Britaniya Sarayındakı Casus Haqqında Məlumatlar Üzə Çıxdı

Maraqlı 07:23 16.01.2025

Böyük Britaniya Kraliçası II Elizabetin ölümündən 2 ildən çox vaxt keçsə də, onun 71 il davam edən hakimiyyət dövrünə dair bir çox məxfi məlumat hələ də üzə çıxır. 

"EDnyus" xəbər verir ki, bu məlumatlardan biri də bu günlərdə üzərindəki məxfilik qərarı ləğv edilərək Britaniyanın Milli Arxivlərinə daxil edilmiş MI5 sənədlərində ortaya çıxıb.

Saraydakı casus

Britaniyanın daxili kəşfiyyat xidməti Mİ5-ın yayımladığı sənədlərə görə, uzun illər boyunca Kraliça II Elizabetin sarayında Sovet casusu  fəaliyyət göstərib. Söhbət Kraliyyət Rəsm Kolleksiyasının qoruyucusu və tanınmış sənət tarixçisi Entoni Blantdan gedir. 1964-cü ildə Blant etiraf etmişdi ki, 1930-cu illərdən bəri Sovet İttifaqı lehinə casusluq edib.

Sənədlərə əsasən, Blantın casusluq fəaliyyəti II Dünya müharibəsi zamanı başlasa da, bu həqiqət Kraliça II Elizabetə yalnız 1970-ci illərin əvvəlində, yəni etirafından təxminən 9 il sonra bildirilib. Maraqlıdır ki, sənədlərdə Kraliçanın bu xəbəri aldıqda son dərəcə sakit olduğu və heç bir təəccüb ifadə etmədiyi vurğulanır.

Niyə illərlə gizlədildi?

Əslində Blantın casus olduğunu Kraliçaya daha uzun müddət deməməyi planlaşdırıblar. Lakin Blantın ölümcül bir xərçəng xəstəliyinə tutulduğu və həyatının qısa müddətdə sona çatacağı ehtimalı vəziyyəti dəyişib.

Öldükdən sonra onun keçmişinin və məhkəməyə cəlb olunmamasının üzə çıxacağı ehtimalı saray və hökumət rəsmilərini narahat edib. Artıq jurnalistlər Blantın ikili həyatı haqqında araşdırmalar aparmağa başlyıb və qalmaqalın qarşısını almaq çətinləşib.

1951-ci ilə qayıdırıq...

MI5 Blantın casus olduğundan ilk dəfə 1951-ci ildə şübhələnməyə başlayıb. O vaxt Blantın yaxın dostları və Sovet casusları olan Qay Börces və Donald Makklin Britaniyadan qaçaraq Sovet İttifaqına sığınıb. 

Blant və Börces 1930-cu illərdə Kembric Universitetində oxuyub və o dövrdən yaxın dost olublar. Onlar daha sonra "Kembric Beşliyi" adı verilən Sovet agentləri qrupunun üzvləri olub. Bu beşliyə Blantdan başqa Kim Filbi, Donald Makklin, Qay Börces və Con Kernkross daxil idi.
 

II Dünya müharibəsi zamanı MI5-da çalışan Blant 1951-ci ildən sonra 11 dəfə dindirilsə də, hər dəfə casusluq etdiyini inkar edib. Lakin ABŞ vətəndaşı Maykl Streytin FTB-yə verdiyi ifadə Blantın sonunu gətirib. Streyt Blantın onu Sovetlər üçün casusluq etməyə razı saldığını bildirmişdi.

Etiraf və Mİ5-in təklifi

1964-cü il aprelin 23-də MI5 müstəntiqi Artur Martin Blantla görüşərək ona bildiklərini danışdığı halda məhkəməyə verilməyəcəyinə dair söz verib. Blant bunun müqabilində casusluq etdiyini tam etiraf edib. 

Sənədlərdə Blantın danışarkən narahat olduğu, hər suala uzun fasilələrlə cavab verdiyi və bu müddətdə daxili mübarizə apardığı qeyd edilib. Blant etirafı zamanı "vicdanımla savaşmaq üçün mənə 5 dəqiqə vaxt verin" deyərək vəziyyətini açıqlayıb.

Kraliçaya nə vaxt bildirildi?

Blantın casus olduğu barədə məlumatın 1973-cü ildə, o vaxt Kraliçanın xüsusi katibi olan Martin Çarteris tərəfindən II Elizabetə çatdırıldığı sənədlərdə yer alır. MI5-ın direktoru Maykl Hanli tərəfindən imzalanan bir sənəddə qeyd olunur ki, Çarteris Kraliçanın bunu çox sakit və təəccübsüz qarşıladığını bildirib. 

Sənəddə "Kraliça, Börces və Makklin hadisələrindən sonra Blantdan da şübhələnildiyini xatırladığını dedi" ifadəsi yer alıb. Bu, Kraliçanın vəziyyətdən daha əvvəl xəbərdar ola biləcəyini göstərir.

Blantın  ictimaiyyətə açıqlanması

Blant etirafından sonra uzun müddət sarayda fəaliyyətini davam etdirib. Hətta Şöhrət ordeni ilə mükafatlandırılıb. Lakin 1979-cu ildə Baş nazir Marqaret Tetçer parlamentdə etdiyi çıxış zamanı Blantın keçmişini ictimaiyyətə açıqlayıb. Bu hadisədən sonra onun bütün titulları və mükafatları əlindən alınıb. Blant 1983-cü ildə, 75 yaşında vəfat edib.

