“Ay səni xuş görmüşük, çuxdandı gürsənmirsən, Pşa Pşayeviç” - bu epizodun “Evləri köndələn yar” teletamaşasında yer aldığını ekran əsərinə baxanlar şübhəsiz yaxşı xatırlayırlar. Yəqin söhbətin kimdən getdiyini də bildiniz. Həmin tamaşada bərbər rolunu oynayan Atabala Səfərovdan bəhs edirik. Bu aktyorun adı çəkiləndə onu tanıyanların üzündə təbəssüm yaranır.
Atabala Səfərov teatr sənətində öz dəst-xətti, özünəməxsus oyun tərzi və texnikası olan aktyorlardan idi. Gəncliyində həkim olmaq istəyirmiş, amma alınmayıb. Tale onu teatr sənətinə gətirib və uğuru bu sahədə tapıb.
Daim gülərüz, pozitiv əhval-ruhiyyədə görünən sevilən aktyor haqqında nə yazıq ki, bu gün keçmiş zamanda danışmalı oluruq.
Atabala Səfərov o sənətkarlardan idi ki, siması, səmimiyyəti hamıya doğma gəlirdi. Yəqin elə buna görə də onun oynadığı tamaşalara baxanlar indi də xatırlayanda düşünürlər ki, aktyor hələ də aramızdadır.
EDNews Modern.az saytına istinadən “Yaddan çıxmış sənətkarlar” layihəsində bu dəfə 71 illik ömrünün 49 ilini milli teatr sənətinin inkişafına həsr etmiş Əməkdar artist Atabala Səfərovdan yazır.
Atabala Səfərovu tanıyan adamlar, sənət yoldaşları, dostları onun həddindən artıq mülayim xasiyyətə, böyük ürəyə sahib olmağından danışırlar. Hamı onu sakit, həlim təbiətli, abırlı insan kimi xarakterizə edir. Bu, onun səsindən, davranışlarından, insanalara yanaşmasından da sezilirdi. Teatr sənətinə istedadı ilə töhfələr vermiş aktyor elə bir doğma simaya malik idi ki, onu görəndə istər-istəməz hamının üzü gülümsəyirdi...
Atabala Səfərov bir çox tamaşalarda, filmlərdə müxtəlif rollar oynayıb, amma bütün obrazları ilə də tamaşaçılara gülüş bəxş edib...
Aktyor ona bəxş edilən ömrünün 49 ilini tamaşalarda canlandırdığı obrazlarda yaşayıb, yadda qalıb.
Onun “Evləri köndələn yar” teletamaşasında canlandırdığı bərbər obrazı yəqin ki bu tamaşaya baxanların heç birinin yadından çıxmayıb.
Çünki Atabala Səfərov ifa etdiyi rolları tamaşaçıya sevdirməyi bacaran sənətkarlardan idi...
Atabala Osman oğlu Səfərov 1 sentyabr 1949-cu ildə keçmiş Dəvəçi (indiki Şabran) rayonunda anadan olub.
23 iyun 1971-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun Dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirib. Karyerasına da elə həmin vaxtdan - 1971-ci ildən Musiqili Komediya Teatrında başlayan aktyor, sonralar Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışıb.
1990-cı ildən iş yerini Dövlət Gənclər Teatrına dəyişib. 1998-ci ilə qədər Gənclər Teatrında qalan aktyor hətta bir müddət burada direktor müavini vəzifəsində də çalışıb.
1998-ci ildə isə yenidən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrına qayıdıb.
Daha sonra yaradıcılığını Gənc Tamaşaçılar Teatrında davam etdirib.
Aktyor fəxri adı xeyli gec alıb - 63 yaşında. 2012-ci ilin may ayının 9-da ona Əməkdar artist adı verilib.
Atabala Səfərov müxtəlif tamaşalarda maraqlı obrazlarla tamaşaçıların yaddaşında silinməz iz qoyub.
