Süni intellekt təkamül sualına cavab tapdı: 150 illik mübahisə bitdi?

Maraqlı 09:45 08.07.2024

Quşların və kəpənəklərin rəng və naxışlarının müxtəlifliyinin səbəbləri haqqında illərdir mübahisələr gedir. Məşhur bioloq, təbiətşünas Çarlz Darvin ilə təbiətşünas və coğrafiyaşünas Alfred Russel Uolles arasında fikir ayrılığına səbəb olan təkamül problemi 150 ildən sonra süni intellekt tərəfindən cavablandırılıb.

Təkamül nəzəriyyəsinin baniləri quşların və kəpənəklərin rəng və naxışlarının müxtəlifliyinin səbəbi haqqında fərqli fikirlərə sahib idilər. 1800-cü illərdə başlayan bu münaqişə elm dünyasını iki yerə böldü.

df3e4313-f57e-4b05-a783-b047d6d5a26b.jpg

Məşhur bioloq və təbiətşünas Çarlz Darvin kəpənəklərin rəng və naxışlarında görünən müxtəlifliyin cinsi seleksiyadan qaynaqlandığını müdafiə edərək, erkəklərdəki müxtəlifliyin daha çox olduğunu, çünki dişilərin erkəyin xarici görünüşünə görə cüt seçdiklərini söylədi.  

Onun müasir rəqibi, təbiətşünas coğrafiyaşünas Alfred Russel Wallace bununla razılaşmadı və daha geniş təbii seçmənin də mühüm rol oynadığını proqnozlaşdırdı.

Təkamülün əsas mexanizmlərindən biri olan təbii seleksiya canlıların yaşadıqları mühitə daha yaxşı uyğunlaşması və fərqlilikləri səbəbiylə həyatda qalması və ya bunu bacara bilməyib məhv olması deməkdir.

Araşdırma çərçivəsində bir çox quş qanadlı kəpənək növünə aid ən az 16 min görünüş araşdırıldı. Bu kəpənəklər heyrətamiz görünüşləri ilə yanaşı, erkək və dişilər arasındakı fərqliliklərə görə seçilib. 

SUNİ İNTELLEKT TƏHLİL EDİLİR

Tədqiqatçılar süni intellektin köməyi ilə kəpənəklərin qanad formalarını, rənglərini və naxışlarını təhlil ediblər. Tədqiqatın məsul müəllifi Dr. Cennifer Kathil, "Biz ilk dəfə olaraq, müxtəlif bioloji qruplarda və həm kişilər, həm də qadınlar arasında nə qədər müxtəlifliyin olduğunu yoxlamaq üçün təkamülün görünən ölçülərini ölçə bilərik" dedi. 

Maşın öyrənmənin bioloji müxtəlifliyi yaradan və qoruyan təkamül prosesləri, o cümlədən indiyə qədər diqqətdən kənarda qalan qruplar (dişilər) haqqında yeni məlumatlar verdiyini ifadə edən Kathill, “Bu canlıların erkəklərindəki müxtəliflik daha aydın göründüyü üçün, daha az araşdırma aparılır".


Alimlər təhlillər nəticəsində kişilərin ümumiyyətlə müxtəlif forma və naxışlara malik olduğunu görüblər. Ancaq həm kişilərin, həm də qadınların ümumi müxtəlifliyə töhfə verdiyi aşkar edildi.

HƏR İKİ ALİM HAQLIDIR

Birinci tapıntı Darvinin haqlı olduğunu, ikincisi isə Uollesin haqlı olduğunu sübut edir. Dr. "Erkək kəpənəklər arasında görünən yüksək müxtəliflik, Darvinin ilk dəfə irəli sürdüyü kimi, dişi ər seçimi nəticəsində yaranan cinsi seçimin real dünyada kişi müxtəlifliyi üzərində mühüm yer tutduğu fikrini dəstəkləyir" dedi.

O, qeyd edib ki, dişi kəpənəklərin öz növlərinin erkəklərinə nisbətən daha çox fərqli görünüşə malik olduğu hallar da qeydə alınıb. Bu nümunələr, Vallase tərəfindən irəli sürülən təbii seçmənin qadın müxtəlifliyində mühüm rol oynadığı fikrini dəstəkləyir.