Blantın casus olduğu və Kraliçanın bu vəziyyətdən nə vaxt xəbərdar olduğu hələ də müzakirə mövzusudur. Lakin yeni açılan sənədlər göstərir ki, bu qalmaqal Kraliça II Elizabetin hakimiyyəti dövründə saray üçün ən böyük sirlərdən biri olub. Bu hadisə, həm də İngiltərə kəşfiyyat xidmətlərinin belə bir təhlükəni necə uzun müddət gizlətməyə çalışdığını ortaya qoyur.

Bakıda restoranın fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO

Xəbər xətti

Ədliyyə Nazirliyi və QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyi birgə müraciət yaydı
12:59 17.02.2025
Azərbaycanda sahibkarlıq sahəsində yoxlamalar daha 1 il dayandırıldı
12:52 17.02.2025
Azərbaycan rəqəmsal həllər və islahatlar vasitəsilə maliyyə inklüzivliyini gücləndirir"
12:48 17.02.2025
"Geosiyasi gərginliklərə dair qeyri-müəyyənliklə üzləşirik"
12:42 17.02.2025
Bakıda piyadaların rahat hərəkəti üçün xüsusi proqram hazırlanır
12:38 17.02.2025
Gürcüstanın sabiq Baş naziri hücuma məruz qalıb
12:24 17.02.2025
"Əqrəb mövsümü" serilında vəkillər təhqir olundu
11:43 17.02.2025
Vaşinqton Moskva və Kiyevlə həm ayrılıqda, həm də birgə danışıqlara hazırlaşır
11:07 17.02.2025
"Qarabağın itirilməsi iki mərhələdə baş verib"
10:12 17.02.2025
Əkrəm İmamoğlunun siyasətlə məşğul olmasına qadağa qoyula bilər
10:02 17.02.2025
Sabah Rusiya və ABŞ rəsmilərinin görüşü keçiriləcək
09:54 17.02.2025
Marko Rubio Səudiyyə Ərəbistanındadır
09:41 17.02.2025
Xəzər niyə qan rənginə boyanıb?
09:35 17.02.2025
Güzəştli kredit məbləğinin iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü məlum oldu
09:01 17.02.2025
Ötən il Azərbaycanda 58 kişi gender əsaslı zorakılığa məruz qalıb
08:34 17.02.2025
Şakira xəstəxanaya yerləşdirildi
08:23 17.02.2025
Böyük Britaniya Ukraynaya qoşun göndərməyə hazırdır
08:21 17.02.2025
Ötən il 149 nəfər münasibətdə olduğu şəxsin zorakılığına məruz qalıb
08:19 17.02.2025
Fransa XİN rəhbəri Rusiyanın G7-yə qayıtmasını mümkünsüz sayıb
07:41 17.02.2025
Cəbrayıla növbəti köç karvanı yola düşdü
07:14 17.02.2025
"Avropa İttifaqı ABŞ-nin iştirakı olmadan da Ukraynaya dəstək verə bilər"
06:56 17.02.2025
HAMAS Qəzzada hakimiyyəti Fələstin Milli Administrasiyasına verməyə hazır olduğunu açıqlayıb
06:02 17.02.2025
Cənubi Koreya "DeepSeek" dən istifadəyə qadağa qoydu
05:50 17.02.2025
Qan təzyiqini aşağı salan limonun özü deyil qoxusu imiş
05:07 17.02.2025
Makron adminstrasiyası daha bir korrupsiya qalmaqalına qarışdı
04:54 17.02.2025
"Ukrayna danışıqlarında Zelenskini də iştirak edəcək"
00:01 17.02.2025
Qaradağlı faciəsindən 33 il ötür
00:00 17.02.2025
"Türkiyə, ABŞ və Avropa Ukraynadakı münaqişənin sülh yolu ilə həllini axtarır"
22:08 16.02.2025
Smartfon sahibinin çılpaq videosunu onun yaxınlarına göndərdi
19:35 16.02.2025
Şahzadə Harriyə qarşı cinayət işi açıla bilər
18:29 16.02.2025
Sem Altman milyard dollarlıq sərvəti necə qazanıb?
14:44 16.02.2025
Körpəni faydalı tərəvəzlər yeməyə öyrəşdirmək üçün maraqlı vasitə kəşf olundu
13:26 16.02.2025
İqlim böhranından ən çox zərər çəkən 10 ölkə məlum oldu
09:21 16.02.2025
Süni intellektin gələcəyini şəkilləndirən gənc milyarderin sirri
09:13 16.02.2025
Süni intellekt bizə şüuraltımız haqqında nə öyrədə bilər?
15:48 15.02.2025
Daha bir Yunan adası təxliyə edildi
14:05 15.02.2025
İlham Əliyev Serbiya Prezidentini təbrik etdi
13:58 15.02.2025
Tayvanda təlim təyyarəsi qəzaya uğradı
13:45 15.02.2025
Mina qurbanlarına həsr olunan elektron fotokitab hazırlanıb
13:34 15.02.2025
Bakıda mağazalardan ödəmə terminallarını oğurlayan şəxs saxlanılıb
13:18 15.02.2025
Hamısı