Xəzər dənizinin suyunun duzsuzlaşdırılması adı altında həyata keçirilən layihədə Xəzər dənizinin suyunun duzsuzlaşdırılması və içməli su kimi istifadəyə yararlı hala salınması diqqət mərkəzindədir. Bu layihə regionda dayanıqlı su ehtiyatlarından istifadə etmək və suyun keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır.
Bu layihə nə üçün vacibdir və hansı problemləri həll edə bilər? Suyun duzsuzlaşdırılması üçün hansı texnologiyalardan istifadə olunur? Layihə başa çatdıqdan sonra hansı faydaların əldə olunacağı gözlənilir?
Məsələ ilə bağlı su məsələləri üzrə ekspert Rövşən Abbasov Ednews-a açıqlaması zamanı qeyd edib ki, sözügedən lahiyə əsasında Türkmənistanda və Xəzər adalarında təcrübələr həyata keçirilir.
“Ümumiyyətlə, dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması beynəlxalq təcrübədə geniş istifadə olunan praktikadır və bu xüsusəndə onu qeyd edim ki, Körfəz ölkələri İsrail, İspaniya, Fransa, Amerika Birləşmis Ştatları, Meksika kimi ölkələrdə dəniz suyunun duzsuzlaşdırılaraq həm içməli su, həm də suvarma suyu kimi geniş tətbiq olunur. Region ölkələrində elə Azərbaycanının özündə 2013-cü ildən artıq bu tətbiq olunmağa başlayıbdır və Salyan rayonu ərazisində 700 ha zeytun ağaclarının suvarılmasında bu uğurla istifadə edilir. Türkmənistanda və Xəzər adalarında bu təcrübələr həyata keçirilir. İndiki mərhələdə isə bu daha da genişləndirilməsi nəzərdə tutulan böyük proqramdır. Bu proqrama görə əlbəttə ki, dəniz suyu Abşeron yarımadasının suyla təminatı üçün duzsuzlaşdırılacaq. Təbii ki, burada xərclər baxımından ilk baxışdan elə görsənir ki, bu bir qədər bahalı texnologiyadır. Bəli bahalı texnologiyadır, çox enerji tələb edir ama biz nəzərə alsaq ki, Xəzər dənizində suyun duzluluğu okean suyunun duzluluğu ilə müqaisə də 3 dəfə aşağıdır, buna görədə bizim xərclərdə 3 dəfə aşağı olacaq”.
Ekspert vurğulayır ki, müasir texnologiyalar zəminində bu xərclər getdikcə azalacağı gözlənilir:
“Əlavə olaraq bunu qeyd edim ki, dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması nəticəsində Abşeron yarımadasında həm suvarma suyunda həmdə içməli suyun təminatında yaxşılaşmalar baş verəcək. Təbii ki, bu yaxşılaşmalar ona gətirib çixaracaq ki, bizim digər regionallardanda götürülən suyun miqdarı azalacaq. Məsələn Xaçmaz rayonundan suyun gətirilməsi azalacaq həm Abşeron yarımadasında suyla təminat yaxşılaşacaq. Belə fikirlər formalaşir ki, biz Xəzəri quruda bilərik, bu fikirlər əsassızdır. Çünki dənizdən götürülən su nəhayət yenidən dənizə qayıdacaqdır”.
Xəyal Ramiz