Xəyal Ramiz 

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

Rusiyanın İsveçdəki nümayəndəliyinə dronla hücum edilib
21:55 05.07.2025
Ermənistan baş naziri Paşinyan ölkəyə yeni konstitusiya lazım olduğunu bir daha təkrarlayıb.
21:40 05.07.2025
Fransada təyyarə qəzası baş verib
21:25 05.07.2025
Cənubi Koreya Prezidentinin təhlükəsizlik üzrə müşaviri Vaşinqtona səfər edəcək
21:10 05.07.2025
Mingəçevirdə baş verən toqquşma zamanı xəsarət alanların kimliyi məlum olub
20:55 05.07.2025
Hakan Fidan Braziliyada BRICS sammitində Türkiyəni təmsil edəcək
20:40 05.07.2025
Xabi Alonso Arda Gülərdən danışıb
20:25 05.07.2025
Azərbaycanın daha bir təmsilçisi yarımfinalda məğlub olub
20:10 05.07.2025
"Traktor" klubunun oyunları Azərbaycanda canlı yayımlanacaq
19:55 05.07.2025
Azərbaycan boksçusu Dünya Kubokunu bürünc medalla başa vurub
19:40 05.07.2025
Ərdoğandan PKK açıqlaması
19:25 05.07.2025
UEFA məşhur klubları milyonlarla avro cərimələdi
19:10 05.07.2025
“Tərlan - 2025” təlimində iştirak edəcək Qazaxıstan hərbçiləri ölkəmizə səfər edib
18:55 05.07.2025
“Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın diplomatik və strateji qələbəsidir”
18:40 05.07.2025
Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi dövlət səviyyəsində qeyd olunacaq
18:25 05.07.2025
Ərdoğan: Azərbaycan Suriyaya təbii qaz tədarükündə yardım etməyə hazırdır
18:10 05.07.2025
"İran uranı zənginləşdirməyə davam edir"
17:55 05.07.2025
İran Prezidenti Xankəndi səfəri ilə bağlı açıqlamar verib
17:40 05.07.2025
Rusiya-Azərbaycan gərginliyinə Ərdoğandan münasibət
17:25 05.07.2025
Fransada indi də aviadispetçerlər etiraz edir
17:10 05.07.2025
İrlandiyada təyyarə yanıb
16:55 05.07.2025
"Qalatasaray" Hakan Çalhanoğlunu Türkiyəyə gətirməyə çalışır
16:40 05.07.2025
Bu gün Əməkdar artist Əzizağa Qasımovun doğum günüdür
16:25 05.07.2025
Şesni "Barselona"da qalacaq
16:10 05.07.2025
ABŞ-də daşqınlar nəticəsində ölənlərin sayı 24-ə çatıb
15:55 05.07.2025
Ərdoğandan Zəngəzur dəhlizindən danışdı
15:32 05.07.2025
"İnter" Fransalı yeni hücumçusunu qarşıladı
15:25 05.07.2025
Muxtar Babayev Dünya Bankı ilə "Bakıdan Belenə" yol xəritəsinin hazırlanmasını müzakirə edib
15:10 05.07.2025
Aİ İsraillə imzaladığı assosiasiya sazişini dayandıra bilər
14:55 05.07.2025
Türkiyədə üç bələdiyyə başçısı saxlanıb
14:40 05.07.2025
Naxçıvanda barama istehsalı 17 % artıb
14:25 05.07.2025
Bakı-Xankəndi-Laçın növbəti avtobus reysi açılacaq
14:10 05.07.2025
Əli Əsədov UNESCAP-ın icraçı katibi ilə görüşüb
13:55 05.07.2025
Azərbaycan Prezidenti: Ölkəmizdə çox müsbət sərmayə iqlimi var
13:40 05.07.2025
Tramp gələn həftə Qəzzada atəşkəslə bağlı razılaşma əldə oluna bilinəcəyini deyib
13:25 05.07.2025
QMİ sədri: Azərbaycan Qarabağda dini ayrıseçkilik etmədən bütün dini abidələri bərpa edir
13:10 05.07.2025
“Estrozi erməni separatizminin açıq müdafiəçilərindən biridir”
13:02 05.07.2025
Qazaxıstan XİN başçısının müavini Aİ və NATO yanındakı Nümayəndəliyin rəhbəri təyin edilib
12:55 05.07.2025
"Liverpul" həlak olan futbolçunun almalı olduğu məbləği ailəsinə ödəyəcək
12:40 05.07.2025
Azərbaycanla Pakistan arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
12:25 05.07.2025
Hamısı