Quipu barədə nə bilirik?

Maraqlı 18:24 13.02.2025

Yeni kəşf edilən Quipu yaxın kainatın ən böyük quruluşu kimi diqqət çəkir. Qalaktikalararası nəhəng bir tor kimi uzanan Quipu kainatın yaranması və dinamikası barədə yeni məlumatlar təqdim edir.

"EDnyus"  "Makale Astronomy & Astrophysics" jurnalına istinadən xəbər verir ki, son illərdə aparılan astronomik müşahidələr kainatın ən böyük quruluşunu ortaya çıxarıb və bu quruluş Quipu adlandırılıb. Adını And dağlarında yaşamış qədim İnka sivilizasiyasının məlumat saxlama üsulu olan Quipudan alan bu nəhəng quruluş qalaktikamızdan 130.000 dəfə böyük olması ilə seçilir.

Ətraflı müşahidələr nəticəsində kəşf edilən Quipu kainatın genişliyi və mürəkkəbliyi haqqında yeni məlumatlar verir. Bu nəhəng quruluş, qalaktikalararası iri bir tor kimi uzanır və kainatın formalaşması, strukturu və təkamülü ilə bağlı bir çox suala işıq tutur.

Quipunun kəşfi astronomiya dünyasında böyük marağa səbəb olub. Alimlər bu quruluşun necə meydana gəldiyini və kainatda hansı rola malik olduğunu anlamaq üçün geniş araşdırmalar aparırlar. İlkin tapıntılara görə, Quipunun bu qədər böyük olmasının səbəbi qalaktikaların qarşılıqlı təsir göstərərək birləşməsi və genişlənməsi ola bilər.

Quipu Yer kürəsindən 424 milyon ilə 815 milyon işıq ili uzaqlıqda kəşf edilən beş böyük kosmik quruluşdan biridir. Bu strukturlar ümumilikdə bütün qalaktika dəstələrinin 45%-ni, bütün qalaktikaların 30%-ni və yaxın kainatın həmin bölgəsindəki bütün materiyanın dörddə birini ehtiva edir. Lakin onların kütləsi həcmin cəmi 13%-ni tutur, bu isə həmin bölgənin ətraf mühitə nisbətən olduqca yüksək sıxlığa malik olduğunu göstərir. Ümumilikdə, qalaktikaların kainatda müxtəlif sıxlıqlarda yerləşməsi gözlənilməz deyil. Kainat əsasən qalaktikaların və dəstələrin arasında boş sahələrin olduğu liflər və düyünlər şəklində təşkil olunmuş "kosmik tor" adlanan quruluşa malikdir. Bu boşluqlar "void" adlanır.

Quipu sözü ispan dilində "düyün" mənasını verir və İnka imperiyası dövründə inzibati, iqtisadi və dini məlumatları saxlamaq üçün istifadə olunurdu. Əsasən lama yunu və ya pambıqdan hazırlanan bu iplər düyünlərin sayı, növü və rəngləri vasitəsilə müxtəlif informasiyaları kodlaşdırırdı. Quipu İnka cəmiyyətinin mürəkkəb və yaxşı təşkil edilmiş strukturunu əks etdirir.

Quipunun kəşfi kainatın sirrlərini anlamaq istiqamətində mühüm addım hesab olunur. Bu quruluşun tədqiqi, kainatın ilkin dövrlərdəki dinamikası haqqında daha çox məlumat əldə etməyə və onun necə formalaşdığı barədə yeni ipucları tapmağa kömək edə bilər.