Çalışdığı teatrların səhnələrində Hacı Qara (“Sərgüzəşti-mərdi-xəsis”), Teymurləng (“Molla Nəsrəddin və Əmir Teymurun filləri”), Hacı Qəmbər (“Yağış, yağmur və daldan atılan daş”), Bəy (“Qaraca qız”), Şərbətəli (“Təzə gəlin”), Həsənqulu bəy (“O olmasın, bu olsun”), Şulu (“Əlli yaşında cavan”) və başqa obrazlara səhnə həyatı verən aktyor, həmçinin televiziya tamaşalarında oynadığı maraqlı rollarla tamaşaçı rəğbəti qazanıb.
Sonralar "Subaylarınızdan görəsiniz" tamaşasında Seyfi, "Səhnədə məhəbbət"də Milyonçu, "Bir saat xəlifəlik"də Bəhlul Danəndə, "Birgünlük siğə"də Qazi, "Şeytanın yubileyi"ndə Səlim rollarında da uğurla çıxış edib.
O, həmçinin, müxtəlif filmlərdə də oynayıb. Aktyor "Adı sənin, dadı mənim" televiziya tamaşasında Quzubala, "Evləri köndələn yar"da bərbər obrazlarıyla tamaşaçıların qəlbinə yol tapmışdı.
Amma sənətkarın işləri heç də həmişə rəvan getməyib.
Qeyd etdiyimiz kimi, Əməkdar artist fəxri adını təqaüd yaşına çıxma ərəfəsində ala bilib.
2014-cü ildə isə Atabala Səfərov ürəyindən əməliyyat olunub. Aktyorun ürəyinin 3 damarını dəyişiblər. Elə bu əməliyyatdan sonra səhhəti ilə əlaqədar sənətdən bir qədər aralı düşüb, səhnəyə az-az çıxmalı olub.
“Şükür Allaha, səhnəyə çıxa bilirəm. Rollarım var. Amma əvvəlki kimi, fəal səhnə həyatıma davam edə bilmirəm. Mənə səhnədə çevik hərəkətlər etmək olmaz. Son illər filmlərə, televiziya tamaşalarına çəkilmirəm. Məni tanıyıb, sevən tamaşaçılar televiziyada ifa etdiyim maraqlı tamaşalara görə qəbul ediblər. Tanınıram, sevilirəm. Sənətkar üçün bundan qiymətli heç nə yoxdur”,- əməliyyatdan sonra aktyor mətbuata açıqlamasında belə demişdi.
Əməliyyatdan sonra həkimin məsləhətilə gündə 3-4 kilometr yol gəzən aktyoru tez-tez Dənizkənarı bulvarda görmək olardı.
2016-cı ilin iyulun 18-də aktyor AzTV-yə gedən zaman yıxılıb qolunu da sındırmışdı. O hadisədən sonra sənətçinin qolu bir aydan çox gipsdə qalmışdı.
2019-cu ildə Gənc Tamaşaçılar Teatrının bir qrup aktyorunun əvvəlcə maaşı 50 faiz azaldılmış, sonra da onlar işdən çıxarılmışdı. O zaman teatr rəhbərliyinin qərarı ilə işdən çıxarılan aktyorlar arasında Əməkdar artist Atabala Səfərov da vardı. (Digərləri Xalq artistləri Yasin Qarayev, Ağaxan Salmanlı, Lətifə Əliyeva, Əməkdar artist Rahib Əliyev idi).
İşdən çıxarılmaya səbəb kimi isə aktyorların pensiya yaşına çatmaları göstərilmişdi.
Amma o zaman aktyorlar işdən çıxarılmalarına etiraz edərək geri çəkilmədilər və hadisə ictimailəşdiriləndən sonra onların rəyi nəzərə alındı.
Atabala müəllim təqaüdə çıxandan sonra bir dəfə mətbuata telekanallara çağırılmamağından incikliyini ifadə etsə də, “səbəbini bilmirəm, heç maraqlanmıram da" demişdi. Çünki o, umu-küsü etməyi, hay-həşir qoparmağı, əlavə söz-söhbətdə adının hallanmağını sevmirdi.
Bütün çətinliklərə rəğmən həyatdan gileylənməyən aktyor heç vaxt ağrı-acılarını dilə gətirmir, onunla həmsöhbət olan insanlara əsasən müsbət enerji ötürürdü.
