəndində insan sümüklərinin qalıqları aşkarlandı
10:19 14.02.2025
Hikmət Hacıyev televiziya işçilərini təbrik etdi
10:03 14.02.2025
USAID terrorçuları da maliyyələşdirirmiş - 335 milyard dollarlıq korrupsiya
09:47 14.02.2025
Suriyada yeni konstitusiya hazırlanır
09:02 14.02.2025
"Azərbaycan antisemitizmi dərsliklərdə tanıyan ilk müsəlman ölkəsidir"
05:16 14.02.2025
"Kanadalıların 95 faizi bizə görə sağ qalırlar"
00:48 14.02.2025
ABŞ Hindistana F-35 tədarük edəcək
00:25 14.02.2025
Ukrayna nüvə silahı əldə edəcək?
00:05 14.02.2025
Sevgililər günündə 3 bürcün qəlbi qırılacaq
00:01 14.02.2025
"Ukraynada müharibə Baydenin sözünə görə başlayıb"
20:42 13.02.2025
Meksika "Google"u məhkəməyə verəcək
20:15 13.02.2025
“Azpulmat” və “Manato”ya borcu ödəməyənləri nə gözləyir?
19:30 13.02.2025
Quipu barədə nə bilirik?
18:24 13.02.2025
"Texnologiyanın 30 ildə bəşəriyyəti məhv etmə ehtimalı yüksəkdir" - Süni intellektin "atası”
17:34 13.02.2025
Çin Avstraliyaya xəbərdarlıq etdi
17:20 13.02.2025
Aİ-nin Rusiyaya qarşı sanksiyaları davam edəcək
17:02 13.02.2025
“Google” Polşa vətəndaşlarının süni intellektlə işləməyi öyrənməsi üçün 5 milyard dollar ayıracaq
16:38 13.02.2025
Modi Mask ilə görüşmək istəyir
16:35 13.02.2025
Müharibə başlayandan bəri Azərbaycana iki milyona yaxın Rusiya və Ukrayna vətəndaşı gəlib
16:02 13.02.2025
Səfərbərlik Xidmətinin bəzi əməkdaşları təltif olundu
15:30 13.02.2025
Samir Şərifova daha bir vəzifə verildi
15:28 13.02.2025
Maqsud İbrahimbəyovun 90 illiyi qeyd olunacaq
15:26 13.02.2025
"Hazırkı şərait Zelenskini pis vəziyyətdə qoyur"
15:22 13.02.2025
Tramp "Şimal-Cənub" dəhlizini bloklayır
15:21 13.02.2025
AKP "Qəzza Türkiyəyə birləşməlidir" fikrinə münasibət bildirdi
15:11 13.02.2025
Hamısı