Rusiyada pələng deputatı parçaladı

Xəbər xətti

Floridada bir qadın və üç uşaq güllələndi
14:11 27.03.2025
Ukrayna və Rusiya arasında ilkin razılaşma: Atəşkəs, yoxsa imitasiya?!
14:01 27.03.2025
Naxçıvanda həyat yoldaşını qətlə yetirməkdə şübhəli bilinən şəxs həbs edilib
13:57 27.03.2025
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Ağdamın Sarıcalı kəndinin birinci mərhələsinin açılışında iştirak edib
13:55 27.03.2025
Gürcüstan prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərdi
13:49 27.03.2025
Gümrüdə "Ana Ermənistan" fraksiyasının qərargahında axtarışlar aparılır
13:46 27.03.2025
"Nyu-York və Vaşinqton məhkəmələrində korrupsiya və radikallıqda birinci yeri tutur"
13:37 27.03.2025
"İrəvan Bakı ilə sülh sazişinin imzalanma yerini prinsipial hesab etmir"
13:32 27.03.2025
Trampın ABŞ-nin avtomobil idxalına tarif tətbiqi qlobal ticarətə necə təsir edir?
10:23 27.03.2025
Türkiyənin daha bir hotelində dəhşətli yanğın baş verib
09:45 27.03.2025
Ukrayna Fransadan aldığı “Mirage” qırıcılarının sayını artıracaq
09:39 27.03.2025
Rəcəb Tayyib Ərdoğan: Türkiyə Avropa, Asiya və Yaxın Şərq arasında ticarət dəhlizlərinin inkişafına səy göstərir
09:25 27.03.2025
Cənubi Sudanda vitse-prezidentin həbsinə order verilib
09:22 27.03.2025
Çin avtomobil istehsalçısı Türkiyədə zavod tikəcək
09:09 27.03.2025
BMT Rusiya-Ukrayna məsələsi ilə bağlı son diplomatik danışıqları alqışlayır
08:19 27.03.2025
Litva-Belarus sərhədi yaxınlığında dörd ABŞ hərbçisi ölü tapıldı
08:14 27.03.2025
Braziliyanın keçmiş prezidentinə qarşı cinayət işi açılacaq
08:09 27.03.2025
Gürcüstanda azərbaycanlı tələbələrə dəstək məqsədilə “Qlobal Təhsil Assosiasiyası” fəaliyyətə başlayıb
08:05 27.03.2025
Türkmənistanın Prezidenti Ramazan bayramı münasibəti ilə Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
08:02 27.03.2025
İranın yol və şəhərsalma naziri Azərbaycana səfər edəcək
07:54 27.03.2025
Azərbaycanın daimi nümayəndəsinin BMT baş katibinə məktubu qurumun sənədi kimi yayımlanıb
07:51 27.03.2025
"Ermənistan və Azərbaycan sülh sazişi imzalayana qədər müharibə təhlükəsi qalacaq"
07:39 27.03.2025
Paşinyan Ermənistanın baş naziri olmaqdan imtina etməsinin şərtini açıqlayıb
07:34 27.03.2025
"Sərhəddə atışma məsələsi diplomatik yolla həll edilməlidir"
07:29 27.03.2025
Qəzza bölgəsində uşaqların yaşadığı fəlakət: minlərlə uşaq İsrail tərəfindən öldürülüb
07:24 27.03.2025
NATO-nun Baş katibi Litvada itkin düşən amerikalı hərbçilərin taleyindən danışıb
06:15 27.03.2025
Mixael Şumaxerin səhhəti ilə bağlı yeni detallar ortaya çıxıb: Ünsiyyət qura bilmir
06:08 27.03.2025
" Qrenlandiya əhalisini ABŞ vətəndaşı olmağa inandırmalıyıq"
05:58 27.03.2025
“Mintz Group”un Beş Çin Vətəndaşı Azad Olundu: Şirkətin Çin Bazarı ilə Bağlantıları Gərginləşir
18:54 26.03.2025
İnsan Beyninin Təqlidi: Süni İntellektin İnkişafı və Cəmiyyətə Təsiri
14:24 26.03.2025
Tramp və Yeni Dünya Nizamı: Avropanın Təhlükəsizliyi və Gələcək Perspektivlər.
14:13 26.03.2025
Avropaya qarşı nifrət AI-ni dəhşətə gətirir - Tramp administrasiyasının müttəfiqləri ilə münasibətləri gərginləşir
14:09 26.03.2025
Sabah Azərbaycanda havanın temperaturu 20 dərəcəyədək artacaq
13:09 26.03.2025
Rusiyada iri şirkətlərə xaker hücumu baş verib
13:03 26.03.2025
"Tesla"ya hücumların arxasında Soros var?
13:03 26.03.2025
Gürcüstanın Bakıdakı səfiri geri çağırılır
13:01 26.03.2025
Çanaqqalada 41 nəfər qanunsuz miqrant saxlanılıb
12:59 26.03.2025
Cənubi Koreyada nə baş verir?
12:54 26.03.2025
Çox yatmağın ciddi fəsadları ola bilər
12:46 26.03.2025
"Azərbaycana investisiyalar biznes icması üçün böyük faydalar vəd edir"
12:42 26.03.2025
Hamısı