Atabala Səfərovun aktyorluq məharətinə yüksək qiymət verən teatrşünas Aydın Talıbzadə onun adını məşhur aktyorlarla bir sırada çəkir:
“Gənc Tamaşaçılar Teatrının tarix və indisindən amplua və maska sərhəddində işləyən aktyorlara Əliağa Ağayev, Süleyman Ələsgərov, Hüseynağa Sadıqov, Gülşən Qurbanova, Ağaxan Salmanlı, Atabala Səfərov və digər bu kimi sənətçiləri nümunə göstərmək mümkündür. Təsadüfi deyil ki, milli teatr mədəniyyətində maska yaratmağa, miniatürlər teatında, estrada səhnəsində işləməyə meylli aktyor-müəlliflər məhz onların sırasındadır: Süleyman Ələskərov "Huşsuz baba", Hüseynağa Sadıqov "Xoruz baba", Əliağa Ağayev "Fırıldaqçı molla", Ağaxan Salmanlı "Vasvası intelligent", Atabala Səfərov "Yuxulu vələdüzna" maskalarının çoxsaylı variantlarını milli teatr və kino sənətinə gətirib”.
Dostu, Xalq artisti İlham Namiq Kamal Atabala Səfərovu nikbin, həyatsevər, etibarlı adam olaraq xatırlayır.
“O, rolu, sənəti barədə düşünürdü. Kiməsə yarınmaq onun xarakterinə yad idi. Atabala səhnə üçün yaranmışdı. Potensialını, bütün enerjisini də səhnə üçün xərcləyirdi. İstedadı, bacarığı, sənətsevərliyi böyük idi. Sadəcə, bir az şansı gətirməmişdi.
Onu daim tərbiyəli insan, gözəl ailə başçısı, ləyaqətli şəxsiyyət kimi xatırlayacağam”.
Tanıyanlar deyirlər ki, Atabala Səfərov həm də gözütox, sadə, qürurlu insan olub.
Elə aktyor özü də ömrünün sonlarına yaxın Modern.az-a müsahibəsində dolanışıqdan danışarkən təvazökarlıq etmişdi:
“Allah-təala ruzi-bərəkətimizi yetirir. Bir də görürsən ki, küçədə getdiyim yerdə pul tapıram. Vallah, 100 dollar, 100 manat tapdığım vaxtlar olub...
Maddi baxımdan çətinliklər olur e, sadəcə onu problem eləmək lazım deyil. Həyatda o şeyin davasını çəkmək lazımdır ki, onun mənası olsun ”.
Bəzi həmkarlarından fərqli olaraq sənətçi vaxtında özünə ev-eşik qura bildiyindən, müsahibəsində dünyadan köçərsə, gözünün arxada - ailəsinin yanında qalmayacağını söyləmişdi.
Ailəsindən həmişə razılıq edən aktyor deyirdi: “Mənim dostum həyat yoldaşımdır, bir də qızım... Allah hamının balasını xoşbəxt eləsin. Mənim də bir qızım var, həkimdir. Elə mən özüm də həkim olmaq istəyirdim, alınmadı. Dəmiryol xəstəxanasında həkim işləyir qızım. Bir də nəvəm var”.
Aktyor təqaüd yaşındaykən həyatda 65 yaşa çatdığına şükür etmişdi:
“Məktəb yoldaşlarımın 60 faizi, tələbə yoldaşlarımın 70 faizi dünyasını dəyişib. Əgər mən bu qədər yaşamışamsa, neyləmək lazımdır? Sevinmək lazımdır da… Bundan sonra nə yaşadınsa, qazancdır. Həyatda bir saat yaşadığın ömrün də ləzzətini almağı bacarmalısan. İstər çətin olsun, istər asan”.
A.Səfərov 20 dekabr 2020-ci il tarixində uzun sürən xəstəlikdən sonra ürək çatışmazlığından dünyasını dəyişib.
Gənc Tamaşaçılar Teatrının yaşlı aktyoruna kollektivdə hamı “əmi” deyə müraciət edirdi. Sənətçi dünyasını dəyişəndə teatrın kollektivi “aktyorların əmisi öldü...” deyə sosial şəbəkələrdə paylaşım etmişdilər.
71 yaşında həyatla əbədi vidalaşan sənətkar bu gün hörmət və ehtiramla xatırlanır...
