Ermənistan höküməti Qarabağdan gəlmiş ermənilərə qaçqınlıq statusu verəcəyini bəyan edib. Maraqlısı budur ki, Qaçqınların statusu haqqında 1951-ci il konvensiyasına əsasən bu status “beynəlxalq sərhədi keçən” şəxslərə aid edilə bilər.
Bu da o, deməkdir ki, Ermənistan Azərbaycan ərazisindən keçən şəxslərə status verməklə ölkə ərazisini rəsmən tanıyır. Ələxsus belə olduğu təqdirdə Qərbi azərbaycanlıların da öz torpaqlarına qayıtmaq hüquqi məsələsi müzakirəyə tam açıq qalacaq.
Hüquqşünas Çingiz Qənizadə Ednews – a açıqlamasında bildirib ki, bu prosesin həyata keçəcəyi təqdirdə, ictimai rəydə Ermənistan tərəfindən Azərbaycan ərazilərinin suverenliyinin tanınması üçün əlavə fakt olacaq:
“İlk olaraq qeyd etmək lazımdır ki, Qarabağdan gedən etnik ermənilər qovulmayıblar və zorla ərazidən çıxarılmayıblar. Azərbaycan hökümətinin israrlı müraciətlərinə baxmayaraq ərazidə olan erməni icma rəhbərlərinin təbliğatı ilə mülki əhali ərazini tərk etdi. Ermənistandan beynəlxalq qanunlara uyğunlaşdırılaraq həmin şəxslərə qaçqın statusunun verilib – verilməməsi hələ tam dəqiq deyil. Lakin Ermənistan bu şəxslərə qaçqınlıq verməyi planlaşdırırsa və belə hesab edirsə ki, onlar digər ölkənin ərazisindən çıxarılaraq gəliblər, təbii ki, bu konkret olaraq iddia etdikləri ərazilərin Azərbaycan ərazisi kimi tanınmasının etirafıdır. Bundan başqa əlavə edim ki, Ermənistanın 7 – ci sinif tarix dərsliyində Qarabağın Azərbaycan ərazisi kimi göstərilməsi də əlavə bir fakt kimi ictimai rəyə hazırlıq prosesi kimi qeyd edilə bilər”.
Hüquqşünas əlavə edərək, Azərbaycanın, Ermənistanın atdığı bu addımlara adekvat olaraq Qərbi azərbaycanlıların hüquqi statusunun tanınması üçün müəyyən prosedurların rəsmiləşdirilməsi üçün bir sıra addımlar atacağını söyləyib:
“Qərbi azərbaycanlıların Ermənistan ərazisindən zor gücü ilə qovularaq Azərbaycana gəlmələri məsələsi ilə bağlı aidiyyatı qurumlar müəyyən fəaliyyətlər həyata keçirirlər. Ələxsus Qərbi Azərbaycan İcması artıq bununla bağlı çox güclü proseslərə başlayıb. BMT - ə müraciətlər var və onların müraciəti sənəd kimi orada yayımlanıb. Onlar Qərbi Azərbaycana öz ata – baba torpaqlarına qayıtmaq arzusu ilə mübarizə edirlər. Ermənistan əgər Qarabağdan gedənlərə qaçqınlıq statusu verəcəksə, o zaman Ermənistandan deportasiya edilən azərbaycanlıların da statusunu tanımalıdır. Hərçənd Ermənistan gələcəkdə Qərbi Azərbaycanda bizim soydaşlarımızın öz yurdlarında təhlükəsiz yaşamaları üçün zəmanət verməli və onların qayıdışını təmin etməlidirlər. Bu proses də hazırda gedir və getməkdə də davam edəcək. Ermənistanın atdığı addımlara adekvat olaraq Azərbaycan höküməti də hüquqi prosedurların rəsmiləşdirilməsi üçün müəyyən addımlar da atacaq.
Hazırda Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlılar necə Gürcüstan vətəndaşıdırsa, necə ki, biz Qarabağ ermənilərinin Azərbaycan vətəndaşı olmasına öhdəlik veririksə, o, cür də Ermənistandan deportasiya edilmiş 300 minə yaxın azərbaycanlının vətəndaşlıqları və hüquqları təmin edilməlidir”, - deyə o, sonda qeyd edib.
Əkbər Novruz
