Hər gün istifadə etdiyimiz şəkər haqqında QEYRİ-ADİ FAKTLAR

Sağlamlıq 19:01 30.03.2023

Şəkər - bir çoxu qida olaraq istifadə olunan, şirin dad verən, kimyəvi olaraq qısa zəncirli, suda həll olunan bir sıra karbohidrata verilən ümumi addır. Müasir dövrdə ən çox yayılmış qida məhsuludur. Şəkər əksər bitkinin toxumalarında mövcud olsa da sənaye istehsalı üçün kifayət qədər yüksək konsentrasiya əsas şəkər qamışı və şəkər çuğundurunda var. Dünya üzrə 94-97 milyon ton şəkər istehsalının 56-60 milyon ton şəkər qamışının, 36–38 milyon tonu şəkər çuğundurunun payına düşür.

Ednews şəkər haqqında maraqlı məlumatları təqdim edir:

Hər birimiz gün içərisində şəkərdən (qənddən) istifadə edirik, lakin onun xassələri, mənşəyi və əvəzediciləri haqqında məlumatımız bir o qədər yaxşı deyil.

Həddindən artıq miqdarda şəkər istehlak etsəniz, bu, şəkərin dərinin kollagenlərində ehtiyatda yığılması və daha az elastik olması səbəbindən qırışların yaranmasına səbəb ola bilər. Yaxşı xəbər budur ki, şəkər qəbulunu azaltsanız, bu proses tərsinə çevrilir;

Hindistanda təxminən 2000 il əvvəl qamışdan ilk kristal şəkər hazırlandı. Makedoniyalı İskəndər Hindistan ərazisinə çatanda arılardan istifadə etmədən bal (yəni şəkərdən süni bal) əldə etmə prosesi onu təəccübləndirdi;

"Şəkər" sözünün özü də "sarkara" sözündən götürülmüşdür. Orta əsrlərdə və yeni dövrün əvvəllərində şəkər qamışı bitkisi Hindistandan Araviyaya, Suriyaya, Misirə və Kipr adasına köçürüldü. Misir Avropa üçün əsas şəkər tədarükçüsü oldu.

Dünyada 1500 şəkər qamışı emal edən və təxminən 1000 şəkər çuğunduru emal edən (onlardan 800-dən çoxu Avropada yerləşir) zavod mövcuddur.

Tərəvəzlərdən bəziləri şəkərin miqdarına görə zəngin hesab olunurlar. Çuğundurda 16%, qarpızda 12%, yerkökündə 7% olur. Saxarozanın miqdarı şəkər çuğundurunda 15–25% və şəkər qamışında 15–26% olur. Meyvətərəvəzdə saxaroza qismən hidroliz olunur.

1747-ci ildə alman kimyaçısı Andreas Marqqraf şəkər çuğundurunun şəkərinin şəkər qamışındakı şəkərlə eyni olduğunu kəşf etdi. Bu kəşf şimal bölgələrində şəkər istehsalına yol açdı - çuğundurdan şəkər qəbul edən ilk şəkər zavodu 1802-ci ildə işə başladı;

Bir oturuşda 16 kub şəkər yeyə bilərsinizmi? Bilirdinizmi ki, 500 ml Coca-Cola tərkibində 16 kub şəkərə bərabərdir və siz onu istifadə etdiyiniz zaman şəkər həll olunmuş şəkildə mədənizə daxil olur;

Sintetik dadlandırıcılar (təbii şəkər deyil) olan içkilər piylənməyə səbəb ola bilər. Çünki onların tərkibində şəkərin olmaması bədənimizi daha çox içki qəbul etməyə “aldadır”;

Ən güclü şəkər əvəzedicisi şəkərdən təxminən 300.000 dəfə şirin olan lugdunamedir. Bu o deməkdir ki, məsələn, bir fincan çayı şirinləşdirmək üçün iki çay qaşığı adi şəkər (təxminən 10 q) əvəzinə bu gözəl maddənin bir kristalı (qramın 30 milyonda biri) kifayətdir. Və bir kilo paket lugdunam bütün 10 zolaqlı Olimpiya hovuzunu “şirinləşdirə” bilər;

Əgər siz qlükoza, qarğıdalı siropu və selitranı qarışdırsanız, model raket elmində həvəskarların istifadə etdiyi raket yanacağı növlərindən birini alırsınız;

ABŞ-da Obecalp adlı tabletlərdə maraqlı bir dərman istehsal olunur. Onun əsas komponenti şəkərdir və bu cür tabletlər kiçik sağlamlıq şikayətləri olan uşaqlar üçün təyin edilir. Qlikozamid (bir növ şəkər) siçanlarda immunosupressant kimi işləyir və ksilitol (şəkər spirti) uşaqlarda infeksiyaların qarşısını ala bilər.

