Son illər ərzində, xüsusuilə Ukrayna ilə müharibədən sonra sanksiyalar Rusiyanı enerji bazarında xeyli sıxışdırıb. Hazırda dollar və avrodan məhrum edilən Rusiya müvəqqəti olaraq öz milli valyutasını dövriyyəyə buraxıb. Hətta rəsmi məlumatlarda qeyd edilir ki, Rusiya yaxın zamanda enerji bazarında “Bitcoin” adlanan kriptovalyutadan istifadə etmək fikrindədir. Enerji məsələləri üzrə Rusiya Dövlət Dumasının rəhbəri Pavel Zavalnının sözlərinə görə, Rusiya yaxın zamanda artıq Türkiyə və Çin kimi ona müttəfiq olan ölkələrlə neft və qaz ticarətini bitcoin üzərindən həyata keçirməyi planlaşdırır. 

“Biz uzun müddətdir ki, Çinə rubl və yuan üzrə milli valyutalarda hesablaşmalara keçməyi təklif edirik. Türkiyə ilə lirə və rubl olacaq. Bunula yanaşı, biz həmçinin Bitcoin ilə ticarət edə biləcəyik,” - deyə Rusiya rəsmisi qeyd edib. Pavel Zavalnı həmçinin dost adlandırdığı ölkələrlə qızılla da ticarətin mümkün olacağını vurğulayıb.

Qeyd edək ki, Rusiya dünyada ən böyük neft və qaz ixracatçısı olmaqla yanaşı, həm də 47,805 milyard kub metr qaz ehtiyatlarına sahibdir. Onun ən böyük alıcıları arasında isə məhz Avropa dayanır. Məsələn, Rusiya gün ərzində əldə etdiyi təxminən 10 milyon ton xam neftin 4.7 milyon tonunu, yəni təxminən yarısını İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatına üzv olan 38 Avropa ölkəsinə ixrac edir. Bundan əlavə, Rusiya təkcə Avropaya qaz ixracını 2020-ci ilədək 20%-ə qaldırıb. 

Hazırda müharibə fonunda Rusiyanın enerji bazarında sərbəst hərəkət edə bilməsi və böyük alıcılarından olan Avropa ilə ticarəti hansı formada inkişaf etdirə biləcəyi sual doğuran məsələdir. 

Ednews məsələnin aktuallığını nəzərə alaraq, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü, millət vəkili Vahid Əhmədovun fikirlərini öyrənib. İlk olaraq, Rusiyanın enerji bazarında rublu işə salma planına toxunan millət vəkili, ağır sanksiyalar qarşısında bunun uğursuz olacağını qeyd edib. 

“Bunu birmənalı qeyd edə bilərəm ki, Rusiyanın rublla bağlı planı heç bir nəticə verməyəcək. Çünki əvvəla rubl beynəlxalq vayuta kimi tanınmır və heç bir beynəlxalq ödəmələrdə iştirak etmir. Digər tərəfdən də Avropa tərəfi də bəyanat verib ki, rublla heç bir ticari ödəmələr həyata keçirilməyəcək. Rusiya sadəcə son şanslarından istifadə etməyə çalışır. Lakin bunun sonu Rusiya iqtisadiyyatının çöküşünü göstərir”. 

Vahid Əhmədov Rusiyanın ona müttəfiq olan ölkələrlə ticarətini Bitcoin və hətta qızıl vasitəsilə həyata keçirmə təklifi ilə də bağlı fikir bildirib. O, eyni zamanda Bitcoinin yaxın gələcəkdə dollar və avronu üstələyə biləcək potensialından da söz açıb. 

“Hazırki şəraitdə Rusiyanın beynəlxalq ticarətdə Bitcoin vasitəsilə çıxış yolu tapması mümkün görünmür. Qızıla gəlincə, Rusiyanın bəhs etdiyi qədər qızıl ehtiyatı da yoxdur və qızıl ehtiyatları digər dövlətlərin banklarındadır. Onların Rusiya ilə ticarətdə istifadəsinə isə sanksiya qoyulub. Burada istər Türkiyə olsun, istərsə də Çin, bu məsələnin yaxın zamanda asanlıqla həll ediləcəyinə ümid etmirəm. 

O ki, qaldı Bitcoinin beynəlxalq səviyyədə aparıcı valyutaya çevrilməsinə, əlbəttə bu qarşıdakı 15-20 il ərzində öz müsbət nəticəsini göstərə bilər. Hətta qeyd etmək istərdim ki, bu ona doğru gedir”.    

Millət vəkili həmçinin qeyd edib ki, müharibə dayandırlmadığı təqdirdə Rusiyanın iqtisadi böhrandan qurtulmaq üçün heç bir çıxış yolu olmayacaq. 

“Avropa Rusiya üçün bütün varintların yolunu kəsib. Bu Avropa üçün bir ortaq prinsip olaraq Rusiyanı müharibəni dayandırmağa məcbur etmək məqsədi daşıyır. Rusiya nə etsə də bu onun iqtisadiyyatını ayaqda saxlaya bilməyəcək. Hətta müttəfiq saydığı və sanksiyalara qoşulmayan Çin və Türkiyə belə, Ukraynaya hər sahədə dəstək göstərir. Bu səbəbdən də nə rubl, nə də bitcoin Rusiya üçün çıxış yolu sayıla bilməz”. 

Elnur Ənvəroğlu