Politoloq Zaur Məmmədovun Axar.az-a müsahibəsini təqdim edirik:
- Paşinyan hakimiyyətə gəldiyi ilk vaxtlardan fərqli olaraq, Rusiya ilə yaxınlaşma siyasətinə üstünlük verdiyini daha qabarıq şəkildə göstərir. ABŞ-ın buna reaksiyası necə olacaq?
- Ermənistan Rusiya ilə hər zaman yaxın olub. Bu gün də Ermənistan dövlətinin atdığı bir çox addımlar Rusiya tərəfindən diktə olunur. ABŞ bunu çox yaxşı başa düşür. Digər məqam ondan ibarətdir ki, Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsindən sonra Qərb çox ehtiyatlı mövqe tutmağı seçmişdi. Fakt budur ki, inqilab nəticəsində hakimiyyətə gələn Paşinyanı Qərb ölkələrinə çağırmırdılar. Paşinyanla Qərb liderləri arasında (Makronu çıxmaq şərti ilə) görüşlər baş tutmayıb. Bunun əksinə, Paşinyan hakimiyyətə gələndən sonra Avropa və ABŞ-ın qapılarını döyərək, dövlət və hökumət başçıları ilə görüşlərdə maraqlı olduğunu göstərdi.
Paşinyan ABŞ-a səfəri zamanı nə dövlət başçısı, nə də Dövlət Departamentinin rəhbərliyi tərəfindən qəbul edildi. Bütün bunlar onu göstərir ki, ABŞ Paşinyanın Qərb ab-havası ilə hakimiyyətə gəlsə və xalqını aldada bilsə də, manevr imkanlarının məhdud olacağını və bu yeni hakimiyyətin də bundan əvvəlki siyasi rejimin kursunu davam etdirəcəyini əvvəlcədən bilirdi.
- Baş nazir Nikol Paşinyan Rusiya ilə strateji tərəfdaşlığın xarici siyasət konsepsiyasının əsasını təşkil etdiyini elan etdi. Yəni Paşinyan Qərbdən tam imtina etdi?
- Rusiya ilə strateji tərəfdaşlığın xarici siyasət konsepsiyasına daxil edilməsi normalı bir haldır. Ermənistanın xarici siyasət konsepsiyasında bu, hər zaman belə olub. Əgər indi Paşinyan Rusiyanı xarici siyasət konsepsiyasında əsas strateji tərəfdaş adlandırmasaydı, o zaman Kremlin bir çox cəza-təzyiqinə məruz qala bilərdi. Ermənistanın xarici və daxili siyasətində manevr imkanları məhduddur. Demək olar ki, yoxdur. Buna görə də Paşinyan Rusiyanın diktəsi altında oturaraq, daxili-xarici siyasəti davam etdirəcək.
- Son zamanlar rəsmi Vaşinqton Gürcüstan və Ermənistanın Rusiya ilə yaxınlaşmaq cəhdləri fonunda regionda siyasətini necə müəyyənləşdirəcək?
- Doğrudur, son zamanlar Gürcüstan və Ermənistan ilə Rusiya arasında hər hansı işbirliyinin olması ilə bağlı mülahizələr irəli sürülür. Gürcüstan və Ermənistan, eləcə də Rusiya siyasiləri arasında keçirilən görüşlərin sayında da artım hiss olunur. Əsas müzakirə mövzusu qaz və Ermənistana gedəcək yüklərin Gürcüstan vasitəsi ilə daşınmasıdır.
Bu gün ABŞ-ın dünyada əsas prioritetləri sırasında Cənubi Qafqaz regionu ilk yerlərdə deyil. Amma İran ətrafında baş verən hadisələr, Ermənistan tərəfindən 83 hərbçinin Suriyaya göndərilməsi Azərbaycanın strateji və tərəfdaş nüfuzunu Qərb ölkələri yanında (ilk olaraq ABŞ) qaldırır. ABŞ-n bizim regionda yerləşən 3 dövlət arasında Azərbaycana verdiyi önəm Gürcüstana verdiyi önəmdən belə çoxdur.
Hər halda Qafqazın 3 dövlətinə də nəzər yetirəndə aydın görünür ki, milli maraqlardan çıxış edən, tam şəkildə müstəqil siyasət yeridən, xalqının və dövlətinin maraqlarını reallaşdıran yeganə ölkə Azərbaycandır. Regionda Ermənistanın və Gürcüstanın apardığı siyasət milli maraqlara cavab verən siyasətdən uzaqdır. Ermənistan Rusiyanın forpostudur. Gürcüstan isə bu gün heç də gözlənilən ümidləri doğrultmadı.
Dəhşətli məqam ondan ibarətdir ki, torpaqlarının işğal olunmasına baxmayaraq, rəsmi Tiflis Ermənistana tranzit yolu açılmasından sonra Cənubi Osetiyanı sərhəd məntəqəsi kimi tanıyacaq. Nəqliyyat dəhlizinin açılması Gürcüstan və Ermənistan xalqlarının da maraqlarına xidmət etmir. Azərbaycan üçün isə bu, o qədər də önəmli məsələ deyil. Faktiki olaraq, Ermənistan və Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi bundan artıq olmayacaq. Azərbaycanın bölgə dövlətlərindən əsas istəyi isə sadiq və bərabərhüquqlu münasibətlər aparmaları, sülhə nizamlanmış siyasət yürütmələridir.