Vəfa Ustayeva

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

Tayvan tarixində ən böyük hərbi təlimlərə başlayıb
17:51 09.07.2025
Rubionun səsi ilə siyasətçiləri aldatdılar
17:36 09.07.2025
Fransada polis partiya qərargahına basqın edib
17:21 09.07.2025
Tramp Putin və Si Cinpini Moskva və Pekini bombalamaqla hədələyib?
17:06 09.07.2025
PKK-nın da tərksilah edilməsi türk dünyasına necə təsir edəcək?
16:51 09.07.2025
Osimhen transferi nə vaxt elan ediləcək? - "Qalatasaray" rəsmisi açıqlama verdi
16:35 09.07.2025
Əraqçı Səudiyyə şahzadəsini region üçün misilsiz təhlükə barədə xəbərdar etdi
16:20 09.07.2025
"Ukraynadakı münaqişənin həlli üçün diplomatik imkanlar tükənib"
16:05 09.07.2025
Şantajla məşğul olan gənclər yaxalandı
15:50 09.07.2025
Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində işgüzar səfərdədir
15:35 09.07.2025
Pensiyaların ödənəcəyini tarix açıqlandı
15:20 09.07.2025
ABB tarixində ən yüksək reytinq göstəricisinə nail olub
15:05 09.07.2025
"Moskva Bakı ilə hüquq-mühafizə orqanları xətti ilə əlaqə saxlayır"
14:55 09.07.2025
“Ailə mübahisələrində mediasiya institutunun tətbiqinin əhəmiyyəti və beynəlxalq təcrübə” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib
14:50 09.07.2025
ABŞ-ın Texas ştatında daşqınlar zamanı 180-dən çox insan itkin düşüb
14:35 09.07.2025
Yardımlı-Deman-Arvana magistralında yenidənqurma işlərinə başlanılıb
14:20 09.07.2025
İtaliyanın Ukraynaya yardımları rəqəmlərlə açıqlandı
14:05 09.07.2025
Türkiyənin xarici işlər və müdafiə nazirləri Pakistanda rəsmi səfərdədir
14:02 09.07.2025
"Barselona"nın Bakıda açılacaq akademiyası ilə bağlı işlərə başlanılıb
13:47 09.07.2025
Əbu-Dabidə İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş keçiriləcək
13:32 09.07.2025
Rəsmi Bakı İranın Ermənistandakı səfirinə cavab verdi
13:24 09.07.2025
Qarabağ Universitetində tibb fakültəsi açıldı
13:17 09.07.2025
Azərbaycanda yeni SES-lər tikiləcək
13:02 09.07.2025
PKK-nın silahları təhvil verəcəyi tarix məlum olub
12:56 09.07.2025
İpoteka kreditlərinin maksimal məbləği artırılmayacaq
12:41 09.07.2025
Hindistanda körpünün çöküb
12:26 09.07.2025
Yol polisi skuter, moped və velosiped sürücülərinə çağırış edib
12:11 09.07.2025
Qan analizi xərçəngi 3 il əvvəldən aşkar edə biləcək
11:56 09.07.2025
Ankarada TDT Mədəniyyət və turizm nazirlərinin 10-cu toplantısı keçirilir
11:50 09.07.2025
Azərbaycan nefti bahalaşdı
11:41 09.07.2025
Silinmiş "ChatGPT" söhbətləri bərpa olundu
11:26 09.07.2025
Husilər Qırmızı dənizdə gəmiyə hücumun görüntülərini yaydılar
11:11 09.07.2025
Ağdam-Füzuli yolundakı qəzada xəsarət alanların son durumu açıqlanıb -Yenilənib
10:57 09.07.2025
NASA əməkdaşı unikal görüntü çəkdi
10:56 09.07.2025
Hindistan sahillərində qədim sualtı şəhər aşkarlanıb
10:42 09.07.2025
Tramp rüsumları təxirə saldı
10:27 09.07.2025
" İsrail və HƏMAS Qəzzada atəşkəsə yaxındır"
10:12 09.07.2025
İsrail HƏMAS-ın komandirlərindən birini öldürdü
09:48 09.07.2025
Klublararası dünya çempionatı: "Çelsi" finala yüksəldi
09:15 09.07.2025
Çin hərbçiləri Almaniya təyyarəsinə lazer tuşladılar
08:43 09.07.2025
Hamısı